Một đơn vị gắn bó với chiến trường Bình Định
Mới đây Nhà xuất bản Thông tấn đã cho ấn hành sách Trung đoàn 22 Anh hùng của luật sư Phạm Quốc Bảo, nguyên là chiến sĩ của Trung đoàn 22, thuộc Sư đoàn 3 - Sao Vàng. Với gần 500 trang, Trung đoàn 22 Anh hùng không chỉ ghi lại lịch sử hình thành, phát triển của đơn vị mà còn kể lại nhiều câu chuyện hay, xúc động, đáng tự hào về cán bộ, chiến sĩ trong chiến tranh và cả ở thời hòa bình, đặc biệt là những kỷ niệm gắn bó với đất và người Bình Định.
Trung đoàn 22, nguyên là Trung đoàn 1 thuộc Quân khu Hữu Ngạn được thành lập tháng 3.1965 tại xóm Rổng Tằm, xã Lâm Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. Sau thời gian tập trung học tập và rèn luyện tại Đoàn 32, Quân khu Hữu Ngạn đóng trên địa bàn huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình, ngày 15.6.1965, Trung đoàn lên đường hành quân vào chiến trường miền Nam.
Trung đoàn 22 đã đánh hàng trăm trận ác liệt, lập nên những chiến công đặc biệt xuất sắc. Tiêu biểu như: Tham gia Chiến dịch mùa Đông năm 1965 ở Quảng Ngãi; tham gia đánh bại cuộc phản công chiến lược lần thứ nhất và lần thứ hai của Mỹ - Ngụy trong hai mùa khô 1965 - 1966 và 1966 - 1967; tham gia chiến dịch mùa Thu (năm 1968) và đánh địch ở vùng ven Quảng Ngãi (năm 1969)… Trong 5 năm (1965 - 1970) ở chiến trường Trung bộ, Trung đoàn 22 luôn tác chiến ở những địa bàn nóng bỏng, ác liệt, đặc biệt là tại các huyện Hoài Nhơn, Hoài Ân, Phù Mỹ của Bình Định. Đối tượng tác chiến của Trung đoàn là những đơn vị tinh nhuệ của Mỹ như Sư đoàn Kỵ binh bay số 1 Mỹ, Lữ đoàn Không vận 173 Mỹ và của Quân lực Việt Nam Cộng hòa như: Sư đoàn 2 và Sư đoàn 22… Trung đoàn đã đánh những trận xuất sắc ở Minh Long, Bồng Sơn, Chợ Cát, An Thái, Đồi Mười, Thành Sơn, An Quý…, và tập kích diệt gọn một tiểu đoàn pháo binh cùng 2 đại đội bộ binh, 1 trung đội công binh Mỹ ở đồi Xuân Sơn, xã Ân Hữu, huyện Hoài Ân năm 1966.
Khi nhắc đến lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước của hai tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi, không thể không nhắc đến Trung đoàn 22 thuộc Sư đoàn 3 - Sao Vàng. Ra mắt bạn đọc nhân dịp được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (6.2020), tập sách gồm 5 phần, trong đó đáng chú ý là các phần 2, 3 và 4 với nội dung trình bày nhiều tư liệu về sự hình thành của đơn vị, các trận đánh lớn, những chiến công vang dội, đặc biệt là phần phụ bản chính là những trang báo, bản tin, phóng sự, ghi chép về hoạt động của trung đoàn. Và thật thiếu sót nếu bỏ qua những trang viết từ hồi ức của cán bộ, chiến sĩ trung đoàn về chiến tranh, tình đồng đội, tình quân dân…
Được viết theo hình thức vừa là một cuốn lịch sử đơn vị, vừa là một tập tư liệu chi tiết trải rộng trên nhiều vấn đề, trong đó có cả nhiều trang là những bài thơ nên khi mới lướt qua Trung đoàn 22 Anh hùng, dễ có cảm nhận tác giả đã quá ôm đồm. Nhưng nếu quan tâm đến chiến trường Bình Định - Quảng Ngãi trong chiến tranh Việt Nam và đọc một cách chọn lọc, chắc chắn bạn sẽ tìm thấy ở đây nhiều tư liệu quý giá.
Đ .A