Thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới:
Ðến cuối năm 2014, toàn tỉnh sẽ có 4 xã về đích
Ông Phan Thành Giản
Sau 3 năm triển khai thực hiện, Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) ở tỉnh ta đã mang lại những kết quả tích cực, nhiều xã đạt 15-16 tiêu chí NTM và nỗ lực hoàn thành 19/19 tiêu chí vào cuối năm 2014. PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Phan Thành Giản, Phó Văn phòng Ðiều phối XDNTM (thuộc Sở NN-PTNT) quanh vấn đề này.
* Đề nghị ông cho biết những kết quả đạt được sau 3 năm thực hiện XDNTM trên địa bàn tỉnh?
- Sau 3 năm triển khai thực hiện XDNTM, đã từng bước kiện toàn bộ máy chỉ đạo, quản lý thực hiện chương trình từ tỉnh đến địa phương. Công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn về XDNTM được triển khai sâu rộng đến các cán bộ, nhân dân các địa phương. Trong quá trình XDNTM đã xuất hiện nhiều điển hình hay, cách làm tốt về huy động sức dân nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất; nhiều hộ đã tự nguyện hiến đất, ủng hộ kinh phí XDNTM...
Đáng ghi nhận là trong công tác lập quy hoạch và đề án XDNTM, đến nay, toàn tỉnh đã có 122 xã phê duyệt xong đồ án quy hoạch và đề án XDNTM. Sở NN-PTNT đã xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn lập kế hoạch chi tiết và đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn lập kế hoạch chi tiết XDNTM tại các địa phương. Văn phòng điều phối cũng đã tổ chức hướng dẫn lập kế hoạch chi tiết tại 25 xã XDNTM giai đoạn 2011-2015.
* Còn việc phát huy nội lực của cộng đồng dân cư và huy động các nguồn lực XDNTM ở tỉnh ta thời gian qua được tiến hành thế nào?
- Thực hiện chủ trương của Trung ương, ngoài nguồn vốn hỗ trợ của các cấp, nguồn lực chủ yếu để XDNTM là phát huy nội lực của cộng đồng dân cư, nhưng phải đảm bảo quản lý minh bạch, công khai, thực hiện cho được nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân được thụ hưởng”. Khi triển khai XDNTM tiến hành lồng ghép các chương trình, dự án mục tiêu quốc gia đầu tư trên địa bàn và huy động sự đóng góp về công sức, tiền của, đất đai của các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân địa phương.
Qua 3 năm XDNTM, tỉnh đã xác định việc đầu tiên là tuyên truyền, vận động sâu rộng về chủ trương XDNTM để nhân dân có cái nhìn, cách hiểu toàn diện về Chương trình XDNTM. Mục tiêu XDNTM thực sự là vì nhân dân và sự phát triển của cộng đồng dân cư tại địa phương. Khi tiến hành xây dựng cơ sở hạ tầng, phải tuyên truyền cho nhân dân hiểu rằng muốn có cơ sở hạ tầng tốt thì người dân cần phải đóng góp và tự ý thức được đó là công việc của mình và cộng đồng chứ không trông chờ vào Nhà nước.
Nhờ vậy, trong năm 2013 vừa qua, tổng nguồn vốn huy động đầu tư cho phát triển hạ tầng, phát triển sản xuất tại các xã XDNTM trên địa bàn tỉnh ước gần 213 tỉ đồng. Trong đó, vốn Trung ương hỗ trợ trực tiếp 21,65 tỉ đồng; vốn tỉnh hỗ trợ 13,82 tỉ đồng, vốn chương trình kiên cố hóa kênh mương 20 tỉ đồng, vốn chương trình bê tông hóa giao thông nông thôn 85 tỉ đồng, vốn hỗ trợ của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam 2,5 tỉ đồng, vốn huy động trong nhân dân 70 tỉ đồng. Ngoài ra, để xây dựng hạ tầng nông thôn, người dân đã tự nguyện hiến gần 100 ngàn m2 đất để làm đường giao thông nông thôn, giao thông nội đồng và xây dựng các công trình phúc lợi xã hội khác…
* Theo ông, quá trình triển khai XDNTM ở tỉnh ta có những khó khăn, vướng mắc gì?
