CÔNG TÁC TÌM KIẾM, QUY TẬP VÀ XÁC ĐỊNH HÀI CỐT LIỆT SĨ CÒN THIẾU THÔNG TIN:

Huy động sức mạnh của hệ thống chính trị và toàn xã hội

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ “Máu đào của các liệt sĩ ấy đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh anh dũng của liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do”, các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh đã quán triệt và triển khai đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả các giải pháp tìm kiếm, quy tập và xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, hoàn thành cơ bản các chỉ tiêu, nhiệm vụ đặt ra.

Làm bằng tấm lòng và trách nhiệm

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành liên quan đã triển khai mạnh mẽ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (HCLS); trong đó có việc thành lập, kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính HCLS (Ban Chỉ đạo 515) để thực hiện Đề án tìm kiếm, quy tập HCLS (Đề án 1237) và Đề án xác định HCLS còn thiếu thông tin (Đề án 150). Tại tỉnh ta, trong giai đoạn 2013 - 2020, công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính HCLS đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Bộ CHQS tỉnh tổ chức quy tập hài cốt liệt sĩ tại xã Bình Thành (huyện Tây Sơn).

Sau 7 năm thực hiện 2 đề án trên, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh đã tiếp nhận 776 thông tin về nơi chôn cất liệt sĩ do các tổ chức và nhân dân cung cấp. Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo - Bộ CHQS tỉnh, đã hướng dẫn các địa phương phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan xác minh, phân tích, kết luận cụ thể từng nguồn thông tin về nơi chôn cất liệt sĩ để tiến hành khảo sát, quy tập đúng quy định. Cụ thể, đã tổ chức 776 đợt khảo sát, quy tập tại 727 địa điểm nghi có mộ liệt sĩ. Kết quả, đã cất bốc được 346 HCLS. Thiếu tá Phạm Thanh Tấn, Trưởng Ban Chính sách (Bộ CHQS tỉnh), chia sẻ: “Tìm kiếm, quy tập HCLS là cả một quá trình rất gian nan. Gần đây nhất, sau hơn 20 ngày thực hiện nhiều công đoạn xác minh, vào ngày 7.5, Bộ CHQS tỉnh mới xác định được địa điểm và tiến hành quy tập được 3 HCLS thuộc Trung đoàn 19, Sư đoàn 968 tại xã Nhơn Mỹ (TX An Nhơn). Tất cả các HCLS khi xác định được danh tính đều tổ chức quy tập, tiễn đưa, bàn giao và an táng hết sức chu đáo, trang nghiêm”.

Đại tá Nguyễn Minh Hiến, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, Phó trưởng Ban Chỉ đạo 515 tỉnh, cho biết thêm: Đến nay, toàn tỉnh đã tìm kiếm, quy tập được 32.277 HCLS. Kết quả này đã phản ảnh quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, thực hiện có trọng điểm, khoa học và sự vào cuộc bằng tất cả tấm lòng, trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị; thể hiện sự tri ân sâu sắc công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ; đáp ứng một phần nguyện vọng của thân nhân, gia đình liệt sĩ và nhân dân.

Triển khai với quyết tâm chính trị cao

Toàn tỉnh hiện có 105 nghĩa trang liệt sĩ và 30.230 mộ liệt sĩ. Trong đó, mộ có đầy đủ thông tin là 14.482 mộ, mộ có một phần thông tin là 13.894 mộ, mộ chưa biết thông tin là 1.854 mộ. Thông tin mộ, nghĩa trang liệt sĩ đã được ngành LĐ-TB&XH quản lý thống nhất bằng phần mềm chuyên ngành giúp tra cứu thuận lợi và nhanh chóng. Đồng thời, một trong những kết quả quan trọng trong thực hiện Đề án 1237 và Đề án 150 là toàn tỉnh đã hoàn thành kết luận địa bàn từ cấp thôn đến cấp tỉnh; lập bản đồ tìm kiếm, quy tập HCLS theo đúng quy trình, hướng dẫn.

Tuy nhiên, phản hồi từ các địa phương đều cho thấy công tác tìm kiếm, quy tập HCLS hết sức khó khăn, toàn tỉnh hiện còn 9.547 HCLS chưa tìm kiếm. Nguyên nhân là các nhân chứng biết thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, danh tính liệt sĩ đều đã già, trí nhớ giảm hoặc đã từ trần; địa hình, địa vật thay đổi trong quá trình phát triển KT-XH, nên gây nhiều khó khăn trong nắm bắt, củng cố thông tin. Chưa kể, sau chiến tranh, nhiều đơn vị giải thể, sáp nhập, công tác bàn giao hồ sơ, danh sách liệt sĩ, sơ đồ mộ chí, hồ sơ quy tập HCLS giữa các đơn vị với địa phương chưa chặt chẽ, công tác lưu trữ chưa tốt, dẫn đến bị thất lạc, hư hỏng…

Để công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính HCLS trên địa bàn tỉnh trong những năm tiếp theo đạt hiệu quả cao nhất, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh sẽ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai kịp thời, toàn diện công tác này với quyết tâm chính trị cao, khẩn trương, tích cực và đạt hiệu quả cao nhất. Theo đại tá Nguyễn Minh Hiến, giai đoạn 2021 - 2030, dự kiến số lượng HCLS cần tìm kiếm khoảng 900 trường hợp; trong đó số lượng cất bốc, quy tập khoảng từ 200 - 300 HCLS. Để hoàn thành được mục tiêu này, đòi hỏi sự vào cuộc, nỗ lực của các sở, ban, ngành cùng sự phối hợp của cấp ủy, địa phương và sự chung tay của toàn xã hội. Đồng thời, tiếp tục tiếp nhận thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ do tổ chức, cá nhân, gia đình liệt sĩ cung cấp; kết nối, xử lý thông tin kịp thời chính xác để tổ chức xác minh và tìm kiếm, quy tập HCLS và bàn giao cho gia đình, ngành LÐ-TB&XH; tập trung mọi nỗ lực tìm kiếm các khu vực căn cứ cách mạng, trạm xá, địa bàn có trận đánh lớn... Đi đôi với đó là thực hiện tốt công tác xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin bằng phương pháp thực chứng và giám định ADN; rà soát và thống nhất quản lý mộ và nghĩa trang liệt sĩ theo đúng quy định.

Bài, ảnh: HỒNG PHÚC