Nhịp sống mới bên dòng Lại Giang

Mới hơn nửa năm đưa vào sử dụng (đầu tháng 10.2020), công trình đập ngăn mặn trên sông Lại Giang (TX Hoài Nhơn) đã phát huy hiệu quả, mang lại lợi ích dân sinh lâu dài cho hàng nghìn người dân, hóa giải được tình trạng “đất khô, người khát” vào mùa nắng nóng; đồng thời, mở ra triển vọng phát triển tiềm năng kinh tế trong khu vực.

Thời điểm nắng nóng này của những năm trước, người dân sống hai bên bờ sông Lại khốn khổ vì nạn khô kiệt nguồn nước sinh hoạt, sản xuất và nạn xâm nhập mặn. Năm nay dẫu đã bước sang mùa khô hạn nhưng hầu hết các tuyến mương nội đồng cung cấp nước phục vụ sản xuất vụ Hè Thu 2021 ở các cánh đồng Hoài Mỹ, Hoài Đức, Hoài Xuân luôn ngập tràn dòng nước ngọt được bơm lên từ công trình đập ngăn mặn Lại Giang.

Công trình đập ngăn mặn Lại Giang đã phát huy hiệu quả, mang lại lợi ích dân sinh và mở ra cơ hội phát triển kinh tế trong vùng ven sông.

Ông Nguyễn Lê Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch UBND xã Hoài Mỹ chia sẻ: Là địa phương có diện tích sản xuất lúa lớn nhất thị xã với trên 720 ha. Những năm trước đây, khi chưa có công trình ngăn mặn, vụ sản xuất Hè Thu hằng năm bà con nông dân gặp rất nhiều khó khăn vì nguồn nước tự nhiên trên sông Lại khô cạn nên một số diện tích sản xuất lúa ở các cánh đồng An Nghiệp, Khánh Trạch, Định Trị phải chuyển sang cây trồng cạn. Đây cũng là thời điểm thủy triều dâng cao, nước mặn xâm nhập khiến cho hàng chục hecta lúa, rau màu những cánh đồng nằm hai bên bờ sông bị hư hại. Còn tình trạng thiếu nước sinh hoạt trầm trọng bởi những giếng khoan, giếng đào nơi đây bị nhiễm phèn nặng khiến cho cuộc sống của người dân gặp nhiều khó khăn. Từ khi công trình đập ngăn mặn hoàn thành đưa vào sử dụng như “phép màu”, mọi khó khăn đã sớm được hóa giải hoàn toàn, nhất là vấn đề nguồn nước sản xuất, sinh hoạt, tình trạng xâm nhập mặn đã lùi vào dĩ vãng. “Có được nguồn nước tưới dồi dào nên vụ Hè Thu này, lần đầu tiên địa phương đưa vào gieo sạ 95% diện tích tương đương với vụ Đông Xuân 2020 - 2021”, ông Tuấn cho biết.

Ông Nguyễn Văn Thiệt, người dân thôn An Nghiệp (xã Hoài Mỹ), vui mừng bày tỏ: “Vào mùa này trước đây, giếng của gia đình tôi chỉ bơm được vài phút là hết nước nhưng nước bị nhiễm phèn chỉ dùng để tưới cây không thể sử dụng cho việc ăn uống. Còn đồng ruộng thì bị xâm nhập mặn, vụ Hè rất bấp bênh. Nay nước từ đập ngăn mặn qua hệ thống kênh mương Hòa Bình về ngập đồng vừa phục vụ cho việc sản xuất vụ Hè vừa cân bằng lại nguồn nước ngầm nên nước giếng đã trong xanh trở lại, bơm tưới hàng giờ vẫn không hết. Phấn khởi hơn là giờ đây bà con không còn phải lo đất nhiễm mặn làm hư hại hoa màu nữa”.

Là địa phương nằm sát bờ Nam đầu nguồn sông Lại, phường Hoài Đức có diện tích sản xuất lúa vào hàng thứ hai thị xã sau Hoài Mỹ với 709 ha. Nói về những khó khăn trước đây, ông Trần Văn Thắm, Phó Chủ tịch UBND phường Hoài Đức, nhớ lại: Hằng năm khi bước vào sản xuất vụ Hè, địa phương tập trung mọi nguồn lực huy động hàng trăm ngày công nạo vét kênh mương chống thất thoát nước, thuê hàng chục ca máy nắn dòng nước ít ỏi còn lại trên sông Lại tập trung về 4 trạm bơm để lấy nước nhưng cũng không đủ nước tưới. Nay nguồn nước ngọt từ đập ngăn mặn dâng be bờ lên đến tận điểm hợp lưu giữa 2 dòng sông Kim Sơn - An Lão. “Đặc ân” này đã giải quyết dứt điểm tình trạng đất khô, người khát kéo dài suốt bao năm qua.

Dòng Lại Giang giờ không còn tĩnh lặng và lắng xuống mỗi khi mùa khô hạn đến. Những làng quê, khu dân cư bên sông đã và đang dần chuyển mình theo nhịp sống mới. Đây thực sự là cú hích quan trọng tạo đà cho đô thị ven dòng sông Lại sẽ được đánh thức tiềm năng và triển vọng phát triển.

Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND TX Hoài Nhơn, khẳng định: “Có thể nói đây là một công trình mang tầm chiến lược vì lợi ích dân sinh lâu dài đáp ứng niềm khát khao mong mỏi nhiều năm của người dân sống ven bờ và hạ lưu sông Lại. Công trình đưa vào sử dụng không những góp phần ngăn mặn, giữ ngọt cung cấp nguồn nước tưới ổn định cho trên 1.000 ha đất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, nguồn nước ngầm cho người dân trong khu vực khai thác sử dụng; tạo lập lại cảnh quan môi trường sinh thái mà còn mở ra cơ hội phát triển tiềm năng kinh tế cho các ngành nghề du lịch, thương mại, dịch vụ trong vùng thời gian tới”.

DIỆP BẢO SƯƠNG