Kiểm soát hoạt động giết mổ động vật:
Còn lắm gian nan
Hiện nay, tình trạng giết mổ động vật (GMĐV), buôn bán thịt gia súc, gia cầm (GSGC) không đảm bảo vệ sinh thú y diễn ra khá phức tạp ở nhiều địa phương trong tỉnh. Trong dịp Tết, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm GSGC tăng cao, càng khó kiểm soát hoạt động GMĐV. PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN-PTNT, về vấn đề lập lại trật tự kỷ cương trên lĩnh vực này.
* Ông đánh giá như thế nào về thực trạng hoạt động GMĐV trên địa bàn tỉnh hiện nay?
- Trên địa bàn tỉnh hiện có trên 600 điểm GMĐV (trâu, bò, heo, gà, vịt…), trong đó có khoảng 270 điểm giết mổ quy mô tương đối lớn. Hầu hết các điểm GMĐV đều của tư nhân, hình thành tự phát, nằm rải rác trong khu dân cư, điều kiện giết mổ không đảm bảo vệ sinh thú y. Các điểm GMĐV thường hoạt động vào lúc 2-3 giờ sáng, nên ít nhiều gây tiếng ồn, mất an ninh trật tự trong khu dân cư, gây khó khăn cho việc quản lý. Với điều kiện giết mổ như vậy rất khó đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) thịt GSGC.
* Trước đây, tỉnh ta đã thực hiện Dự án quy hoạch xây dựng các điểm giết mổ động vật tập trung (GMĐVTT) giai đoạn 2005- 2010, nhưng không thành công, theo ông, nguyên nhân vì đâu?
- Có thể nói, việc xây dựng các cơ sở GMĐVTT nhằm lập lại trật tự kỷ cương trong hoạt động GMĐV, góp phần đảm bảo ATVSTP, ngăn ngừa dịch bệnh cho người và GSGC là chủ trương đúng đắn của tỉnh. Trong tình hình các loại dịch bệnh nguy hiểm luôn tiềm ẩn và có nguy cơ bùng phát bất cứ lúc nào thì việc xây dựng các cơ sở GMĐVTT là việc làm cần thiết. Bởi vậy, năm 2005, ngành Nông nghiệp tỉnh đã phối hợp với chính quyền các địa phương thực hiện Dự án quy hoạch xây dựng các điểm GMĐVTT giai đoạn 2005- 2010, đã được UBND tỉnh phê duyệt. Thực tế, tỉnh ta đã hình thành 2 điểm GMĐVTT tại TP Quy Nhơn và huyện Tuy Phước, nhưng 2 điểm này sớm đóng cửa vì không có khách hàng đưa GSGC vào giết mổ.
“Hầu hết các điểm GMĐV đều của tư nhân, hình thành tự phát, nằm rải rác trong khu dân cư, điều kiện giết mổ không đảm bảo vệ sinh thú y.”
Theo tôi, việc thực hiện Dự án nói trên không hiệu quả là do chính quyền các địa phương chưa thực sự quan tâm, chưa xem đây là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác đảm bảo ATVSTP, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phòng chống dịch bệnh động vật, bảo vệ và phát triển bền vững ngành chăn nuôi. Do đó, công tác chỉ đạo triển khai xây dựng các cơ sở GMĐVTT của chính quyền cơ sở thiếu quyết liệt và đồng bộ. Trong khi đó, các hộ hành nghề GMĐV không muốn đưa động vật vào giết mổ tại các điểm GMĐVTT vì phải chịu sự kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc xuất xứ động vật, họ không thể giết mổ những loại động vật bị bệnh hoặc chết; ảnh hưởng đến thu nhập. Do vậy, hiệu quả hoạt động của các điểm GVĐVTT rất thấp. Đây cũng là lý lo khiến các tổ chức, cá nhân ngại không muốn đầu tư vào lĩnh vực này.
* Hiện Sở NN-PTNT đang triển khai xây dựng Đề án quy hoạch xây dựng cơ sở giết mổ ĐVTT trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2014 - 2020. Ông có thể cho biết thêm về Đề án này?
