Dự thảo quy chế thi tốt nghiệp THPT mới:
Còn nhiều điều cần làm sáng tỏ
Nhằm giảm áp lực thi cử, tiết kiệm chi phí, phản ánh đúng thực chất kết quả học tập của học sinh (HS), Bộ GD&ÐT vừa công bố Dự thảo sửa đổi, bổ sung quy chế thi và xét tốt nghiệp THPT, và đang lấy ý kiến rộng rãi. PV Báo Bình Ðịnh đã ghi lại ý kiến từ nhiều góc nhìn xung quanh Dự thảo này.
Dự thảo đưa ra 2 phương án. Phương án 1, HS thi 4 môn gồm Toán, Văn (bắt buộc) và tự chọn 2 môn trong 4 môn: Lý, Hóa, Sinh, Địa, Sử; Ngoại ngữ là môn thi khuyến khích. Bài thi Ngoại ngữ từ 9 điểm trở lên được cộng 2 điểm, từ 7 điểm trở lên cộng 1,5 điểm, từ 5 điểm trở lên cộng 1 điểm. Phương án 2, HS thi 5 môn gồm Toán, Văn, Ngoại ngữ (bắt buộc), Lý, Hóa, Sinh, Địa, Sử (tự chọn 2 môn). Ngoài ra, sẽ miễn thi tốt nghiệp cho 20% HS theo từng tỉnh. Tiêu chí được miễn thi gồm kết quả học tập, rèn luyện trong 3 năm học THPT; kết quả các kỳ thi chọn HS giỏi các cấp và kết quả các kỳ thi sáng tạo KH-KT, các cuộc thi trí tuệ dành cho HS THPT được tổ chức ở cấp quốc gia, quốc tế.
Thí sinh tham dự Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2013 tại Hội đồng coi thi Trường THPT Vân Canh.
TS HUỲNH ĐĂNG KHANH, NGUYÊN GIÁM ĐỐC SỞ GD&ĐT, CHỦ TỊCH HỘI KHUYẾN HỌC TỈNH
Phải làm rõ mục đích kỳ thi
Lâu nay, kỳ thi tốt nghiệp THPT rất căng thẳng và nặng nề, nhưng theo tôi, không phải do số môn thi mà do HS, phụ huynh, giáo viên, nhà trường, kể cả chính quyền địa phương đều không muốn kết quả, tỉ lệ đậu của mình thua kém nơi khác. Để đạt được mục đích, một số người tìm cách đưa tiêu cực vào trường thi, trong khi số khác chống lại nên mọi thứ cứ bị gồng lên, làm kỳ thi rất căng thẳng.
Chủ trương làm thi cử bớt nặng nề nhưng phản ánh đúng thực chất kết quả học tập của HS tôi rất ủng hộ, nhưng hiện vẫn chưa thể ủng hộ phương án nào trong dự thảo của Bộ, vì chưa rõ mục đích của kỳ thi này là gì. Phải biết mục đích thì mới nghĩ đến chuyện thi cái gì. Nếu xác định, thi tốt nghiệp để đánh giá chất lượng học tập của HS trong một quá trình thì chọn thi chỉ vài môn liệu có mâu thuẫn với yêu cầu dạy-học toàn diện của cấp học này không. Trong khi đó, một số trường đại học (ĐH) lại có ý định xin Bộ cho lấy kết quả thi tốt nghiệp để xét tuyển vào trường(!).
Tôi không ủng hộ việc miễn thi 20% HS theo từng tỉnh. Còn nhớ cách đây vài năm, Bộ từng quy định HS tốt nghiệp loại giỏi được tuyển thẳng vào đại học. Nhưng sau nhiều trường hợp HS diện này không học nổi ĐH phải chuyển xuống cao đẳng, bị báo chí phản ánh, Bộ phải bỏ quy định này.
