Nhà máy điện trên nóc nhà
Hệ thống điện mặt trời trên mái nhà của ông Trịnh Quang Dũng - Ảnh: Mai Vọng
Không lo cúp điện
Mới đây, anh Hiệp (trú Q.6, TP.HCM) đã lắp đặt dàn điện mặt trời (ĐMT) có công suất 1 KW, chi phí khoảng hơn 80 triệu đồng, trên mái nhà của mình. Nhờ đó, khi bị cúp điện, nhà anh không cần phải dùng máy phát điện vừa tốn tiền nhiên liệu, vừa ồn lại thải ra khói ô nhiễm. Dàn ĐMT của anh Hiệp mỗi ngày cung cấp khoảng 4 - 5 KW, được dùng để thắp sáng 4 bóng đèn huỳnh quang loại 40 W và sử dụng cho 4 quạt máy và 1 ti vi. Những ngày nắng tốt, nhà anh có ĐMT đủ xài cả ngày, còn nắng yếu thì dùng thêm hệ thống điện lưới quốc gia.
Tương tự, ông Trịnh Quang Dũng (trú tại đường Nhất Chi Mai, Q.Tân Bình, TP.HCM) cho biết đã trang bị trên mái nhà một hệ thống ĐMT từ 42 tấm solar panel công suất 2 KW. Hệ thống này đủ cung cấp điện cho hầu hết thiết bị điện trong nhà như ti vi, đèn, quạt... Chỉ còn có máy lạnh, bình điện đun nước nóng là dùng nguồn điện lưới quốc gia. Tại huyện Trảng Bàng (Tây Ninh), ông Đặng Công Hạo cũng đã đầu tư dàn điện mặt trời công suất 4 KW cho ngôi nhà lầu làm bằng tre rộng đến 2.000m2. Không chỉ thắp sáng cho toàn bộ đèn trong nhà, hệ thống ĐMT của ông còn dư điện để chạy máy lạnh và bơm nước.
Ở vùng sâu như huyện Cần Giờ (TP.HCM), ĐMT còn là giải pháp tốt nhất cho các hộ dân sống ở khu vực chưa có điện lưới. Từ năm 2012, nhờ giải pháp này, văn phòng của 6 phân khu thuộc rừng ngập mặn Cần Giờ và 165 hộ giữ rừng được đáp ứng nhu cầu sử dụng đèn, quạt, ti vi, sạc điện thoại di động.
Như một nhà máy
Chính nhờ những ưu điểm vừa nêu, nóc của tòa nhà Viện Môi trường và Tài nguyên (Đại học Quốc gia TP.HCM) đang có một "nhà máy điện mặt trời” sắp hoàn thành với 264 tấm solar panel. Hệ thống sử dụng công nghệ SIPV hòa lưới thông minh phù hợp với điều kiện mạng lưới điện quốc gia Việt Nam. Ban ngày hệ thống solar panel hấp thu bức xạ năng lượng mặt trời và chuyển thành điện năng (điện 1 chiều DC). Toàn bộ điện năng này được biến đổi thành điện xoay chiều 3 pha và trực tiếp hòa vào mạng lưới điện quốc gia thông qua các máy Sunny Mini Center 7.000HV cung cấp nguồn điện cho hệ thống tải sử dụng, đồng thời nạp điện cho hệ ắc quy thông qua các máy Sunny Island 5048. Khi nguồn điện lưới bị mất, điện năng tạo ra từ hệ solar panel sẽ hòa vào nguồn điện xoay chiều tạo ra từ các máy sunny Island 5048 và tự động cách ly với nguồn điện lưới quốc gia đảm bảo an toàn lưới điện. Ban đêm, các máy Sunny Island 5048 sẽ chuyền đổi điện 48VDC từ hệ ắc quy thành nguồn điện xoay chiều 3 pha hòa cùng nguồn điện lưới cung cấp cho tải sử dụng. Khi nguồn điện lưới bị mất và đồng thời nguồn từ hệ ắc quy cạn thì máy phát điện sẽ tự khởi động để cung cấp nguồn điện cho tải sử dụng. Hằng năm, hệ thống này sẽ sản xuất trung bình hơn 70 MWh điện hòa vào hệ thống điện tòa nhà của Viện, đồng thời có khả năng dự phòng cho hệ thống tải ưu tiên công suất 30 KW hoạt động liên tục hơn 8 giờ.
