Cánh đồng lớn, cánh đồng liên kết ở Phù Cát
Trong 2 vụ sản xuất Đông Xuân và Hè Thu năm 2021, huyện Phù Cát sản xuất 58 cánh đồng lớn, cánh đồng liên kết sản xuất cây lúa, đậu phụng xen mì với tổng diện tích là 3.016 ha, tăng 9 cánh đồng và tăng 380 ha so kế hoạch. Có được điều này là vì lợi ích thiết thực từ đó đã thuyết phục nông dân.
Trong 58 cánh đồng kể trên có 9 cánh đồng liên kết sản xuất lúa (297,2 ha), 49 cánh đồng lớn (2.718,8 ha) sản xuất lúa, đậu phụng xen mì. Thực hiện mô hình cánh đồng lớn, cánh đồng liên kết nông dân được hướng dẫn chi tiết từ khâu xuống giống, bón phân cân đối, chăm sóc và phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM cho đến việc hạn chế tối đa thất thoát sau thu hoạch, tất cả đều là kỹ thuật mới, được cập nhật liên tục. Thực hiện mô hình các cánh đồng, theo nhiều nông dân điều quan trọng nhất chính là tạo lập được tinh thần đoàn kết, hài hòa lợi ích chung; tránh được những mâu thuẫn không đáng có do tính toán lợi ích cục bộ về mương dẫn nước, bờ vùng, bờ thửa… Tình làng nghĩa xóm ngày càng được củng cố bền vững hơn.
Bà Nguyễn Thị Nhung, ở thôn Hưng Mỹ 2, xã Cát Hưng kể: “Sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn tôi thấy dễ làm mà tiết kiệm được chi phí về giống, phân, hạn chế phun thuốc trừ sâu. Cái khó là thời gian ban đầu mình phải thay đổi các thói quen cũ, và tập làm theo cách làm mới với nhiều chi tiết. Tuy nhiên do lợi ích lớn tôi nghĩ dần dần bà con cũng sẽ tham gia thực hiện mô hình”.
Các mô hình đã cho kết quả thuyết phục nhờ việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cân đối, hợp lý đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm. Hiệu quả kinh tế cuối cùng trên cùng một đơn vị diện tích cũng cao hơn so với phương pháp canh tác xưa cũ. Mô hình còn góp phần giảm công lao động, giảm áp lực nhân công mỗi khi vào vụ sản xuất và thu hoạch lúa, từng bước hiện thực hóa sự liên kết 4 nhà; bón phân hợp lý, giảm nguy cơ phân đạm gây ô nhiễm môi trường và tồn dư trong nông sản, ít sâu, nên giảm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, giảm thiểu ô nhiễm môi trường…
Mục tiêu lâu dài của cánh đồng lớn, cánh đồng liên kết là từng bước hình thành những vùng sản xuất chuyên canh, tạo ra sản phẩm hàng hóa tập trung, với sản lượng lớn và gắn kết 4 nhà: Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông và nhà doanh nghiệp, từ khâu sản xuất đến tiêu thụ và chế biến sản phẩm. Hiệu quả rõ rệt nhất của mô hình này là giúp người nông dân tiếp cận và áp dụng được tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, chuyển từ thói quen canh tác theo kiểu truyền thống sang sản xuất theo quy trình khoa học, tạo ra sản phẩm chất lượng cao.
Tuy nhiên, dù gặt hái nhiều thành công nhưng trong quá trình thực hiện Phù Cát cũng gặp những khó khăn, đơn cử là đầu ra sản phẩm còn chưa ổn định, một số thời điểm còn bị thương lái ép giá. Qua đó cho thấy mối liên kết giữa 4 nhà cần được xác lập lại, thêm một số quy định, ràng buộc cụ thể và đồng bộ hơn. Hơn nữa, thực tế cho thấy việc thực hiện cánh đồng lớn, cánh đồng liên kết cũng gặp khó khăn về điều kiện tự nhiện như địa hình không bằng phẳng, cần phải đầu tư cải tạo để dồn điền đổi thửa. Vì vậy chính quyền cần tích cực hơn trong việc tìm được những DN đủ mạnh để có thể làm ăn lâu dài, bền vững với nông dân.
Ông Nguyễn Văn Lê, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Phù Cát chia sẻ: “Tới đây, ngành Nông nghiệp huyện Phù Cát sẽ kết nối với các DN hoạt động trong lĩnh vực sản xuất phân bón, giống, thuốc bảo vệ thực vật, chế biến nông sản; làm việc với các HTXNN để mở rộng và nâng cao vai trò của họ trong hỗ trợ nông dân tham gia các mô hình. Đồng thời, huyện sẽ sắp xếp tăng mức hỗ trợ kinh phí và chọn vùng quy hoạch hình thành cánh đồng lớn, cánh đồng liên kết đặc biệt là sẽ làm nhiều cánh đồng lớn gắn với liên kết chuỗi và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân một cách hợp lý với diện tích lớn tập trung; nhằm tăng hiệu quả kinh tế trong sản xuất, tăng thu nhập cho nông dân”.
THẾ HÀ