ĐỊA ĐẠO GÒ QUÁNH ĐƯỢC XẾP HẠNG DI TÍCH CẤP TỈNH:

Địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng

Sáng 19.2, Thị ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam TX Hoài Nhơn đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh địa đạo Gò Quánh và phát động phong trào trồng 1 triệu cây xanh trên địa bàn thị xã giai đoạn 2021 - 2025.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Phi Long (thứ hai từ trái qua) trao bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh địa đạo Gò Quánh cho lãnh đạo TX Hoài Nhơn.

“Điểm tựa” vững chắc cho quân và dân Hoài Nhơn

Địa đạo Gò Quánh được xây dựng tại thôn Mỹ An (nay thuộc khu phố Mỹ An 1 và khu phố Mỹ An 2, phường Hoài Thanh, TX Hoài Nhơn)  trong giai đoạn 1964 - 1968, có 12 miệng hầm, mỗi miệng hầm đường kính khoảng 1,6 m, chiều sâu từ 10 đến 13 m, khoảng cách các hầm khoảng 100 m, tổng chiều dài toàn tuyến khoảng 7 km. Tham gia xây dựng địa đạo là LLVT huyện Hoài Nhơn và du kích các địa phương trong huyện lúc bấy giờ, đặc biệt là du kích và nhân dân xã Hoài Thanh; được chia làm 7 tổ, với kế hoạch đào luân phiên, không để tổ nào biết tổ nào. “Nhân dân các thôn trong xã Hoài Thanh không ngại khó khăn, hiểm nguy tích cực tham gia vào việc đào hầm thường từ tối đến sáng sớm, đất đào được bí mật vận chuyển đi đổ ở nơi khác, tránh để địch phát hiện…”, ông Đinh Xuân Loan (89 tuổi), nguyên cán bộ làm công tác Mặt trận thôn Mỹ An, nhớ lại.   

Địa đạo có đặc điểm cấu trúc địa chất gò đồi, đảm bảo yếu tố bí mật, độ an toàn cao, được chọn làm căn cứ cách mạng trong chương trình xây dựng làng xã chiến đấu theo chỉ đạo của Trung ương Cục miền Nam, Liên khu ủy khu V và Tỉnh ủy Bình Định. Mặc dù chưa hoàn thiện việc kết nối liên hoàn khép kín, nhưng hệ thống địa đạo kết hợp với công sự mật được lực lượng đấu tranh du kích, bộ đội địa phương, bộ đội chủ lực Sư đoàn 3 Sao Vàng sử dụng làm nơi trú quân, tránh bom, pháo của địch và là trạm cứu chữa thương binh dã chiến. Địa đạo còn là nơi cất giấu vũ khí và đạn dược để chuẩn bị các điều kiện chiến đấu với địch ngay từ trong lòng đất. Tại đây, quân và dân Hoài Nhơn đã tổ chức nhiều trận đánh ngoan cường với địch. Qua từng giai đoạn chiến đấu, địa đạo đã đón nhiều lượt cán bộ chủ chốt lúc bấy giờ của tỉnh, huyện về công tác và trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng, góp phần quan trọng vào thắng lợi của LLVT nhân dân Hoài Nhơn trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước.

Ông Nguyễn Duy Quý, nguyên Quyền Bí thư Tỉnh ủy, từng có thời gian là Phó Bí thư Huyện ủy Hoài Nhơn, chính trị viên Huyện đội, kể lại: Huyện đội Hoài Nhơn khi ấy có cơ quan đặt tại địa đạo Gò Quánh gồm 2 tầng, tầng dưới có thông hơi lên thẳng mặt đất. Ban ngày lực lượng ta ở địa đạo, ban đêm “trồi” lên đánh địch. Nhờ địa đạo và hầm bí mật mà lực lượng ta ít tổn thất…  

Năm 1969, địa đạo Gò Quánh đang tiếp tục đào để phục vụ công tác chiến đấu lâu dài thì địch phát hiện, chúng cho lực lượng dùng máy ủi càn quét, san lấp một số miệng hầm. Lực lượng của ta cũng đã nhanh chóng di dời sang vị trí chiến đấu bí mật mới, đánh dấu sự hoàn thành sứ mệnh của địa đạo này. 

Bia di tích cấp tỉnh địa đạo Gò Quánh.

Tôn vinh di tích lịch sử cấp tỉnh

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hoài Nhơn đã và đang tích cực triển khai các giải pháp để từng bước tôn tạo và khôi phục lại địa đạo Gò Quánh, hướng đến trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ. Ông Bùi Tĩnh, Giám đốc Bảo tàng tỉnh, cho biết: “Qua khảo sát chỉ còn lại một số dấu vết miệng hầm địa đạo, chưa có điều kiện khai quật, khai thông trong lòng đất để đánh giá quy mô, hiện trạng của công trình địa đạo, nhưng di tích mang giá trị lịch sử quan trọng. Sau khi xếp hạng có cơ sở để quản lý, bảo vệ với tổng diện tích khoanh vùng các khu vực bảo vệ là 6,21 ha, tiến tới phát huy giá trị di tích…”. 

