Tình trạng ô nhiễm môi trường ở phường Bùi Thị Xuân:
Kiên quyết xử lý các doanh nghiệp vi phạm
Nhiều năm trở lại đây, tình trạng ô nhiễm môi trường (ÔNMT) do việc xả thải chất bột đá, nước luộc gỗ, khói bụi của các doanh nghiệp (DN) hoạt động trên địa bàn phường Bùi Thị Xuân (TP Quy Nhơn) đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân địa phương. Tuy nhiên, đến nay vấn nạn này vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Bức xúc vấn nạn ÔNMT
Bà Nguyễn Thị Tường Vi, Chủ tịch UBND phường Bùi Thị Xuân, cho biết: Nhiều năm trở lại đây, tình trạng ÔNMT trên địa bàn phường diễn ra rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe của người dân địa phương. Trong quá trình hoạt động, nhiều nhà máy, xí nghiệp trong KCN Phú Tài và một số DN ở ngoài KCN đã xả thải bột đá, nước thải, khí thải chưa qua xử lý ra môi trường, làm cho môi trường sinh thái ở địa phương bị ô nhiễm; cộng đồng dân cư trên địa bàn phường phải sống chung với khói bụi, nước thải không đảm bảo vệ sinh. Bên cạnh đó, nhiều DN đã cho thuê kho bãi để chứa mì lát, làm cho mối mọt bùng phát, phát tán ra các khu dân cư. Nhiều hộ gia đình tổ chức sản xuất nước mắm, chế biến bột mì, cưa xẻ gỗ ngay trong các khu dân cư, gây bức xúc cho người dân địa phương.
Đáng chú ý, như báo Bình Định đã đưa tin, từ tháng 4.2012, một số DN đã dùng bột đá nâng nền, vận chuyển, xả thải chất bột đá vào môi trường, gây ÔNMT nghiêm trọng, đồng thời đã làm cho 60 ha lúa vụ Đông Xuân 2011-2012 của nông dân phường Bùi Thị Xuân bị nhiễm bột đá; trong đó diện tích lúa bị thiệt hại 100% chiếm tới 30 ha, gây thiệt hại cho nông dân trên 1,14 tỉ đồng.
Tiếp đó, đến tháng 5.2013, các DN lại tiếp tục xả thải bột đá vào môi trường. Cụ thể, trong các ngày 1 - 2 - 3 và 11.5.2013, lợi dụng lúc trời mưa to, một số DN vùng đầu nguồn thuộc địa bàn khu vực 8 đã xả nước thải bột đá xuống suối Hàn và khu vực cầu Lò Gạch, tràn vào đồng ruộng, gây ngập úng và làm hư hại lúa Hè Thu của nhân dân, có khoảng 5 ha lúa bị thiệt hại 40-50%, 10 ha thiệt hại từ 20 - 40%.
Kiên quyết xử lý nghiêm
Cũng theo bà Nguyễn Thị Tường Vi, mặc dù vụ việc xả thải bột đá gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp tại địa phương đã xảy ra kéo dài gần 2 năm và đã được UBND tỉnh, UBND TP Quy Nhơn và các sở, ngành có ý kiến chỉ đạo và quyết định xử lý, song các đơn vị gây ÔNMT vẫn chưa bồi thường thiệt hại cho nông dân. Trên cơ sở báo cáo và kiến nghị của UBND phường Bùi Thị Xuân, ngày 19.6.2012, liên ngành TN-MT, NN-PTNT, Tài chính, UBND TP Quy Nhơn và UBND phường đã họp bàn và thống nhất về giá trị thiệt hại do các DN xả thải bột đá gây ra và giá trị bồi thường thiệt hại cho người dân phường Bùi Thị Xuân; đồng thời đề xuất UBND tỉnh hướng giải quyết thiệt hại.
Trên cơ sở đó, ngày 23.8.2012, UBND tỉnh đã có văn bản số 3195/UBND-KTN về việc “Hỗ trợ thiệt hại do ÔNMT từ bột đá”, giao UBND TP Quy Nhơn và Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh tiến hành kiểm tra công tác bảo vệ môi trường tại các DN, tập trung chú trọng việc khắc phục những tồn tại và xử lý đối với các cơ sở không thực hiện đúng về công tác bảo vệ môi trường. Đồng thời, UBND tỉnh cho phép UBND TP Quy Nhơn được sử dụng kinh phí từ nguồn thu xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường tại các cơ sở để hỗ trợ thiệt hại cho nhân dân, trên cơ sở xây dựng phương án cụ thể… Thế nhưng, đến nay các hộ dân bị thiệt hại vẫn chưa nhận được tiền bồi thường. Điều quan ngại là việc xả thải bột đá vào môi trường của các DN vẫn tiếp tục tái diễn, nhất là khi có mưa lớn, một số DN lén lút xả thải theo nước mưa.
Ngày 5.3.2014, đồng chí Nguyễn Thanh Tùng - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh - đã có buổi làm việc với các cấp, các ngành chức năng của tỉnh, TP Quy Nhơn và UBND phường Bùi Thị Xuân để tìm hướng xử lý vấn đề này. Qua đi thị sát tình hình và nghe các ngành chức năng, chính quyền báo cáo về hướng xử lý, đồng chí Phó Bí thư cho rằng: Cái khó trong việc yêu cầu các DN bồi thường cho người dân là do các cấp, các ngành chức năng chưa có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác kiểm tra, chưa “bắt tận tay, day tận cánh” các đơn vị xả thải bừa bãi ra môi trường. Do vậy, khi tiến hành xử lý, yêu cầu bồi thường thiệt hại gặp nhiều vướng mắc, khó khăn vì không đủ cơ sở pháp lý, dẫn đến việc cơ quan này đùn đẩy trách nhiệm cho cơ quan kia.
Để giải quyết rốt ráo vấn đề này, đồng chí Phó Bí thư đề nghị UBND tỉnh và cơ quan chức năng cần đề cao tinh thần trách nhiệm, khẩn trương rà soát, kiểm tra, xử lý một cách quyết liệt, triệt để, nhằm sớm đưa ra phương án bồi thường cho nhân dân trên địa bàn phường; đồng thời khắc phục triệt để tình trạng ÔNMT tại địa phương. Về lâu dài, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh phối hợp chặt chẽ với UBND TP Quy Nhơn đẩy nhanh việc thực hiện việc xây dựng khu xử lý chất thải rắn tập trung để có biện pháp thu gom xử lý bụi đá; xây dựng các nhà máy sản xuất gạch không nung để tận dụng nguồn bụi đá tại chỗ làm nguyên liệu đóng gạch, tránh không để xảy ra ÔNMT…
Ông Hồ Quốc Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, cho biết: Ngay trong tuần đến, UBND tỉnh sẽ có buổi làm việc cụ thể với các DN trên địa bàn phường Bùi Thị Xuân để tìm hướng xử lý vấn đề trên. Đồng thời, tỉnh sẽ có các biện pháp kiên quyết hơn để xử lý các DN xả thải gây ÔNMT; những đơn vị không đảm bảo các quy định về bảo vệ môi trường, tỉnh sẽ thu hồi giấy phép hoạt động.
NGUYỄN HÂN