Tết & bánh tét

Thật ra người ta có thể nấu và ăn bánh tét quanh năm, nhưng phải đến Tết thì bánh tét mới thành chuyện. Tiễn ông Táo về trời là ta thấy Tết đã gần lắm rồi. Nhưng có lẽ, khi nghe nồi bánh tét sôi sùng sục, tỏa hương thơm nồng nàn, bảng lảng khắp trong khí trời dịu lạnh thì cảm nhận về Tết mới thật sự rõ ràng. Mứt gừng mứt dừa, bánh thuẫn bánh in cũng tết lắm. Nhưng đậm đà hương vị Tết phải là bánh tét. Chắc không ai cãi với tôi điều này!

Năm nay, khi cái tết Con Trâu đang về thì thông tin dịch bệnh Covid-19 lại bùng lên, nhiều huyện thị, thành phố xôn xao. Tết khựng lại và nghiêng đầu lắng nghe và may mắn quá, cuối cùng thì chúng ta lại tiếp tục được đón Tết như Báo Bình Định ngày 26.2 hân hoan giăng tít “Vui Tết trong nhịp bình thường mới”. Mùi bánh tét ở quê nhà tôi lại rộn ràng, lại hân hoan. Tết mà!

Có lẽ không mấy nơi nào trên thế giới có tục nấu bánh tét, bánh chưng để cúng tổ tiên mời tiền hiền về ăn Tết với con cháu như ở Việt Nam. Xin nhắc lại là “ăn Tết” nhé. Phải là ăn Tết thì mới thật là chân thành, hồn hậu và… thực tế kiểu Việt Nam. Với tôi, chỉ riêng chiếc bánh tét đã gói trọn và tròn một nét văn hóa tín ngưỡng tâm linh, ngấm vào máu thịt và tâm trí của mỗi người Việt. 

Có rất nhiều loại bánh tét, và sự khác nhau chủ yếu ở nhân bánh. Nhưng dù đòn bánh tét ấy vị mặn hay ngọt, nhân đậu hay nhân thịt thì sự nồng nàn Tết không hề sai khác. Tấm lòng thơm thảo của cháu con vĩnh viễn tròn đầy. Cái quan trọng nhất ở đòn bánh tét là hương vị đặc trưng để hòa hợp với vị giác mà gợi nên bao cảm xúc thân thương. Thường thì lòng ai cũng nôn nao trong không khí cận Tết nên chẳng một ai bỏ ngọn lửa ấm áp bên nồi bánh tét đang sục sôi mà đi ngủ! Sau khi nồi bánh chín, mọi người thưởng thức từng miếng bánh dẻo thơm; vui vẻ chia nhau từng đòn bánh với bao cảm xúc thân thương là dịp để mọi người trong gia đình hiểu nhau, hàng xóm láng giềng gần gũi nhau hơn.

Bạn hãy cứ quan sát cách người ta nấu bánh tét nhé, có người đi chợ mua thịt mua lá, chẻ lạt; có người ngâm đãi gạo nếp; lại có người chuẩn bị nồi và chia nhau thức canh bánh tét. Đã có rất nhiều sự thay khác về cách thức nấu, nghe đâu ở phố còn nấu bằng lò ga, than đá… Không sao hết, bạn nghĩ xem có bao nhiêu thứ bánh đòi hỏi cháu con phải cùng nhau như thế không? Đòn bánh tét vì thế còn lại một cuộc thăm dò tình đoàn kết đấy.

NGÔ VĂN CƯ