Còn khó xử lý vi phạm quyền tác giả

Việc xử lý những vi phạm trong vấn đề sở hữu trí tuệ, quyền tác giả, quyền liên quan tại Bình Định nói riêng và Việt Nam nói chung vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Điều này do tính chất đặc thù trong hoạt động kiểm tra, xử lý vi phạm cần có sự tham gia của nhiều lực lượng khác nhau, ngoài ngành văn hóa thì còn có CA, hải quan, quản lý thị trường, UBND các cấp…

Theo đánh giá của của Sở VH&TT, nguyên nhân trước hết là nhận thức của người dân về sở hữu trí tuệ còn hạn chế, tiếp đến là chủ sở hữu của tác phẩm, sản phẩm nhiều khi cũng chưa thực sự ý thức được việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan của mình, đồng thời chưa phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý để thực hiện các quyền về khiếu nại, tố cáo. Bên cạnh đó, thói quen sử dụng “miễn phí” trong một bộ phận không nhỏ của công chúng dẫn tới các nhà cung cấp dịch vụ trung gian bị thất thu, nên phải tìm cách “bù đắp” thông qua nhiều phương thức khác nhau, như tìm cách trốn tránh nghĩa vụ trả phí bản quyền cho chủ sở hữu …

Thêm khó khăn, vướng mắc khi hiện cơ chế phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền đối với công tác kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan chưa chặt chẽ, còn lúng túng. Chẳng hạn, việc cá nhân vi phạm về quyền tác giả thường gắn liền với hàng hóa. Nếu muốn xác định có vi phạm sở hữu trí tuệ hay không thì phải tạm giữ hàng để trưng cầu giám định. Tuy nhiên, việc tạm giữ hàng hóa thuộc chức năng của quản lý thị trường, còn lực lượng thanh tra ngành văn hóa tham gia phối hợp. Mặt khác, cơ quan xử lý thường phải tạm ứng kinh phí trưng cầu cơ quan cấp giấy về quyền sở hữu trí tuệ để giám định, thời gian để nhận được kết luận giám định chưa được quy định cụ thể, dẫn đến kéo dài…

Những điều này khiến thực tế xử lý vi phạm về sở hữu trí tuệ còn khó khăn, còn ít so với thực tế. Qua triển khai Nghị định số 131/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 28/2017/NĐ-CP, trong giai đoạn từ 2014 - 2020, thanh tra Sở VH&TT phối hợp với Đội kiểm tra liên ngành 814 tỉnh, các phòng nghiệp vụ của Sở VH&TT kiểm tra 16 lượt với 129 cơ sở kinh doanh các hoạt động, dịch vụ văn hóa. Qua đó, nhắc nhở 7 cơ sở, xử phạt vi phạm hành chính 4 cơ sở với tổng số tiền phạt 32 triệu đồng…

MAI THƯ