- Ngành Nông nghiệp tỉnh xác định việc xây dựng các điểm GMĐVTT là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần phải thực hiện, nên đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiến hành xây dựng Đề án, đề xuất chính sách hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng điểm GMĐVTT từ 30-50% kinh phí xây dựng và đề xuất tỉnh thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Đề án. Hiện chúng tôi đang làm việc với chính quyền các địa phương để nắm bắt thực trạng hoạt động GMĐV, xem xét, lựa chọn địa điểm và bàn giải pháp thực hiện, trên cơ sở đó hoàn thiện Đề án (dự kiến hoàn thành trong tháng 8.2014) để trình UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo.
* Theo ông, để thực hiện có hiệu quả Đề án nói trên, tỉnh ta cần thực hiện những giải pháp nào?
- Khách quan nhìn nhận, việc đưa GSGC vào giết mổ tại các cơ sở GMĐVTT cũng có điều bất tiện và bất lợi đối với các hộ hành nghề GMĐV. Song đây là biện pháp tốt nhất để bảo vệ môi trường, ngăn ngừa các loại dịch bệnh nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, để thực hiện tốt Đề án, cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người hành nghề GMĐV nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật khi hành nghề, bắt buộc phải tạo thành thói quen thực hiện việc đưa GSGC vào giết mổ ở các cơ sở GMĐVTT, không được hành nghề tại hộ gia đình. Bên cạnh đó, trên cơ sở chính sách chung của tỉnh, chính quyền các địa phương cũng cần phải có chính sách khuyến khích riêng mang tính đặc thù và tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng cơ sở GMĐVTT và kinh doanh trên lĩnh vực GMĐV.
Nếu các hộ kinh doanh GMĐV không đưa GSGC vào giết mổ tại các cơ sở GMĐVTT thì kiên quyết không đóng dấu kiểm dịch thú y, tịch thu và tiêu hủy thịt GSGC đã giết mổ… Mặt khác, khuyến cáo người tiêu dùng không mua, không dùng thịt và các sản phẩm động vật không có tem hay nhãn mác của ngành Thú y. Thực hiện đồng bộ, quyết liệt, liên tục các biện pháp nói trên sẽ ngăn chặn tình trạng giết mổ, buôn bán động vật tự phát như hiện nay, việc xây dựng các điểm GMĐVTT theo Đề án sẽ hiệu quả hơn.
* Thời điểm trước Tết Nguyên đán Giáp Ngọ, nhu cầu sử dụng thịt và sản phẩm GSGC rất cao, hoạt động GMĐV cũng sẽ diễn ra sôi động hơn, việc kiểm tra, giám sát hoạt động này được thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Sở NN-PTNT đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với ngành chức năng và chính quyền các địa phương tăng cường công tác kiểm dịch, kiểm soát vận chuyển, giết mổ, mua bán GSGC. Tại các chợ đầu mối, các điểm giết mổ GSGC lớn phải có cán bộ Thú y thường xuyên kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ. Lực lượng Thú y cũng phải trực kiểm tra, kiểm soát tại các trạm kiểm dịch ra vào tỉnh. Ngoài ra, Chi cục Thú y, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản tỉnh phối hợp với Thanh tra Sở Y tế, Đoàn kiểm tra liên ngành ở các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh tăng cường kiểm tra ATVSTP trong dịp Tết; vệ sinh thú y tại các chợ, siêu thị, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, lò giết mổ GSGC...
Để đảm bảo an toàn, người tiêu dùng nên sử dụng các sản phẩm GSGC ở các chợ, siêu thị, trung tâm thương mại có sự kiểm soát, kiểm dịch của lực lượng Thú y, có đóng dấu kiểm dịch rõ ràng. Khi phát hiện sản phẩm động vật bày bán không an toàn hoặc nghi ngờ không an toàn, chưa qua kiểm dịch thú y, cần báo ngay cho ngành chức năng, lực lượng Thú y để có biện pháp xử lý kịp thời.
* Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)
“Hầu hết các điểm GMĐV đều của tư nhân, hình thành tự phát, nằm rải rác trong khu dân cư, điều kiện giết mổ không đảm bảo vệ sinh thú y.”. Vậy chức năng của Chi Cục Thú y và Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm trực thuộc Tỉnh đang làm gì và đã có giải pháp gì chưa hay cứ để tình trạng trên xảy ra đến khi nào có Nguy hại đến sức Khỏe người dân trên diện rộng rồi " TĂNG CƯỜNG" và " RÀ SOÁT" công tác kiểm tra?