Chuyện ở một đội bả trạo
Làng chài Bình Thái (xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước) có một đội bả trạo nổi tiếng lâu đời. Đây vốn là đội bả trạo nổi tiếng bậc nhất tỉnh do Nghệ nhân ưu tú Hồ Thành Long (tức Chín Long) làm tổng sanh dẫn dắt.
Ông Hồ Thành Long (phải) và người kế nhiệm vị trí tổng sanh của đội bả trạo Bình Thái.
Với bề dày kinh nghiệm hơn 45 năm theo nghề, nghệ nhân Hồ Thành Long đã dẫn dắt đội bả trạo Bình Thái trong các buổi lễ cầu ngư tại địa phương cũng như tham gia biểu diễn ở nhiều tỉnh, thành, sự kiện khác nhau. Nghệ nhân Hồ Thành Long chia sẻ: “Người đảm nhiệm vị trí tổng sanh phải có chất giọng khỏe, am hiểu sâu sắc về nghệ thuật bả trạo cũng như vai trò, năng lực của từng thành viên, giúp toàn đội phối hợp nhịp nhàng trong suốt quá trình biểu diễn”.
Cuối năm 2019, nghệ nhân Hồ Thành Long đột ngột lâm bệnh nặng, không đủ sức khoẻ để tiếp tục dẫn dắt đội bả trạo. Với tình yêu mãnh liệt loại hình nghệ thuật dân gian này, ông Long đã tìm và truyền nghệ cho anh Châu Văn Nhân. Không chỉ tận tình chỉ dạy những câu hiệu, điệu múa của bài bả trạo truyền thống, nghệ nhân Chín Long còn tích cực bồi đắp tình yêu bả trạo cho người kế tục mình. Anh Nhân chia sẻ: “Trước đây tôi tham gia lễ cầu ngư của làng mình với tư cách khán giả. Hình ảnh nghiêm trang và giọng hát vang rền của tổng sanh đã để lại trong tôi ấn tượng khó phai. Khi được bác Chín Long truyền nghề, tôi cảm thấy phải nỗ lực hết sức mình để đảm nhận vị trí quan trọng này”.
Thông qua băng đĩa tư liệu từ những buổi diễn trước, anh Nhân nỗ lực rèn luyện nhịp gõ để gõ đúng. Là ngư dân thường xuyên bám biển, thời gian mà anh ở nhà không nhiều. Thế nhưng chỉ cần “nghỉ biển” là anh Nhân lại đến thăm nghệ nhân Hồ Thành Long và học nghệ. Ông Võ Văn Thà, Trưởng thôn Bình Thái, cũng là một người khá thạo bả trạo cho biết: “Dù mới bắt đầu học nhưng điều bất ngờ là anh Nhân tiến bộ rất nhanh. Tôi cũng như bà con Bình Thái rất mong đội bả trạo tiếp tục phát triển vì đây là niềm tự hào chung của địa phương, là món ăn tinh thần không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về, đặc biệt là ở một làng chài như chúng tôi”.
Tết Canh Tý 2020 là lần đầu tiên anh Châu Văn Nhân biểu diễn ở vị trí tổng sanh. Tuy chưa thể thuần thục như ông Hồ Thành Long nhưng anh Nhân đã chứng tỏ được mình có thể lèo lái đội bả trạo Bình Thái, tham gia gìn giữ truyền thống của quê hương.
TRẦN THANH MINH THƯ