Kể về Lưỡng Bộ Thượng Thư tài giỏi, thanh liêm
Nhắc tới nhà Tây Sơn, ngoài Tây Sơn tam kiệt, ta sẽ nghĩ ngay đến các vị văn thần võ tướng. Tuy nhiên ít người nhớ tới Thượng thư Trương Công Hy, vị quan tài giỏi, thanh liêm, được tin dùng nhiều năm liền. Phim tài liệu “Lưỡng Bộ Thương Thư triều đại Tây Sơn Trương Công Hy” do VTV2 sản xuất (được một số kênh Youtube đăng tải) giúp ta có một cái nhìn bao quát về nhân vật này.
Thượng thư Trương Công Hy (1727 - 1800, sinh tại làng Thanh Quất, nay là làng Thanh Quýt, xã Điện Thắng Trung, TX Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam), tước hiệu Đặc tấn Kim tử Vinh Lộc thượng đại phu, Binh bộ thương thư, Hình bộ thượng thư, Thùy Ân hầu, của cả hai triều chúa Nguyễn và Tây Sơn. Trương Công Hy là vị quan nổi tiếng thanh liêm, được trọng dụng và có nhiều công trạng trong 2 triều đại nhà Tây Sơn là Quang Trung và Cảnh Thịnh. Theo sử liệu và phả tộc, Thượng thư Trương Công Hy là con trưởng cụ tổ đời thứ sáu của Nội bộ Toàn Nhị thuyền Ngũ trưởng Tân Đức Bá Trương Công Kỳ, một vị tướng hải quân dưới triều Hậu Lê. Thời Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát, Trương Công Hy được bổ làm huấn đạo, ra kinh làm thầy dạy cho các ấu chúa nhà Nguyễn, trong đó có chúa Nguyễn Phúc Dương. Năm 1774, trong một lần loạn lạc Trương Công Hy là người đưa ấu chúa Nguyễn Phúc Dương đi ẩn náu, sau đó về quê cũ Quảng Nam ẩn dật. Năm 1775, ông liên lạc với Nguyễn Nhạc tại Hội An, mở đầu thời gian phụng sự triều Tây Sơn.
Năm 1786, Trương Công Hy được giao giữ chức Khâm sai trấn Quảng Nam. Năm 1788, Khi Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, Trương Công Hy được giao giữ chức Hình bộ Thượng thư và tiếp tục giữ chức này dưới triều vua Cảnh Thịnh. Năm 1798, khi đã 71 tuổi, ông xin về quê và được vua Cảnh Thịnh phong thêm chức Binh bộ Thượng thư, tước Thùy Ân hầu. Khi ông mất, triều đình nhà Tây Sơn đã cấp một khu đất rộng hơn 4.000 m2 và cho xây dựng lăng mộ với phong cách kiến trúc độc đáo. Dù lịch sử có nhiều biến thiên nhưng lăng mộ ông được người dân bảo vệ nguyên vẹn đến ngày nay và được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Có thể xem phim tại link: https://bitly.com.vn/3oc4zq.
T. YÊN