Thành lập các nghiệp đoàn nghề cá:
Giúp ngư dân yên tâm bám biển
Với bờ biển dài 134 km, có khoảng 7.250 tàu cá, trong đó có trên 2.750 chiếc có công suất trên 90CV, chuyên đánh bắt xa bờ, chủ trương thành lập các nghiệp đoàn nghề cá trên địa bàn tỉnh đã được các ngành chức năng và địa phương liên quan thống nhất cao. Vấn đề còn lại là công tác tuyên truyền, vận động ngư dân tham gia vào các nghiệp đoàn và tổ chức hoạt động của nghiệp đoàn sao cho hiệu quả.
Việc hỗ trợ hiệu quả cho ngư dân về kỹ thuật đánh bắt, bảo quản hải sản cũng như an toàn tính mạng và tài sản trên biển sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế biển của tỉnh phát triển mạnh.
- Trong ảnh: Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (ngồi, thứ hai từ phải sang) thăm hỏi các gia đình ngư dân Hoài Nhơn có tàu cá bị tàu lạ đâm vỡ trên biển tại vùng biển Trường Sa, trong chuyến công tác tại Bình Định ngày 20 - 21.2. Ảnh: N.S
Hoài Nhơn là huyện phát triển khá mạnh kinh tế biển với trên 2.400 tàu thuyền, trong đó có gần 1.600 thuyền trên 90CV, và trên 15.000 lao động trên biển. Chính vì vậy, chủ trương thành lập các nghiệp đoàn nghề cá tại xã Tam Quan Bắc và Hoài Hương đã được chính quyền địa phương ủng hộ nhiệt tình. Ông Nguyễn Văn Phượng, Chủ tịch LĐLĐ huyện Hoài Nhơn, cho biết: “LĐLĐ huyện đã họp liên tịch và đề nghị Huyện ủy, UBND huyện quan tâm chỉ đạo. Chính quyền địa phương rất quan tâm đến việc thành lập các nghiệp đoàn nghề cá nhằm hỗ trợ ngư dân đánh bắt xa bờ hiệu quả hơn”.
Tại TP Quy Nhơn, nơi dự kiến cũng sẽ thành lập 2 nghiệp đoàn nghề cá trong năm 2014 này tại phường Đống Đa và Hải Cảng, LĐLĐ thành phố cũng đã làm việc với lãnh đạo 2 phường trên và nhận được sự hợp tác, đồng tình ủng hộ.
Ông Nguyễn Hữu Hào, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết, thời gian qua, bên cạnh việc thực hiện Quyết định 48 của Chính phủ hỗ trợ ngư dân về nhiên liệu đánh bắt xa bờ, thành lập Quỹ hỗ trợ ngư dân, Sở NN-PTNT đã xây dựng 265 tổ, đội đoàn kết đánh bắt trên biển ở 1.549 tàu thuyền trên toàn tỉnh. Việc thành lập các nghiệp đoàn nghề cá sẽ giúp kêu gọi việc hỗ trợ ngư dân thuận lợi hơn.
Trong khi nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt, mặt khác, người lao động nghề cá lại phải thường xuyên đối mặt với những khó khăn, rủi ro do thiên tai, cộng vào đó là tình hình tranh chấp ngư trường, lãnh hải ở biển Đông căng thẳng, việc thành lập các nghiệp đoàn nghề cá được khẳng định là hết sức cần thiết và có ý nghĩa rất lớn về KT-XH, an ninh quốc phòng. Các tổ chức này sẽ giúp bảo vệ tính mạng và tài sản của ngư dân, giúp họ yên tâm vươn khơi bám biển, làm giàu cho gia đình, đảm bảo cuộc sống, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Tuy nhiên, vấn đề cũng được nhiều ngành, địa phương quan tâm khi thảo luận về Dự thảo Đề án thành lập các nghiệp đoàn nghề cá trên địa bàn tỉnh là làm sao để công tác vận động ngư dân tham gia các nghiệp đoàn được hiệu quả.
Chủ tịch LĐLĐ huyện Hoài Nhơn Nguyễn Văn Phượng phân tích: “Cái khó của việc thành lập nghiệp đoàn là đặc thù hoạt động của lao động nghề cá là không ổn định. Chuyến này họ đi cho tàu này, chuyến sau họ đi cho tàu khác, trong khi đó sự ràng buộc giữa lao động và người sử dụng lao động lỏng lẻo, nên việc thu đoàn phí, quản lý khó. Mặt khác, thời gian họ bám biển dài ngày, có khi 6-7 tháng/năm, hoặc có vào bờ nhưng không cập cảng địa phương, nên việc gặp để tuyên truyền, vận động khó khăn, trong khi việc gia nhập nghiệp đoàn là tự nguyện”.
Để việc thành lập nghiệp đoàn thuận lợi, thượng tá Trần Quốc Bình, Phó Tham mưu trưởng BĐBP tỉnh, góp ý cần rút kinh nghiệm từ các tỉnh đã thành lập tổ chức này, và nên đặt quyền lợi của ngư dân lên trước. “Nếu được ngư dân và nghiệp đoàn quan tâm thì công tác bảo vệ an ninh biên giới biển đảo sẽ tốt hơn”, thượng tá Bình khẳng định.
Để giải quyết vấn đề này, đại diện đa số các sở, ngành, địa phương liên quan đều đề xuất cần linh hoạt trong công tác tuyên truyền, vận động ngư dân, chủ tàu tham gia nghiệp đoàn bằng cách trực tiếp hoặc thông qua gia đình họ. Ngoài ra, khi nghiệp đoàn đã được thành lập, cần hỗ trợ kinh phí và nghiệp vụ cho nghiệp đoàn để hoạt động hiệu quả. Vấn đề thành lập nghiệp đoàn gắn với dịch vụ cung ứng vật tư nghề cá, thu mua và tiêu thụ sản phẩm cho đoàn viên cũng được đề xuất.
Thực hiện chủ trương của Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về việc thành lập các nghiệp đoàn nghề cá trên địa bàn tỉnh, trên cơ sở ý kiến tham gia của các ngành: Sở NN-PTNT, Sở Nội vụ, Liên minh HTX, Hiệp hội Thủy sản, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã xây dựng Đề án thành lập các nghiệp đoàn nghề cá trên địa bàn tỉnh.
Theo dự thảo Đề án, từ nay đến cuối năm 2014 sẽ thành lập 4 nghiệp đoàn tại xã Tam Quan Bắc, Hoài Hương (Hoài Nhơn), phường Đống Đa, Hải Cảng (TP Quy Nhơn); tiếp theo sẽ triển khai ở địa bàn các xã, phường ven biển còn lại thuộc các huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước và TP Quy Nhơn.
Các nghiệp đoàn nghề cá hình thành và hoạt động theo quy chế tổ chức và hoạt động riêng.
NGUYÊN SƯƠNG