Tại lễ đón nhận bằng di tích cấp tỉnh địa đạo Gò Quánh sáng 19.2, không chỉ có lãnh đạo tỉnh, đại biểu các sở, ngành, địa phương mà còn có đông đảo người dân đến chung vui. Nhiều em nhỏ được người thân dẫn đến các dấu tích miệng hầm số 9, 10 gần khu vực đặt bia di tích và kể cho nghe những câu chuyện về một thời đấu tranh cách mạng hào hùng của các thế hệ cha ông. Phát biểu tại buổi lễ, ông Phạm Trương , Bí thư Thị ủy, Chủ tịch UBND TX Hoài Nhơn, nhấn mạnh: “Lễ đón nhận bằng di tích hôm nay càng thêm ý nghĩa sâu sắc, khi quê hương Hoài Nhơn trên đường đổi mới và phát triển, đã chính thức trở thành thị xã từ ngày 1.6.2020; được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng lao động” thời kỳ đổi mới…Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TX Hoài Nhơn rất trân trọng và mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ nhiều hơn nữa của lãnh đạo tỉnh để đầu tư xây dựng, nâng cấp di tích nói riêng và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của địa phương nói chung”.

Thời gian tới, TX Hoài Nhơn tiếp tục triển khai các bước thực hiện Đề án khôi phục và phát huy giá trị địa đạo Gò Quánh, huy động các nguồn lực đầu tư cho di tích. Địa đạo trong tương lai cùng với các điểm di tích lịch sử cách mạng đã được quan tâm đầu tư trước đó trên địa bàn thị xã như Địa điểm lưu niệm cuộc biểu tình năm 1931 tại Cây số 7 Tài Lương (phường Hoài Thanh Tây), Nhà lưu niệm Chi bộ Cửu Lợi (phường Tam Quan Nam), Nơi cập bến tàu không số (xã Hoài Mỹ)… sẽ hình thành tuyến tham quan góp phần giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng kết hợp phục vụ cho phát triển du lịch thị xã.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Phi Long (bìa trái) và Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nguyễn Thị Phong Vũ (thứ ba từ trái qua) trồng cây tại địa đạo Gò Quánh.

Phát động trồng 1 triệu cây xanh

Sau các nghi lễ đón nhận bằng di tích, Đảng bộ, chính quyền TX Hoài Nhơn cũng chính thức phát động phong trào thực hiện trồng 1 triệu cây xanh các loại trên địa bàn thị xã giai đoạn 2021 - 2025. Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Phi Long biểu dương TX Hoài Nhơn là địa phương đầu tiên của tỉnh thực hiện phát động trong trào ý nghĩa thiết thực này, đồng thời đề nghị các cấp, ngành, nhân dân trong tỉnh tham gia hưởng ứng trồng cây gây rừng…

Phong trào nhằm thực hiện theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Mùa Xuân là Tết trồng cây, làm cho đất nước càng ngày càng Xuân”; đồng thời tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên và người dân Hoài Nhơn hưởng ứng lời kêu gọi trồng 1 tỷ cây xanh của Thủ tướng Chính phủ, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Công văn số 451 ngày 25.1.2021 của UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 45 của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức phong trào “Tết trồng cây” và tăng cường công tác bảo vệ, phát triển rừng ngay từ đầu năm.

Nguồn: BTV

Bí thư Thị ủy Phạm Trương cho biết: “TX Hoài Nhơn sẽ tiếp tục chú trọng công tác quy hoạch phát triển đô thị, trong đó ưu tiên quy hoạch phát triển đồng bộ hệ thống cây xanh, các khu đồi lâm viên, công viên, hoa viên. Đây là nhiệm vụ quan trọng để xây dựng Hoài Nhơn phát triển theo hướng đô thị xanh, bền vững. Hằng năm, căn cứ đề án trồng 1 triệu cây xanh của thị xã, các địa phương, cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch trồng cây thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tế và theo chỉ tiêu, kế hoạch được giao”.

Trong năm 2021, trên địa bàn thị xã sẽ trồng 28.300 cây xanh phân tán, 92.760 cây xanh bản địa. Bảo đảm mỗi cây trồng phải được chăm sóc sống và phát triển tươi tốt, tạo thành phong trào sâu rộng với khẩu hiệu hành động: “Mỗi năm mỗi người trồng và chăm sóc ít nhất 2 cây xanh, mỗi nhà góp một mảng xanh, mỗi khu dân cư góp một vùng xanh, để TX Hoài Nhơn có một đô thị xanh và tỉnh ta, đất nước ta ngày càng xanh với môi trường sinh thái bền vững”. Tại lễ phát động, lãnh đạo các phường, xã trên địa bàn thị xã đã ký cam kết thực hiện.

Những cây xanh đầu tiên của phong trào đã được Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Phi Long; Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nguyễn Thị Phong Vũ;  nguyên Quyền Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Quý; cùng lãnh đạo TX Hoài Nhơn, đại biểu các sở, ngành, địa phương… trồng vào sáng 19.2 tại địa đạo Gò Quánh, tương lai sẽ tỏa bóng mát chào đón các đoàn khách đến tham quan…

Bài, ảnh: HOÀI THU