Chuyện bắt tôm trên đầm Trà Ổ

Đầm Trà Ổ là đầm nước ngọt lớn của huyện Phù Mỹ và tỉnh Bình Định, còn có tên gọi là Đầm Châu Trúc. Mặt nước mênh mông của đầm giáp với các xã: Mỹ Thắng, Mỹ Châu, Mỹ Lợi và Mỹ Đức. Khi nói đến các loài thủy sản quý, có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao trong Đầm Trà Ổ không thể không nhắc đến con tôm đất bé nhỏ, căng tròn, tươi xanh...

Con tôm trong đầm Trà Ổ làm ngọt ngào tô bún tôm, dẫu ai đó dù chỉ một lần thưởng thức cũng khó quên hương vị đặc trưng món bún tôm Châu Trúc nói riêng và Phù Mỹ nói chung… Tuy nhiên, nếu có dịp về Phù Mỹ, du khách có thể xem cách bắt tôm của người dân nơi đây cũng không kém phần thú vị như tô bún tôm Châu Trúc…

Để bắt con tôm dưới đầm nước mênh mông, bên cạnh chiếc xuồng làm bằng tôn, hoặc sõng nan người bắt tôm phải có dẹp tôm (rọ).

Dẹp được bà con tự đan để dùng, vật liệu chủ yếu nan tre, đan dày, có hình tròn chiều dài thường 4 tấc (40 cm), đường kính 1,5 tấc, toi nhỏ ở 1 đầu. Hầu hết bà con thôn Châu Trúc (xã Mỹ Châu) đan dẹp để thả, còn thừa đem bán, bình quân 4.000đồng/dẹp.

Tuy nhiên để tôm vào dẹp phải dùng mồi. Mồi bỏ vào rọ để nhử tôm được chế biến bằng cám heo và cua (bắt ngay trên đầm) giã nhuyễn, bóp thành viên dài (gần bằng ngón tay cái), đem nướng cho sém khô, tỏa hương thơm.

Nhiều hộ dân quanh đầm chuyên nghề bắt tôm thả cả ngàn rọ tôm. Một hàng dây dừa giăng thả cả trăm chiếc rọ tôm có phao nổi để biết. Hai đầu dây được cột vào hai trụ cây hay hai hòn đá nặng thả xuống nước. Bỏ mồi xong, rọ được cột trên dây dừa, thả treo lưng chừng mực nước.

Mỗi đêm chỉ thả rọ tôm 1 lần, đến sáng tinh sương những đàn ghe hối hả ra đầm kéo dẹp, trút tôm. Trút xong, lại bỏ mồi, lại thả, sáng hôm sau ra trút tiếp. Và cứ vậy, có nước, có thả dẹp, nhất định ít nhiều sẽ có tôm.

Hơn 300 hộ quanh đầm sống nhờ vào con tôm tươi hấn, bụ bẩm, săn chắc và ngọt thịt, với sản lượng không ít, khi vừa mới lên bờ đã có đại lý thu mua.

Theo bà con quanh đầm, kể cả mùa nước cạn đến mùa nước lũ, thả dẹp đều có tôm, nhưng từ tháng 3 đến tháng 8 ÂL hàng năm, mùa nước cạn sản lượng tôm đạt cao, bình quân thả mỗi đêm thả 1.000 - 1.500 dẹp, bắt được 3 - 5kg tôm; còn mùa nước nổi thì ít hơn… Hiện nay, lượng tôm có giảm, nên giá tăng cao, bình quân  100.000đồng/kg, người bắt tôm có thể kiếm cả trăm ngàn đồng mỗi ngày. 

Những mùa tôm Đầm Trà Ổ đã góp phần cho bà con có nhà xây, xe máy, điện thắp sáng, tiền cho con ăn học và cả thú vui tao nhã cùng ông mặt trời mỗi sớm tinh sương thức dậy hối hả ra đầm giở dẹp, bắt tôm...

Xuân Lộc