Giữa lòng quê nhà…

● Tạp bút của TRẦN VĂN THIÊN

Đêm mùa hè, nằm nghe gió lùa qua cửa sổ lòng tôi nao nao. Những giấc ngủ giữa quê nhà là những giấc ngủ êm đềm nhất. Sự tĩnh lặng của màn đêm là chất men cho dòng chảy ký ức cuộn về. Đêm ở quê, dưới những mái nhà bàng bạc sương gió, mọi người thường tắt đèn sớm để nghỉ ngơi sau một ngày vất vả. Trời về khuya, chỉ le lói ánh sáng từ bóng đèn trái ớt màu đỏ, màu vàng trong nhà hắt ra sân; từ phía ai đó đi bắt cua đồng, lặng lẽ soi sáng một quãng ruộng. Mọi thứ dường như lắng lại, cô đặc. Thanh âm của đêm vì thế cũng chung một nhịp điệu, âm thầm, xa xăm. Tiếng dế giun rỉ rả trong cỏ lá. Tiếng chó sủa mơ hồ, đàn gà trong chuồng giật mình lục tục. Tiếng quả rụng, tiếng cành cây khô gãy sau vườn, ngọn gió thoáng qua lao xao vòm lá. Thỉnh thoảng giữa khuya nghe tiếng trẻ con khóc đêm, tiếng người mẹ nhẹ nhàng dỗ dành.

Tranh của họa sĩ LÊ THƯỚC

Thinh vắng tan biến khi nghe tiếng gà xao xác, mẹ trở dậy chong đèn, lọ mọ ra chuồng kiểm tra cửa nẻo, rắn rết. Nghe tiếng mưa rơi nặng hạt, mẹ khẽ khàng xuống bếp kê cao mấy chiếc lò còn vương tro bụi. Bằng trực giác của người mẹ miền quê, sáng ra mẹ có thể kể như in về trận gió lớn đêm qua, mấy chiếc tàu cau rụng loạt xoạt trước ngõ, những trái xoài sau vườn cũng lịch bịch cả đêm. Mẹ biết khuya hôm trước khi nào có mưa, biết bầy mèo trong xóm vờn đuổi nhau trên mái ngói, biết láng giềng dậy sớm mở cổng đi thăm đồng. Những hôm tôi thức khuya mải mê đọc sách, thấy đèn phòng tôi vẫn sáng, mẹ thức dậy, ân cần: “Ngủ đi chứ con, khuya rồi!”

Tôi nhớ những ngày đầu tiên xa mẹ, đêm về, lạ nhà, tôi cứ trằn trọc không ngủ được. Đó là những ngày mùa đông tôi khăn gói lên thị trấn ôn thi, anh chị tôi đều đi học xa ở phố, cha cũng vắng nhà bươn chải nơi đất khách, chỉ còn có mẹ giữa bốn bề trống trải. Buổi chiều cuối tuần tôi được về thăm nhà, mới đi đến cánh cổng tre tôi đã vỡ òa gọi vang: “Mẹ ơi! Con về rồi!”. Mẹ từ sau nhà chạy ra, tôi vẫn nhớ vẹn nguyên ánh mắt ấm như mặt trời mùa đông chiều hôm ấy của mẹ. Mà có đôi khi, tôi vu vơ nghĩ đến lúc mình quá già, bụi thời gian hoen mờ khóe mắt, trí nhớ như lớp mù sương mịt mùng. Lúc ấy, giả sử tôi chỉ còn nhớ được duy nhất một người trong cuộc đời dài rộng này, thì tôi sẽ còn nhớ ai? Người ấy chắc chắn là mẹ.

Có gì bình yên hơn những đêm trăng gió mát, tôi thơ bé ngủ quên trên lưng mẹ, giữa đoạn đường từ nhà ngoại về. Ánh trăng loang loáng chảy vào giấc mơ tôi. Có gì sung sướng hơn khi được ngủ giữa miền quê ruột thịt, hồi tưởng lại những đêm hè thơ ấu mấy anh em quây quần bên mẹ. Ngày ngày, tháng tháng trôi qua. Mấy anh em rồi cũng lớn lên, rời xa chiếc tổ quê nhà còn ấm hơi mẹ. Mỗi người trải qua những đêm dài nơi xứ khác, ấm áp xen cùng lạnh lẽo, hạnh phúc pha nỗi đắng cay. 

…

Giữa mùa dịch dã, được ngon giấc giữa bảo bọc quê hương, niềm hạnh phúc giản dị vậy hóa ra không phải là dễ có. Tôi đã đi qua bóng đêm ở nhiều phương trời. Mà có lẽ, chỉ khi bước giữa bóng đêm quê nhà, bàn chân mới thật sự thân thuộc, không chút ngập ngừng, hoài nghi. Không bao giờ thấy mình cô đơn, như những đêm bước giữa thành phố hoang hoải tiếng chuông giáo đường. Và có lẽ chỉ khi ngủ giữa mảnh đất này, hòa mình giữa đậm đà quê kiểng, giấc mơ mới được trọn vẹn. Những giấc mơ trong veo, không gợn chút phù phiếm cuộc đời.