Tiếng quê hương
Có phải nguồn mạch, khí thiêng, đất đai đã tạo nên sắc thái riêng biệt của tiếng nói từng vùng miền? Cái ngữ điệu ấy, tiếng nói ấy tự nhiên thôi, riêng mà cũng rất chung. Bởi đó là tiếng Việt! Mang dòng máu Lạc Hồng sống trên dải non sông hình chữ S bên bờ biển Đông không ai là không hiểu tiếng quê mình, dân tộc mình. Khi có dịp đến một vùng miền nào đấy, buổi đầu bỡ ngỡ bởi tiếng nói địa phương nghe lạ tai, và chắc không ít lần phải “nhốt” tiếng cười trong lòng. Nhưng qua vài lần tiếp xúc đã hiểu để có được sự giao hòa. Ngẫm mới thấy cái sự giao hòa của tiếng quê thật diệu kỳ. Hiểu để đi đến một khối thống nhất là nền tảng tạo nên sức mạnh Việt Nam, để thấy tự hào được làm người Việt Nam, nói tiếng Việt Nam.
Tùy tâm trạng, có thể là một áng mây chiều, một đỉnh núi, một làn khói, một mùi vị… làm thức dậy tình yêu quê hương trong ta. Nhưng chắc chắn tiếng quê là tác động mạnh nhất. Tiếng quê ta, dù rất “nặng” hay “thanh”, cũng cho ta một tình cảm dạt dào. Bởi tiếng quê là tiếng mẹ ru nuôi lớn dần tâm hồn ta đến khi trưởng thành. Bởi là tiếng của thuở thiếu thời đã chạm khắc nên bao kỷ niệm để ta nhớ ta yêu đến trọn đời. Trong đời người có lúc phải xa quê bôn ba dặm đường, lạ cảnh, lạ người, chợt được nghe tiếng nói của người cùng quê, ôi nghe sao mà mến mà thương. Có thể ta với người khác làng, cách xã vẫn thấy quyến luyến mến thương như anh em một nhà. Ôi thương sao chất giọng quê hương!
Thời mở cửa hội nhập đã tạo cơ hội cho những đứa con xa quê quay về. Đứng trên đất quê hương bao năm xa cách, bồi hồi thu vào tầm mắt sắc màu quê hương, cảm nhận được sự đổi thay, thịnh vượng. Nhưng hơn hết vẫn là được đắm hồn giữa tiếng mẹ đẻ thân thương…
Mở rộng tầm nhìn để thấy thêm yêu thêm quý tiếng quê hương. Nơi hải ngoại xa xôi, tinh thần dân tộc qua tiếng Việt vẫn được cộng đồng người Việt gìn giữ phát huy để những đứa trẻ sinh ra vẫn được nói tiếng mẹ đẻ. Những chương trình sinh hoạt, học tập để giữ gìn tiếng Việt vẫn được tổ chức thường xuyên. Và thật tự hào khi có những trường đại học danh tiếng trên thế giới đã có bộ môn tiếng Việt giảng dạy cho sinh viên. Do vậy tiếng Việt, văn hóa Việt đã có được vị trí nhất định, được quảng bá cùng các tiếng và các nền văn hóa khác trên thế giới.
Tiếng Việt! Ta tự hào khi ta đang nói tiếng quê hương.
TRẦN XUÂN THỤY