Sẽ có bảo tàng ảo tại Bảo tàng Quang Trung
Dù vẫn còn khá mới mẻ nhưng công nghệ thực tế ảo (Virtual Reality - VR) đang được Viện Nghiên cứu ứng dụng KH&CN (Trường ĐH Quy Nhơn) đưa vào ứng dụng trong một số lĩnh vực như: Giáo dục, du lịch. Đặc biệt, việc đang tiến hành xây dựng một bảo tàng ảo tại Bảo tàng Quang Trung, huyện Tây Sơn. Phóng viên Báo Bình Định phỏng vấn TS Lê Thị Kim Nga, Viện trưởng Viện Nghiên cứu ứng dụng KH&CN xung quanh vấn đề này.
Thực tế ảo được xem là xu thế công nghệ trong kỷ nguyên 4.0, ưu điểm nổi trội của công nghệ này là gì, thưa bà?
- Thực tế ảo là công nghệ sử dụng sức mạnh đồ họa của máy tính để tạo ra một môi trường được giả lập (ảo hóa) thông qua các hình ảnh và âm thanh ba chiều. Người dùng có thể cảm nhận môi trường ảo này một cách chân thực nhờ vào các thiết bị thực tế ảo (găng tay, kính...). Ngoài việc tạo ra không gian ảo, công nghệ thực tế ảo còn có thể tương tác thực tế với người dùng qua cử chỉ và nhiều giác quan khác nhau như: Thính giác, khứu giác và xúc giác.
Ngay chính tên gọi thực tế ảo đã phản ảnh ưu điểm của nó, đó là có thể mô phỏng lại tất cả mọi việc trên thế giới này, khiến trong thế giới ảo người xem vẫn cảm nhận như thật. Tức là ảo và thật hòa vào nhau. Công nghệ thực tế ảo có thể tái lập một bữa cơm gia đình giữa người xem với ông bà tổ tiên đã mất. Hay trong game thực tế ảo trên điện thoại thông minh Pokemon Go, người chơi di chuyển rất nhiều nơi trong thế giới thực để tìm bắt những con vật ảo trong game.
Thực tế ảo đang được ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực đời sống: Giáo dục, y tế, du lịch, giải trí, KHKT, thương mại điện tử... Nó có thể tái tạo các công trình kiến trúc đã mất, động vật và sinh vật đã tuyệt chủng, hay diễn giải các vấn đề một cách trực quan (như sự hình thành của Trái Đất, va chạm trong vũ trụ...).
Trong thương mại điện tử, nó có thể tạo ra các siêu thị ảo hay thiết kế sản phẩm theo đơn đặt hàng của người dùng (tức là khách hàng chọn hàng trước rồi mới sản xuất sản phẩm). Trong giáo dục, công nghệ có thể xây dựng các bài giảng về mô hình Toán, Lý, Hóa, Sinh, Địa, Lịch sử... một cách trực quan, giúp học sinh tiếp cận nhanh hơn, sáng tạo hơn.
Các kỹ sư Viện Nghiên cứu ứng dụng KH&CN (Trường ĐH Quy Nhơn) thực hiện mô hình hóa 3D cho các hiện vật tại Bảo tàng Quang Trung trên máy tính. Ảnh: HỒNG HÀ
Đề nghị bà giới thiệu đôi nét về kết quả nghiên cứu ứng dụng VR…
- Chúng tôi đã xây dựng bảo tàng ảo cho Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, xây dựng mô hình cơ thể người 3D (cơ thể ảo), phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu ngành Giải phẫu học; ứng dụng thực tế ảo để xây dựng các bài giảng về mô phỏng sự hút nước của rễ cây, mô phỏng độ nhớt của chất lỏng... Đặc biệt, Viện đang thực hiện đề tài nghiên cứu ứng dụng thực tế ảo trong công tác hỗ trợ trưng bày của bảo tàng, di tích lịch sử tại tỉnh; áp dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) phục vụ trưng bày cho một số hiện vật, di tích quan trọng của Bình Định; phát triển mô hình du lịch thông minh, hướng dẫn viên du lịch ảo, xây dựng bảo tàng ảo tại Bảo tàng Quang Trung...
Bà có thể nói rõ hơn về dự án xây dựng bảo tàng ảo tại Bảo tàng Quang Trung, thưa bà?
- Bảo tàng ảo là giải pháp công nghệ tối ưu cho việc giới thiệu những giá trị mà bảo tàng đang quản lý, mang những giá trị đó đến với khách tham quan một cách thuận lợi, đa dạng. Chúng tôi thiết lập một hệ thống cơ sở dữ liệu hiện vật 3D đầy đủ, rõ ràng, hình ảnh sắc nét, sinh động, âm thanh mô tả kèm theo dễ nghe. Công nghệ này cho phép bảo tàng mô phỏng bất cứ điều gì có thể nhìn thấy trong không gian thực thành các mô hình 3D trong không gian ảo. Bảo tàng ảo cho phép khách tham quan từ xa; có thể truy cập, khám phá, lựa chọn các đối tượng, chủ đề quan tâm.
Hiện, Viện đã thực hiện xong giai đoạn mô hình hóa 3D cho hơn 100 hiện vật tại Bảo tàng Quang Trung; thiết kế mô hình Trưng bày ảo (VR/AR) cho các phòng trưng bày. Sắp tới, chúng tôi tiếp tục phát triển chức năng hướng dẫn viên du lịch ảo, thí điểm mô hình tương tác vật lý, sinh học trên các đối tượng mô phỏng... Dự kiến bảo tàng ảo sẽ được đưa vào hoạt động trong năm 2022.
Xin cảm ơn bà!