Quản lý thuế lĩnh vực tài nguyên - môi trường: Kết nối liên ngành để tăng thu
Theo thống kê của Cục Thuế tỉnh, tính đến hết tháng 8.2020, số thu từ lĩnh vực tài nguyên - môi trường đạt hơn 175 tỷ đồng, tăng hơn 11 tỷ đồng (khoảng 6,7%) so với cùng kỳ năm 2019. Ở bước khởi động, con số này là chưa lớn nhưng bước đầu khẳng định việc cơ quan thuế chủ động rà soát các nguồn thu, đổi mới hoạt động chuyên môn là hướng đi đúng.
Nếu phân tách riêng từng ngành, thu thuế tài nguyên đạt 108 tỷ đồng (cùng kỳ năm 2019 thu được 93 tỷ đồng), phí bảo vệ môi trường hơn 28 tỷ đồng (cùng kỳ năm 2019 chỉ thu được hơn 17 tỷ đồng), cấp quyền khai thác khoáng sản hơn 38 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm 2019, thu phí bảo vệ môi trường tăng khả quan. Kết quả này là từ nỗ lực thay đổi của cơ quan thuế trong điều kiện kết nối dữ liệu giữa ngành thuế và ngành TN&MT còn chưa liên thông.
Hoạt động khai thác cát trên sông Hà Thanh - đoạn qua huyện Vân Canh. Ảnh: NGUYỄN HÂN
Theo đó, trong quá trình đổi mới hoạt động chuyên môn, cơ quan thuế chủ động rà soát là các nguồn thu. Quá trình rà soát kê khai phí bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác tài nguyên, cán bộ thuế phát hiện ra lỗ hổng trong kê khai phần phí đối với lượng đất đá xúc thải. Từ đây, cán bộ thuế sử dụng nghiệp vụ phân tích, hướng dẫn, nhắc nhở người nộp thuế tự điều chỉnh.
Cụ thể, theo quy định, DN khai thác tài nguyên khoáng sản phải nộp phí bảo vệ môi trường cho số lượng tài nguyên khai thác và số lượng đất đá thải loại trong quá trình hoạt động. Trên thực tế, các DN chỉ kê khai phần thuế tài nguyên và phần phí bảo vệ môi trường cho sản lượng khai thác được, hầu hết tìm cách bỏ qua phần còn lại. Ông Nguyễn Đức Thắng, phụ trách phòng Kiểm tra - Nội bộ (Cục Thuế tỉnh), cho biết: Qua đối chiếu tờ khai của DN, chúng tôi phát hiện phần lớn các DN đều lờ phần phí bảo vệ môi trường đối với lượng đất đá xúc thải. Thực tế cho thấy, riêng lẻ một vài DN thì số phí này không lớn, song tập hợp lại từ nhiều DN khai thác, từ nhiều kỳ khai thác thì con số này thật sự không nhỏ. Vì thế, khi phát hiện lỗ hổng này, cơ quan thuế tổ chức “vá” ngay bằng việc thực hiện thông báo cho người nộp thuế, hỗ trợ họ kê khai và tự điều chỉnh phù hợp. Đến nay, các DN chủ động điều chỉnh, kết quả riêng phí bảo vệ môi trường tăng thêm 539 triệu đồng.
Trên thực tế, thời gian qua, UBND tỉnh có nhiều chỉ đạo liên quan đến công tác liên thông dữ liệu giữa Cục Thuế tỉnh và Sở TN&MT. Song, do Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) và Tổng cục Đất đai (Bộ TN&MT) chưa thực hiện kết nối - liên thông dữ liệu, tại địa phương, các cơ quan thuế và Sở TN&MT chưa chuyển giao được đầy đủ thông tin. Do đó, công tác quản lý thuế lĩnh vực tài nguyên - môi trường còn nhiều điểm vướng.
Xuất phát từ thực tế đó, Cục Thuế tỉnh đã chủ động xây dựng riêng ứng dụng chuyên ngành, phù hợp, nhằm phục vụ công tác quản lý thuế lĩnh vực này tốt hơn. Tháng 10.2020, Cục Thuế tỉnh triển khai ứng dụng “Quản lý tiền thuê đất” với dữ liệu tập trung tại Văn phòng Cục Thuế; ứng dụng “Quản lý khai thác nguồn thu” tập trung cho các nhóm tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, xây dựng cơ bản nhà ở tư nhân, cá nhân kinh doanh chuyển nhượng bất động sản, tổng hợp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp…
“Mục đích của ứng dụng này nhằm giải quyết triệt để việc phân tán tư liệu tiền thuê đất và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, tập trung toàn bộ đầu mối về Văn phòng Cục Thuế. Ứng dụng có các chức năng thông báo đơn giá, lập bộ, thông báo thu, quyết toán… đảm bảo có thể thực hiện toàn bộ các nghiệp vụ quản lý trên máy tính; đồng thời ứng dụng tập trung cơ sở dữ liệu toàn ngành để các đơn vị, bộ phận có thể khai thác, sử dụng và đặc biệt giúp cho công tác theo dõi, giám sát, quản lý, điều hành thu ngân sách hiệu quả”, ông Trần Hữu Danh, phụ trách phòng Công nghệ thông tin (Cục Thuế tỉnh), cho biết.
Bình Định là một trong những địa phương đầu tiên của cả nước xây dựng ứng chuyên ngành để liên thông dữ liệu trong công tác quản lý thuế tài nguyên - môi trường. Các ứng dụng này được ngành Thuế tỉnh ấp ủ triển khai nhằm khai thác tốt lĩnh vực còn dư địa này; đồng thời, Cục Thuế tỉnh sẽ đăng ký sáng kiến toàn ngành. Ông Nguyễn Đẩu, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh, cho biết, năm 2020, Cục Thuế tỉnh tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để khai thác tốt từng khoản thu, từng sắc thuế. Quý IV/2020, Cục Thuế tỉnh kỳ vọng đưa vào sử dụng 2 ứng dụng mới, trong đó có một ứng dụng tập trung cho lĩnh vực tài nguyên - môi trường, với hy vọng nhằm gỡ vướng, tăng thu ngân sách nhà nước.
THU DỊU