Hoạt động chế biến gỗ xuất khẩu:
Vướng mắc từ việc kiểm dịch thực vật
Trong những ngày đầu năm 2014, hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu (DNCBGXK) trên địa bàn tỉnh gặp khó khăn, vướng mắc, cần được các cơ quan chức năng quan tâm giải quyết, tháo gỡ…
Bỗng dưng... gặp khó
Theo ông Phan Văn Phước, Giám đốc Công ty TNHH Tấn Phước: Khoảng từ ngày 10.1.2014 đến nay, Hải quan Cửa khẩu (HQCK) cảng Quy Nhơn yêu cầu các DNCBG phải thực hiện việc kiểm dịch thực vật (KDTV) trước khi làm thủ tục cho thông quan đối với sản phẩm đồ gỗ XK (ĐGXK). Công tác KDTV do cơ quan KDTV vùng IV tại TP Quy Nhơn thực hiện.
Theo yêu cầu của cơ quan KDTV vùng IV, sản phẩm ĐGXK của DN khi đưa xuống cảng phải đầy đủ mới tiến hành kiểm dịch và chỉ làm trong giờ hành chính. Trường hợp nếu muốn được KDTV ngoài giờ thì DN phải đăng ký trước với cơ quan KDTV với điều kiện DN và nhân viên KDTV phải …tự thỏa thuận về giá cả, thời gian đăng ký phải chính xác 100% và không được thay đổi… Trong khi đó, lực lượng KDTV của cơ quan KDTV vùng IV tại Quy Nhơn chỉ có 5 người, mà lượng hàng ĐGXK của các DN khá nhiều, riêng Công ty Tấn Phước đã có trên 100 container.
Sản phẩm của các DN CBGXK Bình Định được xử lý đúng quy trình công nghệ hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế và đảm bảo theo yêu cầu của các nước nhập khẩu.
- Trong ảnh: Hoạt động sản xuất ở một DN CBGXK tại Cụm công nghiệp Bình Dương (huyện Phù Mỹ). Ảnh: VĂN LƯU
Ông Đỗ Xuân Lập, Giám đốc Công ty cổ phần Kỹ nghệ gỗ Tiến Đạt, bức xúc: Tháng 1-2 là 2 tháng cao điểm đối với các DN CBGXK, phải huy động hàng ngàn công nhân tập trung tăng ca sản xuất. Vì vậy, khối lượng hàng ĐGXK trên địa bàn rất lớn, ước tính khoảng 2.700 - 3.000 container/tháng. Vì vậy, với quan điểm và cách thức làm việc của các cơ quan chức năng, cũng như lực lượng KDTV, thì làm sao có thể KDTV kịp thời để thông quan. Đồng thời, sự bất cập này đã làm cho DNCBG lỡ nhiều chuyến hàng XK, hoặc bị đọng hàng lại, chậm lịch giao hàng và thanh toán, nên thiệt hại không nhỏ.
Cũng theo ông Đỗ Xuân Lập, hiện tại, chi phí KDTV đối với gỗ nguyên liệu nhập khẩu là chi phí rất lớn và “nặng” nhất trong số các chi phí đối với hàng hóa XNK có nguồn gốc từ thực vật. Vì vậy, nếu thêm chi phí về KDTV đối với ĐGXK thì chi phí này tiếp tục đội lên cao.
Hiểu văn bản máy móc?
Theo các DN CBGXK, nguyên nhân chính là việc cơ quan chức năng đã hiểu và thực hiện văn bản của cấp trên khá máy móc. Đó là văn bản số 4232/BNN-BVTV của Bộ NN-PTNT ngày 26.11.2013, gửi Bộ Tài chính về “Thủ tục HQ đối với hàng XK có nguồn gốc thực vật” và Công văn số 89/BTC-TCHQ ngày 3.1.2014 của Bộ Tài chính gửi Cục HQ các tỉnh, thành phố về “Thủ tục XK hàng hóa có hợp đồng yêu cầu phải kiểm định”. Theo đó, văn bản số 4232 của Bộ NN-PTNT đề cập đến Công ước Bảo vệ thực vật quốc tế (IPPC) và Tổ chức Thương mại quốc tế (WTO) mà Việt Nam tham gia, cùng với danh sách 9 quốc gia mà Việt Nam ký hợp tác song phương, trong đó có Hiệp định hợp tác về bảo vệ và KDTV.
Theo ông Đỗ Xuân Lập: Nội dung của Công ước IPPC hay WTO là những quy định mang tính tổng quát, còn cụ thể lại là vấn đề khác. Chẳng hạn, việc KDTV, EU quy định: “Các sản phẩm thực vật đã qua xử lý như đồ gỗ hoặc đồ tạo tác bằng gỗ không thuộc phạm vi của các yêu cầu này”. Còn tại khoản 1, Điều 2 của Công ước IPPC cũng nói rõ: “Các sản phẩm thực vật bao gồm nguyên liệu có nguồn gốc thực vật chưa qua chế biến”. Trong khi đó, các sản phẩm ĐGXK của Việt Nam và Bình Định nói riêng đều được chế biến và được ngâm tẩm, xử lý ở nhiệt độ cao trong thời gian dài. Khi gia công chi tiết, sản phẩm đồ gỗ lại được phun sơn bề mặt và nhúng dầu bảo quản… Tất cả các công đoạn trên được xử lý đúng quy trình công nghệ hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế và phải đảm bảo yêu cầu của các quốc gia nhập khẩu. Điều đáng nói ở đây là trong khi những quốc gia nhập khẩu sản phẩm đồ gỗ của Bình Định không yêu cầu chứng thư KDTV, thì liệu cái giấy chứng nhận KDTV của ta có tác dụng gì?
Ông Nguyễn An Điềm, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản (FPA Bình Định), cho rằng: Cách làm của cơ quan chức năng những ngày qua đã gây khó khăn đối với các DN CBGXK trên địa bàn tỉnh. Điều đáng nói là đến nay Tổng cục HQ vẫn chưa công bố danh sách các nước có yêu cầu KDTV; trong khi đó, các nước nhập khẩu và các DN nhập khẩu tại thị trường EU cũng chưa có bất cứ yêu cầu nào về việc KDTV.
Cần sửa đổi
Trước những khó khăn, bất cập trên, FPA Bình Định đã gửi kiến nghị lên UBND tỉnh, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam và các sở, ngành chức năng, qua đó kiến nghị Bộ NN-PTNT xem xét, điều chỉnh, sửa đổi những nội dung liên quan đến việc KDTV, tạo điều kiện thuận lợi đối với hoạt động XK của các DNCBG; đồng thời đề nghị Bộ Tài chính, Tổng cục HQ phân đồ gỗ XK vào “luồng xanh”. Bên cạnh đó, trong khi chờ phúc đáp của các bộ, ngành, FPA Bình Định đề nghị Chi cục KDTV vùng IV tại Quy Nhơn tạo điều kiện thuận lợi cho DN, như xem xét hình thức kiểm tra mẫu hợp lý, thuận lợi; tăng số nhân lực thực hiện KDTV; cho phép KDTV tại nhà máy CBG; bố trí cán bộ, nhân viên làm việc vào ca đêm và ngày lễ; quy định rõ về chi phí ngoài giờ để thực hiện thống nhất giữa các DN một cách công bằng...
VIẾT HIỀN