Quản lý rác thải vùng nuôi thủy sản bằng lồng bè: Người nuôi nâng cao nhận thức
Cùng với việc phát triển mạnh nghề nuôi trồng thủy sản bằng lồng bè, nhận thức của người nuôi thủy sản trong quản lý rác thải, giữ gìn vệ sinh môi trường vùng nuôi để hạn chế dịch bệnh, cũng được nâng cao.
Toàn tỉnh hiện có khoảng 310 hộ nuôi thủy sản bằng lồng bè trên biển, tập trung ở xã Nhơn Hải, Nhơn Châu, phường Ghềnh Ráng, Hải Cảng (TP Quy Nhơn) với 273 bè/hơn 3.500 lồng nuôi cá, mực, tôm hùm. Bên cạnh đó, còn có khoảng 10.000 m 3 nuôi cá lồng trên các hồ chứa trong toàn tỉnh, tập trung tại các huyện Phù Cát, Vĩnh Thạnh và TX An Nhơn.
Người nuôi thủy sản bằng lồng bè ở Hải Minh Trong, phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn chủ động thu gom rác thải đưa về bờ xử lý.
Ông Phạm Thanh Nhân, Trưởng phòng Nuôi trồng thủy sản (Chi cục Thủy sản, Sở NN&PTNT), cho hay: Trong nuôi trồng thủy sản bằng lồng bè, các loại rác thải qua quá trình sản xuất nuôi trồng như bao bì đựng thức ăn thủy sản, chai lọ đựng thuốc thú y thủy sản, rác thải sinh hoạt trên bè… xả thẳng xuống nước, lâu ngày sẽ gây ô nhiễm vùng nuôi. Việc kiểm soát được rác thải, nhất là rác thải nhựa trong nuôi trồng thủy sản trên biển sẽ đảm bảo được môi trường vùng nuôi, hạn chế dịch bệnh trên thủy sản.
Ông Mai Phúc Trường, một hộ nuôi cá tại khu vực Hải Minh Trong, phường Hải Cảng (TP Quy Nhơn), chia sẻ: Vùng nuôi này hiện có cả trăm bè với cả nghìn lồng nuôi nằm san sát nhau, nên việc thu gom rác thải trên lồng bè để hạn chế ô nhiễm vùng nuôi rất được chú trọng. Người nuôi dần chuyển sang sử dụng xô, can nhựa để đựng thức ăn cho cá, hạn chế sử dụng bì nhựa. Hằng ngày, người nuôi ra bè cho cá ăn thì vớt các loại rác thải như hộp xốp, bì nhựa, cây gỗ, quần áo, giày dép… do sóng đưa tấp vào lồng bè nuôi. Rác vớt lên được bà con thu gom đưa về cầu cảng cá Quy Nhơn đổ vào thùng.
Tương tự, ông Nguyễn Quốc Luật (xã Vĩnh Hảo, huyện Vĩnh Thạnh), hộ nuôi cá tại hồ Định Bình, chia sẻ: “Nuôi cá bằng lồng bè trong lòng hồ ít lo chuyện thời tiết, nhưng môi trường nước cực kỳ quan trọng. Các loại rác thải, thức ăn thừa cho cá hằng ngày được các hộ nuôi gom lại, sau đó dùng ghe chở vào bờ để xử lý bằng cách chôn, đốt. Nhờ đó, môi trường nước ở vùng nuôi tại hồ này được giữ gìn sạch, dịch bệnh đối với cá nuôi ít xảy ra”.
Tháng 2.2021, Bộ NN&PTNT đã ban hành Quyết định 687/QÐ-BNN-TCTS phê duyệt Kế hoạch hành động quản lý rác thải nhựa đại dương ngành thủy sản giai đoạn 2020 - 2030. Kế hoạch đề ra mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa trong sản xuất ngành thủy sản, từng bước quản lý rác thải nhựa đại dương theo tiếp cận từ đầu nguồn tới đại dương, kinh tế tuần hoàn và phát triển kinh tế xanh; nâng cao ý thức, trách nhiệm xã hội của cộng đồng nông, ngư dân, các DN về rác thải nhựa, góp phần thực hiện thành công mục tiêu của Chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn.
Tại xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn), hiện có 12 bè/57.500 con tôm hùm của 26 hộ nuôi. Theo ngư dân nuôi tôm, mỗi lồng tôm hùm có trọng lượng từ 0,7 - 0,8 kg/con, tiêu thụ hơn 5 kg thức ăn hải sản tươi sống mỗi ngày. Với lượng thức ăn được đựng trong bì nhựa, cộng với các loại rác thải sử dụng hằng ngày trên bè, nếu không được thu gom mà xả thải ra biển sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến môi trường. “Nghề nuôi tôm hùm đầu tư nhiều vốn, môi trường vùng nuôi bị ô nhiễm thì phát sinh dịch bệnh gây thiệt hại rất lớn. Bởi thế, khi cho tôm ăn, ngư dân nuôi tôm phải lặn xuống biển kiểm tra từng lồng nuôi, thu gom các loại rác thải trên lồng bè để đưa vào bờ đổ vào thùng rác; thức ăn thừa trong lồng được gom lại, đưa ra xa vùng nuôi. Khi vệ sinh lồng bè, ngư dân đưa về bờ để xử lý tại khu vực bãi biển do xã quy định và đóng phí vệ sinh cho xã”, ông Nguyễn Xuân Bá, Chi hội trưởng Chi hội nuôi tôm hùm xã Nhơn Hải, chia sẻ.
Ông Phạm Thanh Nhân nhấn mạnh: Nghề nuôi thủy sản nói chung, nuôi thủy sản bằng lồng bè nói riêng chịu tác động bởi nhiều yếu tố môi trường. Vì vậy, ý thức bảo vệ môi trường, giảm thiểu rác thải trong quá trình sản xuất của người nuôi, kể cả rác thải sinh hoạt của người dân sống xung quanh vùng nuôi thủy sản, đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh việc hướng dẫn kỹ thuật, Chi cục thường xuyên phối hợp với cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương mở nhiều lớp tập huấn về nghề nuôi trồng thủy sản, gắn với tuyên truyền để người nuôi hạn chế rác thải, giữ gìn vệ sinh vùng nuôi, ngăn ngừa dịch bệnh trong nuôi thủy sản, đảm bảo hiệu quả kinh tế...
Bài, ảnh: NGỌC NHUẬN