Hiệu quả nghề lưới vây
Vài năm trở lại đây, cùng với việc đầu tư trang thiết bị hiện đại, ngư dân làm nghề lưới vây trong tỉnh đã từng bước tổ chức lại mô hình sản xuất để tăng hiệu quả kinh tế.
Lưới vây (còn gọi là lưới bao, lưới rút, lưới rút chì) là nghề chuyên khai thác thủy sản ở tầng nổi và tầng giữa bằng phương pháp lưới vây ngày (đánh bắt cá ban ngày), lưới vây ánh sáng (đánh bắt cá ban đêm), lưới vây ánh sáng kết hợp chà. Khác với lưới rùng (được thả từ bờ và kéo lưới lên, thu hoạch sản phẩm trên bờ) và lưới quây (thả bao vây đàn cá rồi xua cá đóng vào), lưới vây đánh bắt theo nguyên lý lọc nước bắt cá, chuyên đánh bắt cá đi thành đàn bằng phương pháp lưới được thả từ tàu đến một độ sâu nhất định và kéo lên tàu.
Ngư dân làm nghề lưới vây ánh sáng ở huyện Phù Mỹ đưa lưới lên bờ để sửa chữa.
Những năm gần đây, ngư dân làm nghề lưới vây trong tỉnh đã chuyển đổi cách làm để nâng cao hiệu quả đánh bắt. Ngư dân Nguyễn Văn Cường, ở phường Tam Quan Nam (TX Hoài Nhơn), chủ tàu BĐ 98054-TS, chia sẻ: “Tôi hợp tác làm ăn với 3 tàu cò (còn gọi là tàu môi giới, tàu mồi) của Hoài Nhơn để cùng đánh bắt và chia lợi nhuận theo tỷ lệ thỏa thuận. Khi phát hiện đàn cá, họ chong đèn gom cá, gọi tàu tôi đến khai thác. Nhờ đó hiệu quả kinh tế tăng cao so với trước đây khi mình tự đi làm”.
Nhiều ngư dân làm nghề lưới vây ánh sáng đã chuyển từ kiểu đánh bắt neo tàu một chỗ sử dụng ánh sáng dụ cá gom tụ để thả lưới sang kiểu di chuyển tàu dò tìm đàn cá trong đêm để đánh bắt. Ngư dân Nguyễn Văn Bông, ở xã Mỹ Thành (huyện Phù Mỹ), chủ tàu cá BĐ 92053-TS, bộc bạch: “Năm 2017, tôi đầu tư mua máy dò chụp và chuyển sang kiểu đánh bắt dò tìm đàn cá để chủ động thả lưới, chứ không làm theo kiểu của lưới vây ánh sáng thụ động như trước. Bây giờ khâu thăm dò cá là quan trọng nhất, nên với máy dò chụp - có khả năng phát hiện mật độ tập trung, tốc độ di chuyển của đàn cá từ khoảng cách 4.000 - 5.000 m - năng suất khai thác cao hơn hẳn, lại còn tiết kiệm nhiên liệu nữa!”.
“Lưới vây là loại lưới có áo lưới làm bằng chất liệu ny lông có dạng nhiều hình tấm chữ nhật được lắp ghép với nhau, đánh bắt theo phương pháp chủ động để vây đàn cá khi phát hiện. Trong quá trình đánh bắt, lưới được thả theo hình tròn trên mặt biển, đến khi lưới được thả xuống biển sẽ có dạng một hình trụ tròn bao các tường lưới xung quanh, quá trình cuộn rút giềng chì làm cho phần đáy lưới tóm lại thì lưới có dạng hình chóp cầu bao trọn đàn cá và tránh trường hợp cá thoát khỏi lưới. Quá trình thu lưới làm thu hẹp dần thể tích khối nước và dồn cá về từng lưới (phần giữ và bắt cá), sau đó đưa lên boong tàu”.
TS Trần Văn Vinh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản
Nhiều chủ tàu ở TP Quy Nhơn cũng chuyển từ nghề lưới ngày sang làm nghề lưới vây ánh sáng. Ngư dân Nguyễn Văn Luyến, ở phường Trần Phú (TP Quy Nhơn), chủ tàu lưới vây ánh sáng BĐ 99028-TS, cho biết: “Năm 2016, tôi vay vốn Nghị định 67 để đóng tàu vỏ composite, trị giá 11,7 tỷ đồng. Từ ngày đóng tàu mới, tôi chuyển từ nghề lưới vây ngày sang làm nghề lưới vây ánh sáng chuyên đánh bắt cá ngừ sọc dưa, cá ồ, cá nục. Trung bình mỗi chuyến biển tàu tôi thu nhập từ 300 - 400 triệu đồng, mỗi phần bạn thu nhập 6 - 7 triệu đồng/người/chuyến biển”.
Tàu lưới vây của ngư dân hoạt động tại vùng lộng cũng chuyển đổi mô hình đánh bắt nhằm tăng giá trị kinh tế. Ngư dân Nguyễn Văn Bình, ở xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn), chủ tàu BĐ 10938-TS, đã chuyển từ nghề lưới vây ánh sáng sang nghề lưới vây ánh sáng kết hợp chà dụ cá đánh bắt tại vùng lộng mang lại hiệu quả cao. “Chà được thả cố định dưới biển sẽ tạo bóng mát để đàn cá đến cư ngụ, đêm xuống tàu chong đèn điện tại cây chà thì cá từ chà theo ánh sáng ra đến vị trí tàu, ngư dân sẽ thả lưới đánh bắt. Phần lớn là khai thác cá nục, cá nhồng, cá ồ. Năm nay, tôi làm từ tháng 3 - 8 âm lịch, chia cho 11 bạn thuyền được gần 50 triệu đồng/người”.
Bài, ảnh: ĐOÀN NGỌC NHUẬN