Cảnh giác với tội phạm mạng
Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh liên tục xảy ra các vụ tội phạm sử dụng mạng viễn thông, mạng internet, phương tiện điện tử (còn gọi là tội phạm mạng) để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản gây thiệt hại lớn cho nhiều người.
Từ đầu năm đến nay, lực lượng CA đã tiếp nhận 30 trường hợp trình báo bị kẻ gian lừa bằng thủ đoạn trên, chiếm đoạt khoảng 8,3 tỷ đồng và 135.122,57 USD.
Đa dạng chiêu thức
Thực tế cho thấy, chiêu thức phổ biến của tội phạm mạng là: Kết bạn qua mạng xã hội (MXH), giả danh cơ quan thực thi pháp luật, chiếm quyền sử dụng hoặc giả facebook người thân bị hại để lừa đảo.
Cụ thể, chiêu thức kết bạn qua MXH (Zalo, Facebook, Two...) với tên, hình ảnh là người nước ngoài và hứa hẹn tặng quà có giá trị, thậm chí hứa hẹn sẽ sang Việt Nam để kết hôn, đầu tư kinh doanh. Từ lời hứa “có cánh” đó, các đối tượng bắt đầu thực hiện “kịch bản” lừa. Tháng 8 vừa qua, chị T.H. (TP Quy Nhơn) đã 5 lần chuyển tiền cho đối tượng lừa đảo với tổng số tiền 673 triệu đồng, bởi sau thời gian quen biết, người bạn ngoại quốc này nói gửi quà sinh nhật cho chị gồm 1 iphone 11, nữ trang, nước hoa và 50.000 USD. Cụ thể, lần đầu chị H. nhận được điện thoại của 1 người tự xưng là nhân viên hải quan, nói quà của chị đã về tới sân bay Tân Sơn Nhất và yêu cầu chuyển khoản 25 triệu đồng tiền phí; rồi liên tiếp 2 ngày sau đó, chị H. lại nhận được điện thoại yêu cầu chuyển thêm 96 triệu và 168 triệu đồng là bảo hiểm tiền gửi vì trong gói quà có tiền mặt. Và sau đó, họ tiếp tục điện thoại nói chị H. chuyển lần lượt 240 triệu và 144 triệu đồng là tiền nộp phạt, vì hàng bị quản lý kinh tế bắt. Chị H. chia sẻ: “Đến lần thứ 6 họ bảo tôi đóng thêm 5% giá trị hàng là 120 triệu để nhận quà thì tôi không còn tiền để chuyển nữa. Thật sự trong mấy ngày giao dịch chuyển tiền đó, tôi chỉ muốn lấy lại số tiền đã chuyển lúc đầu nhưng cứ bị cuốn vào, tôi đã quá chủ quan và tin người”.
Tội phạm công nghệ cao sẽ thông qua những phần mềm để hack tài khoản hoặc lập bẫy lừa (ảnh chỉ mang tính chất minh họa).
Không chỉ vậy, tội phạm mạng còn giả danh cán bộ thực thi pháp luật (CA, viện kiểm sát, tòa án), nói nạn nhân liên quan đến các đường dây tội phạm, buộc họ phải nộp tiền vào “tài khoản cơ quan chức năng” để “kiểm tra” rồi chiếm đoạt. Từ đầu năm 2020 đến nay, đã có 9 nạn nhân bị lừa hơn 5,3 tỷ đồng.
Một trong những chiêu thức lừa đảo khác, đó là đối tượng thông qua mạng internet xâm nhập địa chỉ email của công ty, DN đánh cắp thông tin mua bán giữa công ty với các công ty nước ngoài. Sau đó, chúng tạo ra 1 địa chỉ email gần giống email chính rồi yêu cầu bên mua hàng chuyển tiền thanh toán vào tài khoản của chúng. Bằng thủ đoạn tinh vi này, tại Bình Định đã có 3 DN bị mắc bẫy với số tiền 135.122,57 USD.