Một công trình lớn khác là hệ thống ĐMT được lắp đặt trên tổng diện tích 3.270 m2 tại nhà máy Intel ở Khu công nghệ cao TP.HCM, với 1.092 tấm pin năng lượng mặt trời cùng 21 bộ biến điện, hằng năm sản xuất ra điện năng khoảng 321 MW. Tổng vốn đầu tư cho dự án này là 1,1 triệu USD. Tương tự, trụ sở Bộ Công thương (Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội) cũng có một "nhà máy ĐMT” với công suất gần 16 MW mỗi năm.
Tất cả đang giúp định hình nên xu hướng sử dụng năng lượng sạch tại Việt Nam.
Nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới
Nhà máy điện mặt trời Ivanpah lớn nhất thế giới đã chính thức đi vào hoạt động vào ngày 13.2 tại bang Califorina (Mỹ) sau hơn 4 năm triển khai dự án, theo AP. Với vốn đầu tư 2,2 tỉ USD, nhà máy nằm trải dài trên diện tích 13 km2 đất gần ranh giới bang California - Nevada, có công suất 392 MW, đủ dùng cho 140.000 hộ ở California. Ivanpah sử dụng công nghệ nhiệt mặt trời với 350.000 tấm gương được kiểm soát bằng máy tính của nhà máy sẽ phản chiếu ánh sáng mặt trời và đun nóng các nồi hơi đặt trên tháp cao. Hơi nước sinh ra sẽ đẩy các tua bin để sinh ra điện như các nhà máy điện bình thường. Nhà máy Ivanpah đã phá kỷ lục của Nhà máy năng lượng mặt trời Solana, với công suất 280 MW, vốn đã đi vào hoạt động tại bang Arizona (Mỹ) hồi năm 2013. (Minh Trung)
Cần có chính sách
Theo thông tin từ Công ty Red Sun, đầu tư hệ thống ĐMT có ắc quy dự phòng (backup) chi phí khoảng 3.500 - 4.000 USD/KW. Nhưng nếu đầu tư hệ thống ĐMT hòa lưới thì không cần ắc quy dự phòng nên chi phí chỉ khoảng 2.000 USD/KW. Với chi phí này, khoảng 7 năm là hoàn vốn, tính theo đơn giá điện tăng lũy tuyến bình quân 10%/năm. Tuổi thọ hệ thống đối với pin năng lượng mặt trời là 30 năm, như vậy bình quân chúng ta có thể dùng năng lượng mặt trời miễn phí từ 20 - 23 năm sau khi đầu tư hệ thống ĐMT hòa lưới.
TGĐ Công ty Red Sun Diệp Bảo Cánh đánh giá: “Giá ĐMT sẽ giảm nữa, còn khoảng 900 USD/KW. Giá giảm do công nghệ ĐMT càng ngày càng có hiệu suất cao hơn, đồng thời hiện nay thị trường đã có nhiều nhà sản xuất tham gia hơn trước kia”.
Ngoài ra, Nhà nước hiện chưa có chủ trương và những quy định cụ thể về việc cho ĐMT được nối lưới. Trong khi đó, ở các nước lân cận như Thái Lan, Malaysia, Indonesia... đã có những chính sách sử dụng năng lượng tái tạo, trong đó có ĐMT. Ông Cánh thông tin: “Như ở Malaysia, theo tôi tìm hiểu, giá mua điện từ ĐMT khoảng 0,25 - 0,3 USD/KW. Việt Nam chỉ cần mua với giá 0,15 USD/KW (3.300 đồng/KW) là đủ để thị trường có thể đón nhận ĐMT, vì nước ta có lợi thế là nắng nhiều, hiệu suất khai thác ĐMT cao, chi phí nhân công rẻ.
Ứng dụng trong lĩnh vực môi trường
Mới đây, Công ty CP khoa học công nghệ Petech (TP.HCM) đã lắp ĐMT công suất 1 KW trên tàu chở khách du lịch xem san hô ở Hòn Mun (Khánh Hòa) nhằm cung cấp điện cho bể xử lý chất thải nhà vệ sinh trên tàu để bảo tồn các loại san hô dưới nước. Hiện Petech còn đang lắp đặt hệ thống ĐMT để xử lý bùn thải của Nhà máy cấp nước Yên Phụ (Hà Nội) trên tổng diện tích khoảng 64 m2. Trước đó, Công ty Petech cũng đã ứng dụng ĐMT cho hệ thống xử lý nước thải ở Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM, hiện đang hoạt động tốt.
. Theo Mai Vọng (TNO)