Hai cuốn võ thư quý
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc quảng bá võ cổ truyền Bình Định thông qua hệ thống trưng bày của Bảo tàng, từ lâu Bảo tàng tỉnh Bình Định đã chú trọng đến công tác sưu tầm kỷ vật về các võ sư, võ nhân Bình Định. Trong số rất nhiều kỷ vật về các võ sư, võ nhân mà Bảo tàng sưu tầm được, phải kể đến cuốn võ thư quý, một của võ sư Nguyễn Văn Đấy, ở khối 4, phường Bồng Sơn, TX Hoài Nhơn và một của võ sư Nguyễn Xuân Mai, ở thôn An Lạc 2, xã Mỹ Hòa, huyện Phù Mỹ.
Cuốn võ thư của võ sư Nguyễn Văn Đấy.
Cuốn võ thư của võ sư Nguyễn Văn Đấy dày khoảng 200 trang, viết bằng chữ Hán, in mộc bản trên giấy dó, được xem là tài liệu gốc về võ cổ truyền hiếm hoi còn lại trên đất Bình Định. Bên trong có ghi chép khá chi tiết các bài thiệu, phân thế, biến thế các bài võ, có hình minh họa cho từng động tác, các thế đánh và sử dụng binh khí. Theo nhận định sơ bộ, cuốn võ thư này đã chừng 100 năm tuổi.
Võ sư Nguyễn Văn Đấy (SN 1939) là chủ nhân của võ đường Thanh Long trước đây. Từ năm 18 tuổi ông học võ cổ truyền với thầy Phạm Khải (Tuần Ký) liên tục trong 10 năm. Năm 1960, ông học thêm môn quyền Anh với thầy Trịnh Thiếu Anh. Năm 1967, ông mở võ đường dạy võ, học trò của ông đến từ nhiều tỉnh thành trong cả nước, nhiều người thi đấu đạt giải cao ở cấp tỉnh, quốc gia.
Cuốn võ thư viết tay của võ sư Nguyễn Xuân Mai.
Cuốn võ thư của võ sư Nguyễn Xuân Mai dày khoảng 1.000 trang (gồm 5 tập chép tay). Bộ võ thư này được võ sư Nguyễn Xuân Mai biên soạn như giáo trình dùng để thống nhất phương pháp giảng dạy lý thuyết, kỹ thuật thực hành. Ông trình bày công phu, tỉ mỉ từng động tác, kèm hình vẽ minh họa sinh động.
Võ sư Nguyễn Xuân Mai (SN 1940) học quyền Anh từ năm 13 tuổi với thầy Ba Điếc (ở xã Mỹ Chánh, huyện Phù Mỹ). Sau đó ông học thêm võ cổ truyền và quyền tự do với thầy Kim Anh (ở thôn Hội Khánh, xã Mỹ Hòa). Võ sư Nguyễn Xuân Mai giỏi cả quyền và binh khí (roi, đao). Năm 1972, ông gia nhập Liên đoàn Võ thuật Bình Định. Mãi đến năm 1990 ông mới bắt đầu dạy võ tại nhà và đến năm 1992 là hội viên Hội võ thuật cổ truyền Bình Định. Trong quá trình truyền dạy võ thuật của mình, nhiều học trò của ông đã đạt giải cao cấp tỉnh. Ông được công nhận bằng võ sư năm 1999.
NGUYỄN VIẾT TUẤN