Hiệu quả từ mô hình kho sách lưu động

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia đưa văn hóa về cơ sở, năm 2003, kho sách lưu động Thư viện tỉnh được thành lập với nhiệm vụ luân chuyển sách, hỗ trợ hệ thống thư viện cơ sở hoạt động hiệu quả hơn. Qua 10 năm thực hiện, hoạt động đưa sách về cơ sở đã đạt hiệu quả thiết thực.

Học sinh đọc sách tại Phòng đọc sách thôn Mỹ Cang, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước.

Hiện toàn tỉnh có 66 điểm thư viện, tủ sách cơ sở được nhận sách luân chuyển từ kho sách lưu động. 10 năm qua, nguồn sách luân chuyển này do cán bộ của Thư viện tỉnh trực tiếp đưa đến tận nơi để mạng lưới thư viện cơ sở phục vụ bạn đọc địa phương. Thời gian luân chuyển được thực hiện 3 tháng/lần đối với thư viện, tủ sách cơ sở ngành văn hóa, Bộ đội Biên phòng và 6 tháng/lần đối với thư viện, tủ sách cơ sở Hội Nông dân, mỗi điểm nhận 200-300 bản sách.

Có thể khẳng định, sách luân chuyển là “nguồn dinh dưỡng” chính nuôi mạng lưới thư viện, tủ sách cơ sở duy trì hoạt động. Tổng số đầu sách tại mỗi điểm chỉ vài trăm bản, trong khi số sách địa phương mua bổ sung hằng năm rất ít ỏi. Không có sách từ kho lưu động luân chuyển, tăng vòng quay, nguồn sách tại đây sẽ rất nghèo nàn, không đáp ứng nhu cầu bạn đọc.

Thấy rõ hiệu quả thiết thực của mô hình kho sách lưu động, Bộ VH-TT&DL đã tăng kinh phí cấp cho hoạt động này. Cụ thể, kinh phí năm 2003 là 50 triệu đồng, năm 2004 là 60 triệu đồng, năm 2005 là 90 triệu đồng, năm 2006 là 120 triệu đồng. Từ năm 2009 đến nay, kinh phí cho sách lưu động đã được nâng lên đáng kể, năm 2010 và 2011 mỗi năm 360 triệu đồng (trong đó trích một nửa để hỗ trợ hoạt động hệ thống thư viện huyện). Theo đó, kho sách lưu động cũng được bổ sung nhiều, từ vốn sách ban đầu 2.000 bản đến nay đã có 40.000 bản.

Dù mới thành lập năm ngoái, nhưng tủ sách cơ sở Hợp tác xã Ngọc An (xã Hoài Thanh Tây, huyện Hoài Nhơn) bước đầu cho thấy cách thức hoạt động khá bài bản. Chị Lê Thị Kim Nhường, phụ trách tủ sách, cho biết: “Tủ sách Hợp tác xã Ngọc An vừa được Thư viện tỉnh tặng 300 bản sách, nhờ đó làm phong phú thêm vốn sách còn khiêm tốn ở đây, bạn đọc rất phấn khởi. Để tủ sách hoạt động quy củ, tiện quản lý, chúng tôi đã cấp 150 thẻ đọc, thẻ mượn cho bà con. Từ nguồn sách luân chuyển ổn định, tủ sách đã đáp ứng nhu cầu đọc ngày càng cao của nhân dân”.

Không chỉ luân chuyển sách đến hệ thống thư viện công cộng cơ sở, một số thư viện trường học cũng được hưởng lợi từ kho sách lưu động. Từ năm 2012, Thư viện tỉnh trực tiếp luân chuyển sách đến Trường THPT Vân Canh (huyện Vân Canh); đồng thời phối hợp với Trung tâm VH-TT-TT huyện Phù Mỹ, Thư viện huyện Phù Mỹ luân chuyển 1.000 bản sách phục vụ các trường học trên địa bàn huyện.

Con người và phương tiện là hai yếu tố tác động không nhỏ đến hiệu quả hoạt động luân chuyển sách. “Nhờ chủ trương xã hội hóa, đa dạng hóa các mô hình thư viện cơ sở và nguồn sách luân chuyển Chương trình mục tiêu quốc gia, hệ thống thư viện, tủ sách cơ sở, mô hình thư viện đã phối hợp hoạt động ổn định, đi vào chiều sâu. Thư viện tỉnh rất quan tâm đến công tác phát triển mạng lưới thư viện cơ sở. Trong năm 2013, chúng tôi đặt mục tiêu mỗi năm xây dựng mới 3-5 tủ sách, đồng thời chọn 1-2 tủ sách hoạt động tốt phát triển thành thư viện”, ông Võ Văn Nhiếng, Giám đốc Thư viện tỉnh, cho biết.

XUÂN VŨ - SAO LY