Sản xuất vụ Hè Thu 2013:

Triển khai quyết liệt các biện pháp chống hạn

Trước tình hình nắng nóng kéo dài, nguồn nước tưới phục vụ sản xuất vụ Hè Thu (HT) năm 2013 thiếu nghiêm trọng, vừa qua, Đoàn công tác do Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát dẫn đầu, đã về làm việc với lãnh đạo tỉnh ta về tình hình sản xuất nông nghiệp và chỉ đạo triển khai các biện pháp ứng phó với nắng hạn.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát (thứ hai từ trái qua) kiểm tra thực tế tình hình hạn hán tại huyện Phù Mỹ. Ảnh: TIẾN SĨ

Căng thẳng nguồn nước tưới

Theo Sở NN-PTNT, nguồn nước tưới phục vụ sản xuất HT năm nay rất căng thẳng. Hiện toàn tỉnh có 126/161 hồ chứa nước đã hết nước. Trong đó, các công trình thủy lợi (CTTL) do Công ty TNHH Khai thác CTTL quản lý có 4/15 hồ đã hết nước, lượng nước tích trữ tại 10 hồ chứa còn lại (không tính hồ chứa nước Định Bình) còn 64/233 triệu m3 nước, đạt 26% tổng dung tích thiết kế; các hồ chứa nước do các địa phương quản lý có 112/146 hồ đã cạn khô, lượng nước tích trữ  tại  34 hồ còn lại chỉ có 28/117 triệu m3.

Như vậy, lượng nước còn lại ở các hồ thủy lợi trong tỉnh chỉ có khả năng đảm bảo nước tưới cho 33.666 ha/50.116 ha, đạt 65% tổng diện tích kế hoạch gieo trồng vụ HT. Trong đó, các CTTL do Công ty TNHH Khai thác CTTL đảm bảo tưới được cho 21.900 ha/25.792 ha, đạt 84,4% tổng diện tích có công trình tưới. Các CTTL do địa phương quản lý có khả năng tưới cho 11.766 ha/20.566 ha, đạt 57,7% tổng diện tích có công trình tưới. Diện tích cây trồng trong vụ HT không chủ động được nước tưới và cần phải chống hạn là 16.450 ha. Các huyện nằm phía Bắc tỉnh, như: Phù Mỹ, Phù Cát, Hoài Nhơn... thiếu hụt nguồn nước tưới nghiêm trọng nhất.

Do nguồn nước tưới thiếu hụt, hoạt động điều hành, chỉ đạo sản xuất vụ HT tại các địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Ông Hà Ngọc Tân, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ, cho biết: “Vụ Hè Thu năm nay, Phù Mỹ có kế hoạch sản xuất 5.400 ha lúa, nhưng không thể thực hiện bởi 42/44 hồ chứa nước trên địa bàn đã trơ đáy. Nguồn nước còn lại và vận động nông dân khai thác nguồn nước sông, nước ngầm cũng chỉ đủ để cung cấp cho sản xuất 1.600 ha lúa. Huyện đã nỗ lực vận động nông dân chuyển đổi 1.500 ha đất sản xuất lúa không chủ động nước tưới sang sản xuất các cây trồng cạn, diện tích còn lại là bỏ hoang. Trường hợp thời tiết nắng nóng kéo dài, không những cây trồng bị khô cháy mà hàng trăm hộ dân ở khu vực nông thôn cũng sẽ thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng” .

Việc chỉ đạo điều hành sản xuất tại huyện Phù Cát cũng gặp rất nhiều khó khăn khi 20/24 hồ chứa ở địa phương đã khô kiệt. Trên địa bàn huyện hiện chỉ có 4 hồ chứa nước nhỏ còn tích trữ khoảng 3 triệu m3. Lượng nước hiện có quá ít, nên vụ HT năm nay huyện Phù Cát chỉ sản xuất 2.200 ha lúa/4.600 ha theo kế hoạch. Ngoài ra, UBND huyện Phù Cát đã chỉ đạo các địa phương vận động nông dân chuyển gần 1.000 ha đất sản xuất lúa không chủ động được nước tưới sang trồng các loại cây trồng cạn, diện tích còn lại bỏ hoang”.

