Chậm thực hiện chính sách hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ 5 tuổi:
Giảm ý nghĩa, kém hiệu quả
Chính sách hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ 5 tuổi theo Quyết định 239/QĐ-TTg ngày 9.2.2010 của Thủ tướng Chính phủ bắt đầu có hiệu lực từ tháng 9.2010. Tuy nhiên, mãi đến cuối năm 2012 (tức là hết học kỳ I năm học 2012-2013), các địa phương mới phân bổ kinh phí triển khai thực hiện.
Theo Sở Tài chính, kinh phí hỗ trợ ăn trưa cho trẻ 5 tuổi trong tỉnh đã được bổ sung vào ngân sách cho các địa phương để thực hiện Quyết định 239/QĐ-TTg từ năm 2011. Tuy nhiên, theo các phòng GD&ĐT, đến cuối năm 2012, thậm chí đầu năm 2013, họ mới nhận được kinh phí từ phòng tài chính các địa phương để thực hiện hoàn trả tiền hỗ trợ.
Lên lớp 2 mới nhận được tiền hỗ trợ
Nhiều phụ huynh và trường mầm non, mẫu giáo đã vui mừng, phấn khởi khi biết thông tin về việc hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ. Tuy nhiên, niềm vui dần héo hắt vì chờ mãi mà vẫn không thấy tiền đâu. Chị Lê Thị Hoa, ở xã Phước Hòa, huyện Tuy Phước, cho biết: “Con tôi giờ đã vào lớp 1, một vài chị hàng xóm có con lên lớp 2. Vậy mà, cách đây một tuần, chúng tôi mới nhận được thông báo của trường mầm non đến nhận tiền hỗ trợ ăn trưa của con”.
Khoản hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ có ý nghĩa trong từng bữa ăn nên không thể chần chừ, chậm trễ.
- Trong ảnh: Trẻ 5 tuổi của Trường Mầm non xã Tây Xuân (Tây Sơn).
Không chỉ phụ huynh, nhiều trường mầm non, mẫu giáo cũng từng ngóng trông khoản tiền này. Bà Phạm Thị Bộ, Phó trưởng Phòng GD&ĐT huyện Vân Canh, cho biết: “Trẻ 5 tuổi suy dinh dưỡng luôn là vấn đề nan giải của các huyện miền núi. Có khoản tiền hỗ trợ ăn trưa, các trường tổ chức dạy bán trú sẽ được gỡ khó. Còn các trường không tổ chức bán trú có thể thuyết phục phụ huynh dùng khoản tiền này mua sữa bồi dưỡng cho trẻ. Sau khi biết chủ trương này, từ năm 2011, một số trường mầm non trong huyện đã đi trước một bước. Sau khi phụ huynh đồng thuận, đã mua nợ sữa để bồi dưỡng cho trẻ. Kết quả là số trẻ suy dinh dưỡng giảm đáng kể”.
“Nguy cơ tiền hỗ trợ tiếp tục bị chậm trễ là rất cao, bởi hiện nay phần lớn các phòng GD&ĐT chỉ mới đang tổng hợp số liệu trẻ 5 tuổi dao động sau học kỳ I và chưa có thông tin gì về khoản tiền hỗ trợ của năm 2013”
Bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Phó trưởng Phòng Tiểu học - Mầm non, Sở GD&ĐT, nhận định: “Chính sách này giúp công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi diễn ra suôn sẻ hơn, vì góp phần đảm bảo cho 2 tiêu chí tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng và dạy học 2 buổi/ngày. Thực tế ở các xã thuộc vùng khó khăn, tỉ lệ trẻ 5 tuổi suy dinh dưỡng khá cao; trong khi thu nhập của các hộ dân thấp nên rất khó huy động đóng góp để duy trì bữa ăn trưa tại trường cho trẻ”.
Không thể chậm trễ
Dù cả nhà trường và phụ huynh đều ngóng trông, nhưng mãi đến tháng 12.2012, kinh phí hỗ trợ mới được rót về. Ông Trần Hữu Tường, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Tuy Phước, cho biết: “Sau khi nhận được 2,461 tỉ đồng, chúng tôi đã rót ngay xuống 14 trường mẫu giáo có số trẻ thuộc đối tượng được thụ hưởng. Trong đó, cấp bù 443 triệu đồng cho 4 tháng của năm 2010 (từ tháng 9-12); 999,360 triệu đồng của năm 2011 và hơn 1,018 tỉ đồng của năm 2012”.
Theo Quyết định số 239/QĐ-TTg, trẻ em 5 tuổi được hỗ trợ tiền ăn trưa thuộc ba nhóm đối tượng sau: có cha mẹ thường trú tại các xã biên giới, núi cao, hải đảo và các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; mồ côi cả cha lẫn mẹ không nơi nương tựa hoặc bị tàn tật, khuyết tật có khó khăn về kinh tế; cha mẹ thuộc diện hộ nghèo. Mức hỗ trợ là 120 ngàn đồng/tháng/trẻ, được hưởng theo thời gian học thực tế, nhưng không quá 9 tháng/năm học.
Tùy tình hình thực tế, các địa phương có thể quyết định một trong hai phương thức hỗ trợ: chi trả trực tiếp bằng tiền mặt cho cha mẹ (hoặc người giám hộ, người nhận nuôi) hoặc giữ lại để lo bữa ăn trưa cho trẻ. Nguồn kinh phí thực hiện được cân đối trong dự toán chi sự nghiệp giáo dục, đào tạo hàng năm của các địa phương.
Rõ ràng, việc hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ có ý nghĩa trong từng bữa ăn, nên không thể chần chừ, chậm trễ.
Theo Sở Tài chính, cuối năm 2012, Sở đã bổ sung 8,391 tỉ đồng vào ngân sách các huyện, thị xã, thành phố để chi hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ 5 tuổi trong học kỳ II năm học 2012-2013 và học kỳ I năm học 2013-2014. Cụ thể, TP Quy Nhơn được nhận 455 triệu đồng, thị xã An Nhơn 99 triệu đồng, huyện Tuy Phước 998 triệu đồng, Tây Sơn 403 triệu đồng, Phù Cát hơn 1,3 tỉ đồng, Phù Mỹ hơn 1,5 tỉ đồng, Hoài Ân 419 triệu đồng, Hoài Nhơn hơn 1,8 tỉ đồng, Vân Canh 456 triệu đồng, Vĩnh Thạnh 467 triệu đồng và An Lão 414 triệu đồng. Nhưng theo khảo sát của chúng tôi, nguy cơ tiền hỗ trợ tiếp tục bị chậm trễ là rất cao, bởi hiện nay phần lớn các phòng GD&ĐT chỉ mới đang tổng hợp số liệu trẻ 5 tuổi dao động sau học kỳ I và chưa có thông tin gì về khoản tiền hỗ trợ của năm 2013.
Không thể xem việc hoàn tiền hỗ trợ ăn trưa cho trẻ 5 tuổi giống như việc hoàn tiền học phí bậc tiểu học trước đây. Bởi, khi nhận khoản tiền này theo kiểu “trọn gói” như vậy, sẽ có không ít phụ huynh sử dụng vào mục đích khác, làm mất ý nghĩa của việc hỗ trợ. Để tránh sự chậm trễ, thời gian tới, các địa phương cần gấp rút hoàn thành danh sách đối tượng trẻ được thụ hưởng. Đó là cơ sở để kinh phí hỗ trợ được cấp kịp thời, từ đó cải thiện được bữa ăn hàng ngày của những trẻ khó khăn, thiệt thòi.