Mua hàng qua mạng:
Cần phải cẩn trọng
Hình thức mua-bán qua mạng internet đã trở nên quen thuộc với người tiêu dùng (NTD), đặc biệt với những người ưa chuộng sự tiện dụng và thích “săn” hàng giá rẻ, hàng “độc”. Tuy nhiên, đi cùng với nhiều tiện ích, mua hàng qua mạng cũng bộc lộ nhiều bất tiện, nếu không cẩn thận NTD có thể gặp nhiều phiền toái…
Mua hàng qua mạng ngày càng trở nên phổ biến, hàng loạt các “chợ” online như: vatgia, enbac, 5giay, 123mua, muare, chodientu, golmart, rongbay, ebay.vn, muaban... ra đời phục vụ nhu cầu mua sắm đang nở rộ này. Để gia tăng mức độ tin cậy, các chợ ảo còn liên kết với các cổng thanh toán trực tuyến như: nganluong, baokim… đưa ra hình thức hỗ trợ mua sắm an toàn như: thanh toán tạm giữ (người bán chỉ nhận được tiền sau khi người mua xác nhận đã nhận được sản phẩm đúng như mô tả), bảo hiểm giao dịch (nếu xảy ra rủi ro trong quá trình mua hàng, người mua sẽ được bồi thường)…
Một số “chợ” ảo như sendo, phomuaban… còn đưa ra các chương trình đảm bảo giúp người mua nhận diện đơn vị bán hàng uy tín. Cục Thương mại điện tử-công nghệ thông tin (Bộ Công Thương) cũng đã ra mắt chứng nhận website thương mại điện tử uy tín TrustVn, thực hiện đánh giá các website trên cơ sở tham khảo ý kiến của các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà chuyên môn có uy tín. Thực tế cho thấy, việc bán hàng qua mạng đã mang lại nhiều lợi ích cho cả người mua lẫn người bán. Người mua chỉ cần lướt web, nhấp chuột để chọn mua món hàng mình cần, nhất là những món hàng độc, lạ, không có bán trên thị trường. Người bán tiết kiệm được chi phí thuê mặt bằng, quảng cáo, thông tin dễ dàng được thay đổi, cập nhật.
Tuy nhiên, bên cạnh các chợ ảo uy tín, hàng loạt các trang web rao vặt, các mạng xã hội cũng được tận dụng để đăng tải các thông tin mua bán. Thực tế, nhiều trang web mua bán trên mạng chỉ là trang rao vặt, không phải là mua bán online theo đúng nghĩa. Tuy nhiên, điều hấp dẫn ở những website này chính là mức giá cạnh tranh, có khi cùng một loại sản phẩm nhưng mức giá được rao bán rẻ hơn ngoài thị trường rất nhiều. Chị Minh Hương, nhà ở đường Trần Hưng Đạo (TP.Quy Nhơn), kể: “Tôi và một số người bạn rất thích mua hàng qua mạng, nhất là các sản phẩm mỹ phẩm, quần áo, phụ kiện thời trang. Tuy nhiên, không phải lúc nào sản phẩm nhận được cũng như lựa chọn ban đầu. Một lần tôi chọn một chiếc túi xách được giới thiệu là hàng nhập trên một website mua bán, được giảm giá khá nhiều vì đang trong đợt khuyến mãi. Thế nhưng, sau khi đã chuyển tiền, sản phẩm nhận được lại không giống như mô tả tại trang web. Biết chắc là hàng “dỏm”, tôi gọi điện thoại thắc mắc với người bán thì được giải thích rất vòng vo và không đổi lại hàng. Tôi đành xem đó là bài học mua hàng dỏm với giá cao”.
Điểm chung trong các giao dịch mua hàng qua mạng là: Khách hàng chuyển tiền trước, thường từ 50 đến 70%, có khi là 100% giá trị của sản phẩm. Lợi dụng yếu tố này, nhiều kẻ lừa đảo đã đưa hàng lên mạng, giới thiệu hình ảnh và những thông tin về sản phẩm khá thuyết phục. Người mua thấy ưng ý thì chuyển trước tiền đặt cọc, khi nhận hàng sẽ giao tiếp số tiền còn lại. Thế nhưng, sau thời gian chờ đợi, người mua nhận được món hàng với chất lượng khác xa lời quảng cáo. Ông Văn Hữu Định, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi NTD Bình Định, cho biết: Từ đầu năm 2013 đến nay, trong tỉnh có hơn 10 vụ khiếu nại của NTD đến Hội về việc bị lừa khi mua hàng qua mạng. Không phải trường hợp nào Hội cũng có thể can thiệp được để bảo vệ quyền lợi NTD, vì hiện nay, ngay cả các luật về thương mại điện tử cũng còn bất cập.
Theo kinh nghiệm của nhiều người chuyên mua hàng qua mạng, NTD nên tìm hiểu kỹ thông tin về đơn vị cung cấp sản phẩm, chỉ nên chọn mua hàng ở những “chợ điện tử” có uy tín đã được chứng nhận. Đặc biệt, với những món hàng rẻ hơn giá bên ngoài nhiều lần thì cần phải kiểm chứng. Có thể là một trò lừa, hoặc là hàng kém chất lượng, hàng nhái. NTD không nên mua hàng tại các diễn đàn, các website rao vặt vì việc đăng bán quá dễ dàng và không có thông tin kiểm chứng và bảo đảm. Về hình thức thanh toán, nên chọn “thanh toán tạm giữ” để bảo đảm chỉ khi nhận được hàng đúng mô tả, người bán mới có thể rút tiền, tuyệt đối không chuyển tiền trực tiếp cho người bán khi mua hàng qua mạng.
MAI HỒNG