TRIỂN KHAI GIÁO DỤC STEM BẬC TRUNG HỌC NĂM HỌC 2020 - 2021:

Cơ hội giúp học sinh gần gũi thực tiễn

STEM là từ viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Giáo dục STEM được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức, kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Năm học 2020 - 2021, các trường trung học triển khai giáo dục STEM, đây là hoạt động cần thiết để học sinh có thể vận dụng, sáng tạo, gần gũi với thực tiễn đời sống.

Bài 2: Những thuận lợi để triển khai giáo dục STEM

Nhiều người nghĩ rằng STEM chỉ triển khai ở các môn tự nhiên, nhưng thực tế, STEM vẫn triển khai được ở các môn xã hội. Hơn nữa, với sự chuẩn bị trước, tỉnh ta có khá nhiều điều kiện hỗ trợ để các em thực hành, trải nghiệm STEM.

Có thể triển khai ở các môn khoa học xã hội

Ông Vương Trường Quân, Trưởng Phòng Giáo dục Trung học (Sở GD&ĐT), đã khẳng định như vậy tại Lễ tổng kết năm học 2019 - 2020 và triển khai nhiệm vụ năm học 2020 - 2021. Thực tế, ở những cuộc thi sáng tạo KHKT dành cho học sinh trung học, ngoài các lĩnh vực hóa sinh, y sinh, hóa học, khoa học trái đất và môi trường, vật lý, kỹ thuật cơ khí, toán học, vật lý và thiên văn, robot và máy thông minh..., còn có lĩnh vực dành cho các môn khoa học xã hội.

Bà Nguyễn Thị Hoài Anh, Trưởng Phòng GD&ĐT TX Hoài Nhơn, chia sẻ: Nói cho dễ hiểu, STEM thực chất là ứng dụng những gì đã học vào thực tế và ngược lại cũng có thể từ thực tế rút ra những bài học. Một trong 3 nội dung chính của triển khai STEM là nghiên cứu KHKT, điều này Hoài Nhơn đã làm nhiều năm nay. Chúng tôi tổ chức cuộc thi sáng tạo KHKT, cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng để học sinh có sân chơi, trải nghiệm. Không chỉ cấp huyện, các trường còn tổ chức cuộc thi riêng, động viên tất cả học sinh tham gia. Các cuộc thi đều có phần dành cho khoa học tự nhiên và cả khoa học xã hội. Sau nhiều năm triển khai các nội dung như vậy, xem như chúng tôi đã chạy đà để làm quen với STEM.

Học sinh tham quan Trung tâm khám phá khoa học.

Sau thời gian triển khai giáo dục STEM đại trà, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn có khá nhiều kinh nghiệm. Ông Mai Anh Dũng, Hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ: STEM là vận dụng kiến thức đã học giải quyết vấn đề thực tiễn sống động ngay bên ta chứ không phải ở đâu xa. Dạy STEM phải là liên môn, đừng nói chỉ Toán - Lý - Hóa - Sinh mà có thể là Văn - Sử - Giáo dục công dân... Cho nên, mỗi giáo viên chủ nhiệm liên kết với giáo viên chuyên xây dựng ít nhất 1 hoạt động STEM trong khoảng 20 tiết bao gồm các hoạt động như lập bài giảng, triển khai, viết báo cáo, thuyết trình, nhận xét… Tất cả các lớp đều tham gia. Ở những môn tự nhiên, học sinh có thể đến Trung tâm khám phá khoa học (ở Đại lộ Khoa học, TP Quy Nhơn), nhà máy điện gió, nhà máy thủy điện, các làng nghề truyền thống… Các môn xã hội thì học sinh đến bảo tàng, các nhà trưng bày, năm vừa rồi nghiên cứu về đại thi hào Nguyễn Du, thầy Trần Hà Nam dẫn học sinh ra tận Hà Tĩnh. ​Năm nay, hiện tại nhiều lớp đã lập xong giáo án STEM, bộ câu hỏi yêu cầu học sinh phải đi thực tế mới hiểu được chứ không thể tìm trên internet được.

Thuận lợi bước đầu

Bà Lê Thị Điển, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, chia sẻ: Chúng ta có thuận lợi lớn là nhiều năm qua đã tổ chức triển khai thành công một số cuộc thi nghiên cứu KHKT, cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng. Chính từ đây, thầy cô các trường dần quen với việc hướng dẫn học sinh lên ý tưởng, nghiên cứu, đó là một phần của giáo dục STEM. Khi Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh giúp một số trường THPT ở tỉnh ta xây dựng CLB STEM, họ cũng đánh giá cao việc tỉnh ta tổ chức bài bản các cuộc thi kể trên.

Cuối năm học 2019 - 2020, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh hướng dẫn Trường THPT chuyên Chu Văn An thành lập CLB STEM. Đầu năm học 2020 - 2021, trường bắt đầu tuyển thành viên. Theo đó, người đăng ký tham gia phải điền phiếu đăng ký và tham gia buổi phỏng vấn. Đặc biệt, cuộc thi KHKT của trường năm nay sẽ giao cho CLB STEM tổ chức.

Nhắc đến STEM, không thể không nhắc đến Trung tâm khám phá khoa học (thuộc Sở KH&CN). Ngoài tham quan, trải nghiệm tại đây, các trường, học sinh có nhu cầu có thể tham gia các lớp học STEM của Trung tâm. Hiện tại, Trung tâm có các lớp học được thiết kế theo hướng “chơi mà học” gồm: Robotic, IoT, Tự động hóa, Khoa học và đời sống. Nhờ có nhiều hoạt động phong phú, hiện đại, hiệu quả, đối với nhiều người, đây là “trung tâm STEM” của tỉnh.

Để triển khai giáo dục STEM, Bộ GD&ĐT còn nhấn mạnh liên kết giữa trường trung học với các trường đại học. Theo đó, ông Nguyễn Đình Phư, Hiệu trưởng Trường ĐH Quang Trung, cho biết: Trường sẵn sàng đón giáo viên, học sinh các trường tham quan và trải nghiệm tại vườn thực nghiệm của trường cũng như chia sẻ kiến thức về STEM với các đơn vị có nhu cầu. Sắp tới, trường sẽ tổ chức hội thảo về STEM cho giáo viên huyện Phù Mỹ.  

THẢO KHUY