- Những tồn tại, hạn chế trong công tác triển khai XDNTM hiện nay là Trung ương chưa hướng dẫn thống nhất hệ thống quản lý, thực hiện chương trình từ Trung ương đến tỉnh. Hệ thống văn bản chỉ đạo, điều hành chương trình từ quy hoạch đến đánh giá các tiêu chí XDNTM chưa thật sự phù hợp, phải điều chỉnh, sửa đổi nhiều lần; dẫn đến các địa phương triển khai thực hiện còn lúng túng, bị động. Bộ phận chuyên trách cấp huyện, thị xã, thành phố mới bố trí phổ biến từ 1 -2 biên chế, không có trang thiết bị, phòng làm việc đầy đủ; chủ yếu phân công cho cơ quan thường trực là phòng Nông nghiệp (hoặc phòng Kinh tế) chịu trách nhiệm triển khai thực hiện. Cấp xã chưa được bố trí cán bộ chuyên trách theo dõi XDNTM nên hiệu quả hoạt động chưa cao. Một số nơi cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân còn nặng tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước; chưa nhận thức, trách nhiệm của cá nhân, đơn vị mình đối với việc XDNTM.
Kết quả thực hiện 19 tiêu chí NTM, đến nay tỉnh ta có 5 xã đạt 15-16 tiêu chí (chiếm 4,1%) gồm: Nhơn Lộc (thị xã An Nhơn), Bình Nghi (huyện Tây Sơn), Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn), Phước An, Phước Lộc (huyện Tuy Phước). Có 47 xã đạt từ 10 đến 14 tiêu chí (chiếm 38,5%); 60 xã đạt từ 5 đến 9 tiêu chí (chiếm 49,2%); 10 xã đạt từ 1 đến 4 tiêu chí (chiếm 8,2%).
Bên cạnh đó, năng lực lập quy hoạch của một số đơn vị tư vấn còn yếu nên chất lượng đồ án quy hoạch chưa cao, một số định hướng, nội dung chưa phù hợp cần phải bổ sung, điều chỉnh. Nguồn lực đầu tư XDNTM của tỉnh chủ yếu từ nguồn ngân sách nhà nước và đóng góp của nhân dân tại địa phương. Nguồn vốn huy động đóng góp tự nguyện từ các tổ chức, doanh nghiệp và con em ở xa, các nhà hảo tâm… chưa được chú trọng. Vì vậy, việc huy động nguồn lực này để XDNTM chưa được nhiều.
* Năm 2014, kế hoạch triển khai XDNTM trên địa bàn sẽ được thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Về kế hoạch thực hiện năm 2014, dự kiến nhu cầu vốn đầu tư cho 25 xã XDNTM giai đoạn 2011-2015 là 211,75 tỉ đồng; bao gồm vốn Trung ương và tỉnh 104,39 tỉ đồng; vốn của huyện, xã, nhân dân và các nguồn khác 107,35 tỉ đồng. Dự kiến đến cuối năm 2014, trên địa bàn tỉnh sẽ có 4 xã đạt 19/19 tiêu chí XDNTM gồm Nhơn Lộc (An Nhơn), Bình Nghi (Tây Sơn), Tam Quan Bắc (Hoài Nhơn) và xã Phước An (Tuy Phước).
Để tăng tốc XDNTM, Văn phòng Điều phối XDNTM đề nghị Sở NN-PTNT trình Ban Chỉ đạo XDNTM tỉnh chỉ đạo tăng cường củng cố, kiện toàn bộ máy tổ chức từ tỉnh đến cơ sở; bổ sung đảm bảo từ 2-3 cán bộ chuyên trách cấp huyện, thị xã, thành phố và bổ sung cán bộ chuyên trách cấp xã. Xây dựng quy chế hoạt động, phối hợp giữa Văn phòng Điều phối tỉnh với tổ công tác XDNTM của các sở, ngành của tỉnh và tổ công tác cấp huyện, thị xã, thành phố; phân công cán bộ làm đầu mối để liên hệ, tổng hợp kết quả thực hiện các tiêu chí.
Thành lập các tổ tư vấn thực hiện hướng dẫn nội dung phát triển sản xuất có nhiệm vụ xây dựng đề cương chi tiết kế hoạch phát triển sản xuất tại các xã. Chú trọng công tác huy động nguồn lực thực hiện các tiêu chí XDNTM, phấn đấu đến năm 2015 toàn tỉnh có 20% số xã khu vực nông thôn đạt chuẩn NTM…
* Xin cảm ơn ông!
NGUYỄN HÂN (Thực hiện)