Nhân Tháng hành động Quốc gia về Dân số năm 2013:
Chung tay chăm sóc người cao tuổi
Tháng hành động Quốc gia về Dân số năm nay có chủ đề “Già hóa dân số - Những thách thức trong chăm sóc người cao tuổi (NCT)”. Trước thực trạng tỉ lệ NCT tăng nhanh, nhiều giải pháp thích ứng đã được triển khai thực hiện. Mô hình tư vấn và chăm sóc NCT tại cộng đồng là một trong số đó.
Từ năm 2013, Bình Định triển khai mô hình tư vấn và chăm sóc NCT tại 12 phường, xã gồm: Bình Định, Nhơn Hưng và Nhơn Thành (thị xã An Nhơn); Tam Quan Bắc, Hoài Hảo, Hoài Châu (huyện Hoài Nhơn); Tây Vinh, Bình Thuận, Tây Thuận (huyện Tây Sơn) và Ân Tường Đông, Ân Tường Tây, Ân Tín (huyện Hoài Ân).
Nghĩa vụ và trách nhiệm của gia đình, cộng đồng và xã hội đối với người cao tuổi cần được nâng cao.
- Trong ảnh: Một cụ già ở An Nhơn được đưa đón khi tham gia chương trình khám bệnh, phát thuốc miễn phí.
Phát huy vai trò của cộng đồng
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Quang, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, mô hình tư vấn và chăm sóc NCT tại cộng đồng được triển khai hướng đến mục tiêu phát huy vai trò NCT thông qua hoạt động tuyên truyền, giáo dục, vận động thực hiện chính sách DS-KHHGĐ, nâng cao chất lượng cuộc sống. Đồng thời, cải thiện chất lượng tư vấn chăm sóc sức khỏe, phát hiện và xử lý sớm các bệnh thường gặp ở NCT; hỗ trợ chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần NCT thông qua hoạt động của mạng lưới tình nguyện viên tại cộng đồng. Ngoài ra, mô hình cũng hướng tới việc nâng cao nghĩa vụ và trách nhiệm của gia đình, cộng đồng và xã hội đối với NCT.
Khi triển khai mô hình, Trung tâm DS-KHHGĐ các huyện, thị xã phối hợp với các phường, xã xây dựng và duy trì hoạt động hoặc thành lập mới các CLB NCT. Từ các buổi sinh hoạt của từng CLB đặc thù (như CLB dưỡng sinh, CLB văn thơ…) sẽ lồng ghép công tác tư vấn chăm sóc NCT.
Theo ông Nguyễn Văn Chánh, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ thị xã An Nhơn, 3 phường thí điểm thực hiện mô hình của An Nhơn đều đã thành lập CLB chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng. Các CLB đều duy trì tổ chức sinh hoạt hằng quý với nhiều nội dung thiết thực, hiệu quả. Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ các phường đã phối hợp với ban đại diện Hội NCT phường tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, tư vấn, cách phòng ngừa các bệnh thường gặp cho NCT, người thân trong gia đình và tình nguyện viên hỗ trợ chăm sóc.
“Các thành viên Ban chủ nhiệm CLB còn trực tiếp đến nhà nhiều hội viên sức khỏe yếu để thăm khám, tư vấn và hướng dẫn tập luyện. Nhờ vậy, tinh thần, sức khỏe của không ít hội viên được cải thiện. Các hoạt động vui chơi, giải trí, văn nghệ cũng được tổ chức nhiều hơn, tạo sự phấn khởi cho NCT”, ông Chánh cho biết thêm.
Vừa làm vừa rút kinh nghiệm
“Ở nhiều nước trên thế giới, từ lúc xảy ra hiện tượng già hóa dân số đến khi đạt ngưỡng dân số già thường kéo dài 60-70 năm. Tuy nhiên, ở Việt Nam, khoảng thời gian này được dự báo chỉ còn 17-20 năm, là một trong 5 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Già hóa dân số nhanh sẽ tạo ra nhiều áp lực đối với kinh tế - xã hội, đặc biệt là an sinh xã hội, đòi hỏi chúng ta phải có biện pháp thích ứng hữu hiệu”.
Bác sĩ NGUYỄN VĂN QUANG, (Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh)
Theo bác sĩ Châu Văn Tuấn, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần tỉnh, với NCT, sức khỏe tâm thần rất quan trọng. Khi được tạo điều kiện tham gia sinh hoạt nhóm, CLB, các cụ có thêm cơ hội duy trì hoạt động cơ thể, tạo cuộc sống vui tươi, thoải mái. Để chăm sóc tốt về sức khỏe tâm thần NCT, con cháu trong gia đình phải thật sự quan tâm đến cha mẹ, ông bà, có hiểu biết, kỹ năng cần thiết.
Tuy nhiên, hiện nay, tại các địa phương có triển khai mô hình tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng, đội ngũ nhân viên y tế có trình độ, có uy tín chưa nhiều, chưa đáp ứng được nhu cầu được tư vấn của NCT và gia đình họ. “Bên cạnh đó là nhiều khó khăn mà chúng tôi phải đối mặt khi triển khai mô hình. Kinh phí thực hiện còn hạn hẹp, dự kiến năm 2014 còn bị cắt giảm. Địa bàn rộng, khó tập trung đông đảo NCT tham gia các buổi sinh hoạt. Thông điệp truyền thông cũng chưa thật sự súc tích, sinh động, dễ tiếp nhận”, bác sĩ Nguyễn Văn Quang phân tích.
Bác sĩ Quang cũng cho biết thêm, là 1 trong 25 tỉnh, thành đầu tiên của cả nước triển khai mô hình tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng, chúng ta cũng phải “dò dẫm”, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, bởi chưa có một mô hình chuẩn mực, kiểu mẫu nào để học hỏi. “Đây là một mô hình hay, đáp ứng được nhu cầu thực tế của xã hội. Vì thế, dù còn nhiều trở ngại, chúng tôi vẫn cố gắng duy trì hoạt động ở các địa phương đã triển khai. Đồng thời, vận động các địa phương khác cùng vào cuộc, chung tay chăm sóc NCT”, bác sĩ Quang khẳng định.
BÌNH PHƯƠNG