Nét xưa bánh bướm

Hôm rồi, một người bạn chuyên chụp ảnh cưới đăng lên facebook những bức ảnh bánh bướm trong một đám cưới khiến tôi nhớ về một loại bánh chỉ có trong ngày cưới ở quê, nay đã mai một…

Cách đây hơn 20 năm, mẹ tôi là chủ một tiệm may có nhiều học trò nữ xinh xắn. Nhiều thanh niên “để ý” những cô học trò của mẹ tôi thường ghé tiệm chơi và hay tặng bánh bướm mỗi khi đi đám cưới về. Và tôi thường được hưởng những món quà tình cảm ấy. Mấy chị cho lại tôi bánh với lời dặn: “Cháu ăn bánh, còn cái vỏ để cô đem về chưng trong tủ cho đẹp nhé!”. Bánh bướm làm khá đơn giản. Người ta mua giấy hoa ở chợ về, nhờ những người khéo tay và chuyên cắt bánh bướm cắt giúp, sau đó được bạn bè gói hộ trước ngày cưới. Bánh thường được làm bằng bột nếp hoặc có người mua loại bánh nổ ở chợ về cắt làm đôi thành những chiếc bánh hình vuông nho nhỏ, rồi gói thành bánh bướm. Mức độ thẩm mỹ của chiếc bánh bướm phụ thuộc vào sự khéo tay của người cắt giấy. Ngày ấy, quê tôi có anh Nguyễn Thanh Trí, nay đã vào Sài Gòn lập nghiệp, chuyên cắt bánh bướm giúp cho đám cưới. Tài cắt bánh bướm đẹp và sáng tạo khiến anh luôn bận rộn vào mỗi mùa cưới.

Bánh bướm trong tiệc cưới ngày nay. Ảnh: TRẦN NGỌC VIỄN

Giá trị vật chất của bánh bướm không lớn, nhưng ở nó có nhiều ý nghĩa. Trước ngày cưới, gia đình cô dâu chú rể hay nhờ bạn bè đến gói bánh bướm, ấy là lúc tình cảm bạn bè thêm gắn bó. Khi tặng, bánh bướm như “thay lời muốn nói” của gia đình cảm ơn bạn bè đã bỏ thời gian, không ngại đường xa đến chung vui cùng gia đình. Ý nghĩa của chiếc bánh bướm nhiều khi còn được xem như một tiêu chí để nhìn nhận là đám cưới ấy lớn hay nhỏ.

Bánh bướm thường chỉ được gia đình mang ra tặng trong lúc đãi bạn. Sau khi xong phần tiệc mặn, đến phần tiệc ngọt và chương trình văn nghệ, ấy là lúc gia chủ bắt đầu tặng bánh. Đầu tiên, những ai lên hát giao lưu và hát hay, người dẫn chương trình sẽ đại diện gia đình tặng một cái bánh. Cứ như thế cho đến khi tiệc gần tàn, bánh bướm sẽ được tặng đồng loạt. Có những gia đình, vì không lường hết số người đến tham dự nên làm bánh ít hơn, thế là nhiều người cùng tranh nhau một chiếc bánh rất vui. Chiếc bánh bướm như một hình ảnh đặc trưng của ngày cưới, nên thường người ta hay hỏi thăm nhau: “Bạn đi đám cưới về à? Bánh bướm đâu ?”.

Theo nhịp sống hiện đại, chiếc bánh bướm cũng dần dần mất đi. Ngày nay, trong đám cưới người ta hay làm một chiếc bánh cưới thật to. Nhưng trong ký ức của tôi và có thể rất nhiều người, chiếc bánh bướm vẫn là một nét văn hóa đặc trưng trong ngày cưới của người dân Hoài Nhơn nói riêng và Bình Định nói chung.

CÔNG TÂM