Xây dựng xã hội học tập ở xã Tây Vinh:
Điểm sáng của phong trào
Trong số 6 hội khuyến học (KH) cấp xã được Hội KH tỉnh đề xuất Trung ương Hội khen thưởng về thành tích xuất sắc trong năm 2013, Hội KH xã Tây Vinh (huyện Tây Sơn) có phong trào KH, khuyến tài, xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học phát triển rộng khắp và bền vững hơn cả.
Vận động học sinh trở lại trường
Khoảng 10 năm trước, Trường THCS Tây Vinh luôn đau đáu với tình trạng học sinh (HS) bỏ học. Thầy Hiệu trưởng Nguyễn Đình Thoại cho biết, HS bỏ học vì học yếu, gia đình khó khăn, phụ huynh không quan tâm, bị bạn bè xấu rủ rê. Trường có tổ chức vận động các em quay lại lớp, nhưng kết quả không như mong muốn.
Đây cũng là trăn trở của rất nhiều người nặng lòng với công tác giáo dục trong xã, nên ngay khi thành lập (25.1.2002), Hội KH xã Tây Vinh đã xác định mục tiêu trước mắt là phải làm sao chấm dứt chuyện này. Ông Võ Thanh Tùng, Chủ tịch Hội KH xã, chia sẻ: Việc vận động lúc đầu khó khăn lắm, nhưng mọi người đều quyết tâm cao. Nắm danh sách số HS bỏ học do trường cung cấp, chúng tôi chia nhau xuống tận nhà, kiên trì thuyết phục rồi phối hợp với phụ huynh vận động HS. Những em khó khăn, Hội chi 200 ngàn đồng mua sách vở, quần áo, thường xuyên theo dõi để hỗ trợ kịp thời. Các em học yếu bỏ học, Hội làm việc với hiệu trưởng, tìm cách giúp các em theo kịp chương trình, bạn bè. Từ năm 2008 đến nay, Hội đã vận động đưa 97 HS bỏ học trở lại lớp. Riêng năm 2012, xã không có HS nào bỏ học giữa chừng. “Kết thúc học kỳ I này, chúng tôi nhận được danh sách 7 HS có nguy cơ bỏ học và đang lên kế hoạch đi vận động”, ông Tùng cho biết.
Không chỉ vận động hiệu quả HS trở lại trường, từ nguồn quỹ dồi dào do hội viên và người dân trong xã đi làm ăn xa đóng góp, Hội còn phối hợp với các trường mầm non, phổ thông đóng trên địa bàn hỗ trợ, cấp học bổng cho HS nghèo học giỏi. 5 năm qua, Hội đã cấp 3.996 suất hỗ trợ, học bổng, trị giá gần 95 triệu đồng.
Ông Phan Ngọc Đức, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Tây Sơn, đánh giá: “Liên tục nhiều năm qua, chất lượng giáo dục các trường phổ thông đóng trên địa bàn xã Tây Vinh không ngừng nâng lên. Cả ba trường hiện đã đạt chuẩn quốc gia. Đặc biệt, với nỗ lực khắc phục tình trạng HS bỏ học và nâng tỉ lệ HS khá-giỏi, Trường THCS Tây Vinh đang vươn lên tốp đầu khối THCS của ngành giáo dục huyện”.
Phát triển mô hình “dòng họ, xóm, làng 5 không”
Sau 10 năm thành lập, đối mặt với bao thăng trầm, khó khăn, Hội KH xã Tây Vinh vẫn có bước phát triển ổn định, vững chắc. Toàn xã có 4 chi hội KH thôn, 3 chi hội nhà trường, 2 chi hội cơ quan, 2 chi hội kinh tế, 8 ban KH dòng họ, 2 ban KH cụm dân cư, 4 ban KH đoàn thể, 3 chi hội KH đồng hương ở thị trấn Phú Phong (huyện Tây Sơn), TP Quy Nhơn, Hà Nội. Tổng số hội viên là 1.127 người (14,46% dân số). Một số gia đình, dòng họ hiếu học tiêu biểu như gia đình ông Lê Ngọc Mạnh, ông Nguyễn Tiến Dũng, ông Cao Mạnh Tào, dòng họ Huỳnh, họ Lê… có nhiều con cháu là HS, sinh viên khá-giỏi.
Các chi hội KH, ban KH dòng họ tích cực phát động phong trào thi đua xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học lồng ghép vào cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Gia đình nông dân sản xuất giỏi”, “Nuôi con khỏe - dạy con ngoan”. Hội KH xã xây dựng mối quan hệ gắn bó với ngành GD&ĐT, nhà trường, hội cha mẹ HS, các cơ quan Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể… để đưa hoạt động khuyến tài, khuyến nghề đến từng địa bàn khu dân cư, xây dựng làng học gắn với làng nghề. Năm 2010, Hội đã xây dựng mô hình “Dòng họ, xóm, làng 5 không” gồm: không có HS lưu ban, bỏ học; không có HS mắc tệ nạn xã hội, không có người mù chữ, mù nghề; không có trẻ em đến tuổi mẫu giáo ở nhà; không có trẻ em bị suy dinh dưỡng.
Không những quan tâm hơn đến việc học tập của con em mình, đa số bậc cha mẹ cũng nỗ lực tự học hoặc tham gia học tập tại các Trung tâm học tập cộng đồng, tạo không khí học tập thường xuyên, rộng khắp. Trong 5 năm (2008-2012), toàn xã có gần 5.000 lượt người theo học các chuyên đề tại 71 lớp. Một số lớp học nghề ngắn hạn như tin học, điện dân dụng, thú y, chọn giống cây trồng… đã thu hút hơn 400 lượt người theo học.
Bà Phạm Thị Trầm, Chủ tịch Hội KH huyện Tây Sơn, đánh giá: “Thành công của Hội KH xã Tây Vinh là hình thành được mạng lưới KH xuống tận thôn, xóm, len lỏi vào từng dòng họ, gia đình, hình thành nếp nghĩ tích cực về việc học trong từng người dân. Kết quả, người người tham gia học tập, nhà nhà thi đua học tập. Cha mẹ quan tâm đến việc học hành của con cái. HS của xã có học lực khá-giỏi và tham gia thi HS giỏi các cấp năm sau luôn cao hơn năm trước. Tình trạng HS lưu ban, bỏ học giảm dần. Ổn định về hoạt động, Hội đang phấn đấu đạt nhiều bước tiến mới”.
KIM KHÁNH