Phát triển các tổ, đội liên kết sản xuất trên biển:
Ngư dân yên tâm bám biển, nâng cao hiệu quả sản xuất
Thời gian qua, ngư dân tại các địa phương trong tỉnh đã thành lập nhiều tổ, đội đoàn kết hỗ trợ khai thác thủy sản trên biển. Cách làm này đã giúp ngư dân yên tâm bám biển khai thác thủy sản dài ngày, tăng hiệu quả đánh bắt thấy rõ.
Các mô hình liên kết sản xuất trên biển hình thành thông qua các tổ, đội đoàn kết, HTX thủy sản…, mỗi tổ, đội có từ 3 - 5 tàu, được thành lập theo nguyên tắc 4 cùng “cùng nghề, cùng ngư trường, cùng địa bàn cư trú và cùng gia đình, dòng họ, bạn bè”. Đồng thời, các tổ đội cùng hợp tác sản xuất theo phương thức tự nguyện, tự thỏa thuận với nhau về cách thức liên kết sản xuất và được chính quyền địa phương ký quyết định thành lập.
hiệu quả sản xuất cao hơn
Nhờ hoạt động theo các tổ, đội đoàn kết, HTX thủy sản, ngư dân đã tạo được sức mạnh trong khai thác thủy sản, cùng hỗ trợ nhau lúc hoạn nạn, khó khăn trong quá trình khai thác, đánh bắt thủy sản trên biển. Bên cạnh đó, các thành viên trong các tổ, đội còn chia nhau trách nhiệm vào bờ bán sản phẩm chung cho cả tổ, đội, để giảm thời gian bảo quản, tăng chất lượng sản phẩm; đồng thời khi trở lại ngư trường sẽ tiếp tế lương thực, nhu yếu phẩm cần thiết cho các tàu đang khai thác trên biển. Cách làm này vừa giúp giảm rủi ro trên biển, vừa giảm chi phí, tăng hiệu quả kinh tế cho ngư dân.
Mô hình tổ, đội đoàn kết tạo được sức mạnh trong khai thác thủy sản, ngư dân cùng hỗ trợ nhau lúc hoạn nạn trong quá trình khai thác, đánh bắt thủy sản trên biển, tăng hiệu quả kinh tế…
- Trong ảnh: Ngư dân bán sản phẩm cá ngừ đại dương tại cảng cá Quy Nhơn. Ảnh: NGUYỄN HÂN
Ông Phạm Ngọc Bảo, Chủ tịch UBND xã Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn), cho biết: Bắt đầu khoảng 3 năm trở lại đây, đến nay, ngư dân trên địa bàn xã đã thành lập được 74 tổ đoàn kết cộng đồng đánh bắt trên biển với trên 300 tàu cá, 1.310 ngư dân tham gia. Các tổ đoàn kết đánh bắt trên biển đã phát huy hiệu quả tích cực. Năm 2013, ngư dân địa phương đã đánh bắt đạt sản lượng 10.829 tấn, với tổng giá trị trên 870 tỉ đồng. Mô hình liên kết trong khai thác thủy sản ở Tam Quan Bắc chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực khai thác, đánh bắt cá ngừ đại dương với sản lượng cá ngừ khai thác được trong năm đạt 6.730 tấn, tăng 1.650 tấn so với năm 2012.
Ngư dân Nguyễn Văn Thành, chủ tàu cá, tổ trưởng một tổ đoàn kết ở xã Tam Quan Bắc, bộc bạch: Nhờ thành lập các tổ đoàn kết trên biển, sức mạnh tập thể được hình thành, anh em ngư dân chúng tôi rất yên tâm khi bám biển dài ngày và cùng đùm bọc nhau lúc bị ốm đau, tai nạn trên biển, hiệu quả đánh bắt cũng cao hơn trước thấy rõ. Bên cạnh đó, mô hình liên kết sản xuất còn giúp ngư dân chúng tôi trao đổi, học hỏi được những kinh nghiệm, kỹ thuật khai thác thủy sản của nhau, cung cấp kịp thời thông tin về ngư trường, chủ động tiêu thụ sản phẩm. Nhờ đó, thu nhập, đời sống của anh em trong các tổ, đội liên kết cũng cao hơn trước.
