Cần khôi phục các giá trị truyền thống tốt đẹp của luật tục, hương ước để ngăn chặn nạn tự tử trong đồng bào DTTS
(BĐ)- Đây là một trong những đề xuất của nhóm thực hiện Đề tài “Nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân và đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm ngăn chặn nạn tự tử trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Bình Định” trình bày trước Hội đồng KH&CN cấp tỉnh nghiệm thu Đề tài vào chiều 18.2 tại Sở KH&CN. Đề tài do Ban Dân vận Tỉnh ủy chủ trì. Ông Nguyễn Đình Thanh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Nội chính kiêm Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh làm chủ nhiệm Đề tài.
Trình bày trước Hội đồng KH&CN, ông Nguyễn Đình Thanh cho rằng vai trò làng truyền thống của người DTTS - vốn cố kết cộng đồng rất chặt chẽ, điều chỉnh hành vi lệch lạc, tăng tính tự quản cộng đồng, hiện đang bị tác động, ảnh hưởng bởi quá trình xây dựng giá trị văn hóa mới; vì vậy, làm mất đi những thuộc tính cơ bản, sợi dây ràng buộc thông qua thiết chế làng, tác động rất lớn đến việc liên kết cá nhân, cộng đồng tham gia ngăn chặn nạn tự tử.
Bên cạnh các nhóm giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, nhận thức của cán bộ, đồng bào DTTS, tăng phụ cấp cho già làng, trưởng bản…, Đề tài đề xuất cần khôi phục các giá trị truyền thống tốt đẹp của luật tục và xây dựng, tổ chức thực hiện nội dung hương ước (vận dụng pháp luật và luật tục) trong đồng bào DTTS để hạn chế nạn tự tử.
Theo thống kê của ngành chức năng, từ năm 2008 đến nay tình trạng tự tử trong đồng bào DTTS Bana, H’rê, Chăm tăng đột biến với 131 vụ. Nhóm thực hiện Đề tài trên đã nghiên cứu khảo sát số liệu từ năm 2008 đến tháng 3.2012 (với 108 vụ tự tử làm chết 66 người, 42 người được cứu sống) tại 57 làng, 19 xã của 6 huyện An Lão, Vĩnh Thạnh, Tây Sơn, Hoài Ân, Vân Canh, Phù Cát. Kết quả thống kê cho thấy, người DTTS Bana tự tử chiếm tỉ lệ 53,7% (58 vụ), H’rê: 40,7% (44 vụ), Chăm: 5,5% (6 vụ). Người tự tử chủ yếu trong độ tuổi thanh niên và trung niên, là lao động chính trong gia đình. 91% số vụ tự tử liên quan đến mâu thuẫn gia đình; tự tử có tính lây lan, bắt chước trong cộng đồng.
THU HÀ