THẦY VÕ CÔNG TRÍ, TỔ TRƯỞNG TỔ VĂN, TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN
Nên thi 4 môn - 3 bắt buộc, 1 tự chọn
Đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2014 là việc phải làm. Cả 2 phương án trong Dự thảo, theo tôi, đều có mặt hạn chế. Hạn chế lớn nhất của phương án 1 là không bắt buộc thi Ngoại ngữ; còn ở phương án 2 là thi 5 môn khiến kỳ thi còn nặng nề. Tôi cho rằng nên thi 4 môn, trong đó 3 môn bắt buộc là Toán, Văn, Ngoại ngữ và 1 môn tự chọn trong số các môn: Lý, Hóa, Sinh, Sử, Địa. Trường nào, địa phương nào không học Ngoại ngữ chương trình 7 năm thì đăng ký thi môn thay thế.
Với quy định miễn thi, tiêu chí xét duyệt phải rõ ràng và không nên ấn định tỉ lệ 20%, vì sẽ nảy sinh hiện tượng cào bằng giữa các địa phương, các trường và sẽ có tiêu cực. Theo tôi, đối tượng được miễn thi phải bảo đảm các tiêu chí: hạnh kiểm tốt, học lực giỏi 2 năm học lớp 11 và 12; đạt giải trong kỳ thi HS giỏi Quốc gia hoặc đạt từ giải Ba trở lên trong các kỳ thi HS giỏi cấp tỉnh và có học lực khá năm lớp 12.
ÔNG MAI ANH DŨNG, HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRÂN (HUYỆN HOÀI NHƠN)
Miễn thi 20%, rất dễ dẫn đến kiện cáo
Thi 4 môn trong đó 2 môn bắt buộc, 2 môn tự chọn, HS sẽ tập trung vào các môn trong khối thi ĐH. Tính giáo dục toàn diện sẽ dần thay bằng dạy học phân hóa. Làm vậy sẽ gây căng thẳng cho kỳ thi ĐH mà HS chẳng được lợi gì. Giảm áp lực thi tốt nghiệp thì lại tăng áp lực thi ĐH. Khối 12 ở các trường THPT sẽ dần chuyển thành khối luyện thi ĐH. Sẽ có không ít trường, đầu năm lớp 12, cho HS đăng ký 2 môn tự chọn và xếp lớp theo nguyện vọng HS, vạch kế hoạch dạy học sao cho có lợi nhất cho luyện thi mà vẫn không sai phạm về chương trình.
Việc miễn thi 20%, điều lạ là Bộ lại phân chỉ tiêu đều cho các tỉnh, thành. Về tỉnh, Bộ lại yêu cầu các Sở phân rã “miếng bánh” này cho từng cơ sở giáo dục (tùy thuộc vào đánh giá của Sở về điều kiện đảm bảo chất lượng dạy học, kết quả các hoạt động giáo dục cơ sở đã tổ chức thực hiện, kết quả học tập, rèn luyện của HS…). Như vậy, có trường sẽ được trên 20%, có trường dưới 20%. Xét chuyện này không hề đơn giản, sẽ có hiện tượng thiếu công bằng, tiêu cực nảy sinh từ một số giáo viên, dẫn đến kiện cáo, khiếu nại. Bình Định có gần 60 cơ sở giáo dục, mỗi nơi chỉ cần có vài trường hợp khiếu kiện là thanh tra Sở không thể xoay xở giải quyết kịp thời được.
ÔNG NGUYỄN VĂN NGHĨA, PHỤ HUYNH HS, Ở ĐƯỜNG NGUYỄN THÁI HỌC (TP QUY NHƠN)
Ngoại ngữ nên là môn thi tự chọn
Thi 4 môn thay vì 6 môn như trước để giảm tải cho HS và tiết kiệm cho xã hội. Tuy nhiên, ở phương án thi 4 môn nên đưa Ngoại ngữ vào môn thi tự chọn. HS thi 4 môn, trong đó 2 môn bắt buộc là Toán, Văn và tự chọn thi 2 môn trong số 6 môn còn lại gồm: Lý, Hóa, Sinh, Địa, Sử và Ngoại ngữ.