Hồ chứa nước Đại Sơn (xã Mỹ Hiệp - Phù Mỹ) đã trơ đáy. Ảnh: XUÂN LỘC

Tập trung ứng phó với hạn hán

Tại buổi tiếp và làm việc với Đoàn công tác của Bộ NN-PTNT, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Thiện cho biết: “Trước tình hình nắng nóng kéo dài, nguồn nước tưới thiếu hụt nghiêm trọng, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền, hội-đoàn thể thực hiện đồng bộ và quyết liệt các biện pháp ứng phó với nắng hạn. Trong đó, tỉnh đã chỉ đạo cho các địa phương giảm diện tích sản xuất lúa HT và chuyển khoảng 6.447 ha đất sản xuất lúa không chủ động được nước tưới sang sản xuất cây trồng cạn; đẩy sớm lịch thời vụ gieo sạ lúa sớm hơn năm trước 10 ngày”.

Đối với diện tích lúa chủ động được nguồn nước tưới, các địa phương phải gieo sạ hết diện tích theo kế hoạch, tập trung đầu tư thâm canh để đạt năng suất cao nhất; đối với diện tích đất chuyên sản xuất lúa chỉ đảm bảo tưới một phần diện tích hoặc khả năng thiếu 1-2 lứa nước vào cuối vụ, phải quản lý chặt chẽ nguồn nước tưới, tưới tiết kiệm, khai thác nước ngầm để tưới bổ sung. Đối với diện tích đất sản xuất không đảm bảo nguồn nước tưới, các địa phương vận động nhân dân đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, chuyển sang sản xuất bắp, đậu phụng, mè, rau màu các loại… Ngành Nông nghiệp và các địa phương xây dựng chi tiết kế hoạch cấp nước, giải pháp chống hạn, xâm nhập mặn để nông dân chủ động trong sản xuất và cùng tham gia chống hạn.

Tại buổi làm việc, tỉnh ta cũng đã đề nghị Trung ương hỗ trợ 100 tỉ đồng để phục vụ cho công tác chống hạn; hỗ trợ 50% kinh phí mua giống cây trồng cạn đối với diện tích chuyển đổi sản xuất cây trồng cạn trên đất lúa; 20 tấn thuốc sát trùng và 300.000 liều vắc-xin phục vụ phòng chống dịch bệnh cho vật nuôi; 30 tấn thuốc Cloramin phục vụ nuôi trồng thủy sản…

Sau khi làm việc với lãnh đạo tỉnh và đi kiểm tra tình hình thực tế sản xuất, công tác chống hạn tại một số địa phương trong tỉnh, Bộ trưởng Cao Đức Phát đánh giá cao nỗ lực của tỉnh trong việc điều hành, chỉ đạo sản xuất và triển khai giải pháp chống hạn, đồng thời yêu cầu tỉnh tiếp tục phát huy nội lực, khắc phục khó khăn nhằm tập trung sản xuất thắng lợi vụ HT. Bộ trưởng đề nghị trước mắt tỉnh phải quy hoạch vùng sản xuất một cách cụ thể, cố gắng khai thác tối đa diện tích đất có thể sản xuất được nhằm đảm bảo lương thực, đồng thời tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển chăn nuôi để tạo nguồn thu cho nông dân. Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về khó khăn trong sản xuất để nông dân biết mà chủ động cùng chung tay khắc phục khó khăn.

Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng đề nghị tỉnh cần đặc biệt quan tâm đến công tác phòng chống dịch bệnh cho vật nuôi, phòng chống cháy rừng. Về các kiến nghị của tỉnh, trong quyền hạn của Bộ NN-PTNT, Bộ sẽ hỗ trợ và tạo điều kiện cho tỉnh khắc phục khó khăn; các kiến nghị của tỉnh không thuộc quyền hạn, Bộ NN-PTNT ghi nhận và báo cáo với Thủ tướng Chính phủ để xem xét, hỗ trợ cho tỉnh.

PHẠM TIẾN SỸ