Ông Mai Khương Dược, Phó Chủ tịch UBND xã Hoài Hương, cho biết thêm: Từ tổ đoàn kết khai thác thủy sản đầu tiên được thành lập giữa tháng 6.2011, đến nay, ngư dân Hoài Hương đã có 46 tổ đoàn kết với 250 tàu tham gia, chuyên khai thác, đánh bắt cá ngừ đại dương và hành nghề vây rút chì. Hầu hết ngư dân trong các tổ đoàn kết đều làm ăn có lãi với mức thu nhập bình quân từ 6-10 triệu đồng/người/tháng. Trong thời gian tới, UBND xã khuyến khích ngư dân địa phương tham gia các mô hình tổ, đội đoàn kết để nâng cao hiệu quả đánh bắt.
Hỗ trợ ngư dân phát triển các tổ, đội đoàn kết
Theo Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (thuộc Sở NN-PTNT), từ một vài tổ, đội được thành lập ban đầu, đến nay, toàn tỉnh đã phát triển được 265 tổ, đội đoàn kết sản xuất trên biển với 1.049 tàu cá tham gia. Trong đó, huyện Hoài Nhơn có 204 tổ, đội với 800 tàu cá tham gia; Phù Mỹ có 25 tổ, đội với 134 tàu cá; TP Quy Nhơn có 36 tổ, đội với 115 tàu cá. Ngoài ra, tại xã Hoài Thanh (Hoài Nhơn) đã thành lập HTX khai thác thủy sản Thành Thái với 7 tàu cá tham gia, chủ tàu cùng góp vốn để đánh bắt thủy sản xa bờ.
Theo thống kê, trong năm 2013, nhờ hình thành các tổ, đội đoàn kết đánh bắt trên biển, ngư dân trong tỉnh khai thác đạt sản lượng gần 185 ngàn tấn thủy sản các loại, tăng 8,1% so với năm 2012. Riêng từ đầu năm đến nay, ước tính sản lượng khai thác thủy sản toàn tỉnh đạt hơn 18.700 tấn, tăng 47,3% so với cùng kỳ năm 2013, trong đó sản lượng cá ngừ đại dương đạt 880 tấn.
Trong năm 2013, từ nguồn hỗ trợ theo Quyết định 48 của Chính phủ, UBND tỉnh đã phê duyệt hỗ trợ nhiên liệu cho 4.215 hồ sơ tàu cá đánh bắt xa bờ với tổng số tiền trên 188,5 tỉ đồng; hỗ trợ kinh phí trang bị liên lạc định vị tầm xa HF và mua bảo hiểm tàu cá cho ngư dân trong tỉnh. Nhờ vậy, bà con ngư dân có điều kiện đóng mới, cải hoán, nâng công suất tàu cá để tham gia đánh bắt xa bờ nhằm tăng thu nhập. Trong năm 2014 này, ngành chức năng phấn đấu hướng dẫn và tiếp nhận 7.200 bộ hồ sơ đề nghị hỗ trợ nhiên liệu khai thác trên các vùng biển xa của ngư dân, tăng 20% so với năm 2013.
Ông Trần Văn Vinh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản, cho biết: Hiện nay, ngành đang tiến hành các thủ tục để đến đầu tháng 4.2014 chính thức thành lập Quỹ Hỗ trợ ngư dân Bình Định bám biển, kịp thời hỗ trợ các trường hợp tàu cá không may gặp tai nạn trên biển, và giúp các trường hợp ngư dân khó khăn. Bên cạnh đó, ngành sẽ tăng cường tiếp nhận hỗ trợ các thiết bị quan sát tàu cá, máy HF tầm xa để trang bị cho các tổ, đội đoàn kết đánh bắt xa bờ; khuyến khích thành lập mới các tổ, đội đoàn kết nhằm giúp ngư dân hoạt động khai thác thủy sản hiệu quả hơn, gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia.
NGUYỄN HÂN