CÁC ĐOÀN TUỒNG KHÔNG CHUYÊN:
Linh hoạt thích ứng với “bình thường mới”
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hoạt động biểu diễn phải tạm dừng, chưa khi nào nghệ sĩ của các đoàn tuồng không chuyên trong tỉnh lại cảm thấy nhớ ánh đèn sân khấu đến thế. Họ trở về cuộc sống đời thường để mưu sinh, thích ứng với nhịp sống “bình thường mới” .
Thời điểm từ tháng Giêng đến tháng 5 âm lịch hằng năm là mùa cao điểm lưu diễn của các đoàn tuồng không chuyên trong tỉnh. Tuy nhiên, năm nay sân khấu tuồng không chuyên mới chỉ sáng đèn trở lại được một thời gian ngắn đã phải tạm ngừng do dịch Covid-19.
Từ tháng 2 đến cuối tháng 3 âm lịch năm nay, đoàn tuồng Trần Quang Diệu lưu diễn được 15 đêm. Ảnh: HOÀI THU
Một ngày đầu tháng 7, giữa tiết trời hanh nắng, tôi ghé nhà nghệ nhân ưu tú (NNƯT) Nguyễn Minh Toàn (nghệ danh Minh Lưỡng), ở phường Nhơn Hòa, TX An Nhơn, Trưởng đoàn tuồng Nhơn Hưng, giữa lúc ông đang cùng vợ là nghệ sĩ Trần Thị Quý (nghệ danh Lệ Hoa) đang soạn lại các bộ trang phục, phông màn sân khấu để kiểm tra, vá sửa. Bên tách trà mời khách, NNƯT Nguyễn Minh Toàn chia sẻ: “Tháng Giêng năm ngoái, đoàn diễn được 10 đêm rồi phải nghỉ do lệnh giãn cách xã hội phòng dịch bệnh Covid-19, anh em trong đoàn về nhà làm việc khác để mưu sinh. Năm nay, đoàn lưu diễn gần tháng ở TP Quy Nhơn, huyện Tuy Phước. Mọi thứ đang rất phấn khởi - do có nhiều nơi hợp đồng diễn 3 đêm nhưng khi sáng đèn họ lại đề nghị diễn thêm tới 5 - 7 đêm - thì lại có lệnh ngừng do dịch Covid-19. Vợ chồng tôi về nhà chăm mấy sào ruộng, rảnh rỗi cùng nhau kiểm tra, sửa lại trang phục để sẵn đó cho đến khi hết dịch thì đi diễn”.
Các diễn viên, nhạc công các đoàn tuồng không chuyên lại trở về cuộc sống thường ngày, người đi làm phụ hồ, người trồng trọt, chăn nuôi…, nhanh chóng thích ứng với nhịp điệu “bình thường mới”. Nghệ sĩ Đặng Văn Tịnh (nghệ danh Thanh Tịnh), ở xã Bình Hòa, huyện Tây Sơn, bộc bạch: “Tôi là diễn viên chính của đoàn tuồng Nhơn Hưng, ngoài ra còn cộng tác với một số đoàn tuồng khác trong tỉnh. Như mọi năm, chúng tôi đi diễn suốt từ tháng Giêng đến tháng 8 âm lịch, chỉ nghỉ vào mùa mưa. Năm nay, diễn mới được gần 1 tháng thì phải về nhà làm ruộng. Dịch bệnh mà, mình phải vui vẻ chấp nhận thôi!”.
Từ tháng 2 đến cuối tháng 3 âm lịch năm nay, đoàn tuồng Trần Quang Diệu diễn được 15 đêm tại TX Hoài Nhơn, TP Quy Nhơn, 2 huyện Tuy Phước, Phù Cát thì phải tạm ngưng vì dịch Covid-19. Nghệ sĩ Phan Ngọc Bạn, ở xã Nhơn Mỹ, TX An Nhơn - Trưởng đoàn tuồng Trần Quang Diệu, thổ lộ: “Các điểm diễn năm nay thật ra mình đã nhận tờ (hợp đồng - PV) từ năm 2019 kia. Chứ từ năm ngoái sang đến năm nay do dịch bệnh, chúng tôi không dám nhận tờ vì sợ không diễn được. Trong thời gian nghỉ diễn, vợ chồng tôi ngoài việc đồng áng, còn chăn nuôi thêm heo, bò, gà, nhận dây nhựa về đan bàn ghế để kiếm thêm thu nhập. Tôi cũng thường gọi điện thoại thăm hỏi, động viên anh em trong đoàn cố gắng hòa nhập với nhịp sống trong mùa dịch, cũng mong dịch bệnh sớm được kiểm soát để sân khấu rộn rã tiếng hát trở lại, chứ ở nhà cũng nhớ nghề”.
Trong thời gian tạm ngừng lưu diễn do dịch bệnh, các đoàn tuồng không chuyên trong tỉnh giữ kết nối với lực lượng diễn viên, nhạc công, chuẩn bị tốt hơn về trang phục, đạo cụ, kịch bản tuồng để mong ngày mở màn trở lại tạo ấn tượng mạnh với khán giả. NNƯT Nguyễn Minh Toàn tâm tình: “Chúng tôi vẫn còn hợp đồng biểu diễn tại một số địa phương trong và ngoài tỉnh nhận trong năm nay nhưng phải tạm ngưng. Những nơi ấy, họ vẫn để dành tờ cho đoàn chúng tôi để khi hết dịch sẽ đến diễn cho họ, do vậy vợ chồng tôi phải chủ động giữ liên lạc với anh em diễn viên, nhạc công; chuẩn bị mọi điều kiện chỉn chu về cảnh trí, âm thanh, ánh sáng, trang phục để bà con được thưởng thức những vở tuồng chất lượng trong ngày sân khấu sáng đèn trở lại”.
ĐOÀN NGỌC NHUẬN