Ðảm bảo an toàn bức xạ, phóng xạ
Cùng với sự phát triển của KH&CN, việc sử dụng các thiết bị bức xạ ngày càng tăng trong ngành y tế, công nghiệp, nghiên cứu, xây dựng... Bằng nhiều giải pháp thiết thực và hiệu quả, công tác quản lý an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ tại các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ trên địa bàn tỉnh được đảm bảo, không để xảy ra sự cố.
Đặt cố định bệnh nhân trước khi thực hiện xạ trị bằng máy gia tốc tại khoa Ung Bướu, BVĐK tỉnh.
BVĐK tỉnh là một trong những đơn vị đang sử dụng nguồn phóng xạ kín, phục vụ chẩn đoán, điều trị bệnh. Từ năm 2011, bệnh viện đưa vào sử dụng máy xạ trị gia tốc trong điều trị bệnh ung thư. Bác sĩ CKI Nguyễn Thanh Sơn, phụ trách khu xạ trị thuộc khoa Ung bướu (BVĐK tỉnh) cho hay: “Điều trị bằng máy gia tốc là phương pháp mới, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Khi vận hành máy, các chùm hạt electron chạm trên trường gia tốc phát ra tia xạ có năng lượng rất cao, vì thế chúng có thể tiếp cận và tiêu diệt tế bào ung thư. Việc đưa vào vận hành máy xạ trị gia tốc giúp quá trình xạ trị tế bào ung thư chính xác, giảm tối đa sự ảnh hưởng của tia xạ tới các mô lành, rút ngắn thời gian điều trị, quan trọng hơn là giảm chi phí điều trị cho người bệnh trong tỉnh và các tỉnh lân cận, góp phần giảm tải áp lực cho tuyến trên”.
Cũng là đơn vị ứng dụng mạnh mẽ thiết bị bức xạ trong khám, chữa bệnh, TTYT TP Quy Nhơn hiện đang quản lý, sử dụng 2 nguồn phóng xạ hở là I-131 và P-32 phục vụ chẩn đoán các bệnh tuyến giáp và điều trị u bướu mạch máu ngoài da.
Trong ngành xây dựng, Công ty CP Xây dựng 47 được Cục An toàn bức xạ và Hạt nhân (Bộ KH&CN) cấp phép sử dụng và vận chuyển 5 thiết bị chứa 10 nguồn phóng xạ kín Am-241/Be và Cs-137, dùng để đánh giá chất lượng của bê tông đầm lăn, đất, đá sau khi đầm nén. Th.S Nguyễn Văn Chín, Trưởng phòng Thí nghiệm LAS-XD 325, cho biết: Các thiết bị cho phép triển khai phương pháp tán xạ ngược cho kết quả đánh giá với độ chính xác rất cao, thời gian thực hiện thí nghiệm ngắn và chi phí thấp, nhờ đó giúp đẩy nhanh tốc độ thi công. Các thiết bị hiện đang được sử dụng tại công trình hồ chứa nước Đồng Mít (xã An Trung, huyện An Lão) và công trình thủy lợi Tân Mỹ (tỉnh Ninh Thuận).
Ngoài ra, tia X đang được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế, dùng để chụp X-quang, CT-Scanner tại 54 cơ sở y tế. Đồng thời, dùng cho máy phát tia X để chiếu xạ công nghiệp tại 3 đơn vị, DN, gồm: Cảng Hàng không Phù Cát dùng để kiểm tra hành lý, an ninh hàng không; Công ty TNHH MTV Hoa Sen Bình Định dùng để đo độ dày lớp mạ và độ dày của tôn; Chi nhánh Công ty CP Bia Sài Gòn - Miền Trung tại Quy Nhơn dùng đo mức chất lỏng trong chai…
Theo Sở KH&CN, toàn tỉnh hiện có 61 cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ và nguồn phóng xạ; trong đó, 140 máy chụp X-quang, 14 máy phát tia X và 15 nguồn phóng xạ. Ông Nguyễn Tiến Nhựt, Phó Trưởng phòng Quản lý chuyên ngành (Sở KH&CN) cho biết: Hằng năm, Sở KH&CN tiến hành thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về đo lường và an toàn bức xạ hạt nhân. Qua đó cho thấy các cơ sở sử dụng bức xạ, hạt nhân trong tỉnh thực hiện đầy đủ quy định về thủ tục giấy phép an toàn bức xạ hạt nhân, đào tạo an toàn bức xạ đối với nhân viên, đảm bảo điều kiện kỹ thuật, thực hiện tốt công tác cảnh báo và ứng phó sự cố an toàn bức xạ hạt nhân, đến nay chưa phát hiện cơ sở vi phạm.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Sơn khẳng định, để mang lại hiệu quả cao và an toàn cho bệnh nhân, khu xạ trị của BVĐK tỉnh được bố trí ở nơi hạn chế đi lại, phòng điều trị xây dựng theo tiêu chuẩn với các lớp chắn phóng xạ và chống rò rỉ hạt nhân. Nguồn phóng xạ được bệnh viện bảo quản trong container, đảm bảo khi máy vận hành. Hằng năm, nhân viên y tế khu xạ trị được cử đi đào tạo tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, thuộc Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) và được đánh giá, đo bức xạ.
Th.S Nguyễn Hữu Hà, Phó Giám đốc Sở KH&CN, cho hay: “Bên cạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra thường xuyên, Sở KH&CN đang tham mưu cho UBND tỉnh triển khai công tác tuyên truyền, tăng cường dụng cụ thiết bị ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân. Đồng thời, xây dựng mạng lưới quan trắc phóng xạ môi trường và đo đạc một số chỉ tiêu phóng xạ phục vụ kiểm tra, kiểm soát an toàn bức xạ”.
HỒNG HÀ