Bên cạnh đó, các đối tượng tội phạm còn chiếm quyền sử dụng hoặc làm giả facebook người thân của bị hại để lừa đảo. Hiện cơ quan CA đã tiếp nhận 10 vụ gây thiệt hại trên 400 triệu đồng. Và khi thực hiện bài viết này, tôi đã chứng kiến trường hợp bà N.T.K. (TP Quy Nhơn) đến tại Phòng Cảnh sát Hình sự, CA tỉnh trình bày sự việc bà vừa bị một địa chỉ mạo danh cửa hàng bán hàng online để lừa tiền. Bà K. kể: “Tối 19.11, sau khi đặt thành công 2 bộ áo dài trên 1 cửa hàng bán hàng trực tuyến trên facebook thì tôi nhận được điện thoại có người tự xưng là nhân viên của cửa hàng này. Họ nói nếu ngay bây giờ tôi chuyển khoản theo tài khoản họ cung cấp, thì sẽ được khuyến mãi thêm quần áo dài. Tôi hoàn toàn không nghi ngờ gì nên chuyển tiền ngay, nhưng sau đó họ nói chưa nhận được tiền và cung cấp thêm 1 tài khoản khác. Vì nhận thấy có mâu thuẫn nên tôi đã xác minh lại với cửa hàng và biết mình bị lừa. Tôi báo cáo sự việc này với cơ quan chức năng, hy vọng mọi người cảnh giác hơn, tránh bị lừa như tôi”.
Cảnh giác đề phòng
Theo các cơ quan chức năng, tội phạm mạng đã nhằm vào xu hướng của phần lớn người dân hiện nay thường sử dụng thiết bị công nghệ trong giao dịch, mua bán và trao đổi hàng hóa, thông tin để lừa đảo. Bên cạnh đó, nhiều đối tượng còn lợi dụng tâm lý hám lợi khi có người tặng quà, hứa hẹn “hợp tác làm ăn” của nhiều người để đưa họ vào “kịch bản” đã bày sẵn nhằm chiếm đoạt tài sản.
Người dân cần thường xuyên theo dõi các phương thức, thủ đoạn của tội phạm và nếu gặp những trường hợp tương tự phải nhanh chóng báo ngay cho CA các địa phương hoặc Phòng Cảnh sát Hình sự, CA tỉnh (địa chỉ 41 Hai Bà Trưng, TP Quy Nhơn).
Trung tá Nguyễn Thanh Bình, Đội trưởng Đội phòng ngừa, đấu tranh và hướng dẫn điều tra tội phạm sử dụng công nghệ cao và có yếu tố nước ngoài, Phòng Cảnh sát Hình sự, CA tỉnh, cho biết: Người dân cần đặc biệt chú ý đến một số vấn đề như luôn phải biết bảo vệ thông tin cá nhân trên không gian mạng. Không chia sẻ các thông tin cá nhân như tên, họ, địa chỉ, số điện thoại, địa chỉ email, số tài khoản ngân hàng, mã OTP hoặc nhấp vào các đường link... đây chính là những kẽ hở ban đầu để các đối tượng xây dựng “kịch bản” đưa người dân vào bẫy của chúng.
Đối với những người sử dụng các tài khoản MXH, không nên kết giao với người lạ, nhất là đối tượng là người nước ngoài khi chưa có mối quen biết. Đặc biệt, không cung cấp bất kỳ thông tin gì cho những số điện thoại lạ gọi đến mình. Bởi, theo trung tá Bình: “Cơ quan thực thi pháp luật như CA, Viện KSND, tòa án... không liên hệ làm việc qua điện thoại hoặc yêu cầu gửi hình ảnh, tin nhắn qua điện thoại hoặc trên MXH. Đặc biệt, các cơ quan thực thi pháp luật không bao giờ yêu cầu người dân phải nộp bất kỳ khoản tiền nào vào tài khoản cá nhân để phục vụ điều tra”.
KIỀU ANH