Không có gì phải băn khoăn về nguy cơ học lệch của HS vì ở lớp 12, các em cần được ưu tiên học một số môn sẽ thi ĐH. Sau này, với quan điểm học tập suốt đời, các em sẽ tự học thêm khi có nhu cầu hiểu biết về một lĩnh vực nào đó. Ngoài ra, kết hợp với việc đánh giá xếp loại tốt nghiệp bằng cách lấy trung bình cộng của điểm trung bình các môn thi và điểm học tập của năm 12 cũng là một cách giúp hạn chế phần nào chuyện học lệch.
NGUYỄN QUỐC BẢO, HS LỚP 12 CHUYÊN VĂN, TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN
Có thể đổi mới ngay kỳ thi tới
Đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT là điều rất cần thiết. Trên thực tế, tỉ lệ đậu tốt nghiệp nhiều năm qua của cả nước rất cao, nên không cần buộc HS phải thi quá nhiều môn, đặc biệt là trước một kỳ thi quan trọng như thi vào ĐH. Theo tôi, thi tốt nghiệp chỉ cần 4 môn, trong đó Toán, Văn là các môn bắt buộc, 2 môn tự chọn nằm trong số 6 môn: Lý, Hóa, Sinh, Sử, Địa và Ngoại ngữ. Việc Bộ đưa ra phương án miễn thi cho 20% HS giỏi các tỉnh có thể xem là cách khuyến khích HS cố gắng học đều và học tốt các môn, hạn chế chuyện học lệch.
Với những HS lớp 12 như chúng tôi, đổi mới thi tốt nghiệp ngay năm nay cũng sẽ không ảnh hưởng gì, vì chúng tôi đã chuẩn bị tâm lý thi đến 6 môn. Còn về lâu dài, theo tôi, không nên tổ chức thi mà chỉ cần xét tốt nghiệp THPT, có thể xét bằng cách quy ra điểm từ kết quả học tập của từng năm học. Để tránh tình trạng tiêu cực, có thể tính đến một vài phương án khác. Chẳng hạn xét quá trình học ở nhiều cấp, hạnh kiểm và một vài hoạt động khác trong nhà trường. Còn nếu đã tính chuyện lấy kết quả thi tốt nghiệp để xét tuyển vào ĐH thì phải tổ chức kỳ thi này thật chặt chẽ, nghiêm túc ở tất cả các khâu.
Hướng đến việc phát triển toàn diện kiến thức cho HS cấp THPT, không nhất thiết cứ phải tổ chức thi thật nhiều môn. Thực tế lâu nay vẫn tồn tại chuyện học đối phó, thi đối phó, làm nảy sinh tiêu cực trong thi cử. Điều quan trọng là dạy như thế nào và HS có thể nắm được kiến thức và áp dụng vào cuộc sống không. Nếu HS có hứng thú học tập, có người giảng dạy tốt, thì dù không thi môn học đó, chúng tôi vẫn học để trang bị kiến thức cho mình.
NGỌC TÚ (Ghi)
Chúng tôi nghe thầy Võ Công Trí nêu phương án như vậy rất có lý so với 2 phương án đề ra của Bộ. Thời buổi hội nhập quốc tế thì ít gì thế hệ trẻ cũng nên biết sơ sơ vài chữ tiếng Anh. Do đó, thi 3 môn bắt buộc Toán, Văn, Anh và 1 môn tự chọn. ( Nơi nào không học ngoại ngữ hệ 7 năm thì thay bằng môn Lịch Sử VN luôn). Các em mà tốt nghiệp tú tài như vậy thì cũng có kiến thức tối thiểu để đi học nghề. Riêng phương án 2 của Bộ tiềm ẩn quá nhiều nguy cơ tiêu cực khi xét chọn ra 20% học sinh được miễn thi. 80% số em còn lại phải thi tới 5 môn thì quá nặng nề như trước đây, chẳng có gì gọi là cải tiến nữa.