Lấy mức độ hài lòng của người dân làm thước đo
Qua 3 năm triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) trên địa bàn tỉnh, đã tạo được sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; bước đầu tạo được diện mạo mới ở khu vực nông thôn.
Chương trình XDNTM nhằm mục tiêu phát triển nông thôn toàn diện, bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Đây là chương trình phát triển tổng hợp về kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội, với vai trò cộng đồng là chủ thể, lấy nội lực là căn bản; huy động tối đa mọi nguồn lực để XDNTM.
Về vấn đề huy động các nguồn lực, nhân chuyến làm việc tại Bình Định, nguyên Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, cố vấn Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu Quốc gia XDNTM Lê Huy Ngọ đánh giá: “Việc huy động được nhiều nguồn lực, khơi dậy nguồn lực trong dân là một điểm sáng của tỉnh Bình Định”. Ông cũng cho rằng: “Phải công khai minh bạch, dựa vào dân, tin dân, giao cho dân những gì dân làm được. Bởi nhà nước hỗ trợ cho dân trực tiếp làm 1 km đường thì người dân có thể làm được hơn 3-4 km”. Ông nhấn mạnh: Chúng ta không nên chạy theo thành tích, nhưng phải nỗ lực hết sức, sáng tạo trong cách làm, hướng đến những tiêu chí căn bản nhất. XDNTM cần tập trung vào chăm lo, cải thiện đời sống người dân. Việc tìm đầu ra ổn định cho nông sản, cải thiện sinh kế bằng cách chuyển dịch cơ cấu lao động nông nghiệp ở nông thôn vẫn là bài toán căn cơ để tăng thu nhập cho người dân. Khi cuộc sống bà con khá hơn thì việc vận động thực hiện các tiêu chí còn lại cũng dễ dàng hơn. Nhưng tiêu chí nào cũng không qua lòng dân. Cần phải lấy mức độ hài lòng của người dân để làm thước đo cho quá trình XDNTM.
Ông Cao Văn Nghĩa, Chủ tịch UBND xã Nhơn Lộc, cho biết: Xã đã công khai quy hoạch chung và đề án XDNTM, lập kế hoạch chi tiết, phát huy vai trò chủ thể của nhân dân, tổ chức thi đua, thu hút cộng đồng tham gia; chủ động kiểm tra, tổng kết thực tiễn, phát hiện nhân tố mới, cách làm mới có hiệu quả để nhân lên. Cụ thể, sau 3 năm, xã đã đạt 15/19 tiêu chí và huy động nhân dân đóng góp được trên 15 tỉ đồng, 5.000 m2 đất, hàng ngàn ngày công để xây dựng trên 22 km đường giao thông nông thôn, 22 km đường giao thông nội đồng, 8 km kênh mương nội đồng, 5 nhà văn hóa thôn… Xã đã tổ chức triển khai thực hiện theo cơ chế đặc thù đối với phần lớn các công trình thuộc Chương trình XDNTM nên chi phí xây dựng và quản lý dự án giảm hơn 50% so với giá dự toán.
Theo ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN-PTNT: Khi các công trình xây dựng ở địa phương có sự đóng góp, bàn bạc của người dân thì bà con tham gia sôi nổi, tích cực. Một công trình xây dựng đường giao thông nông thôn nếu giao cho người dân cùng cán bộ địa phương tham gia thực hiện thì chi phí giảm trên 50%, chất lượng công trình lại rất cao.
Từ những cách làm như vậy, đến cuối năm 2013, các xã XDNTM ở tỉnh ta đã đạt bình quân 9 tiêu chí/xã, tăng 3,3 tiêu chí so với năm 2011 (bình quân cả nước đạt 8,06 tiêu chí, tăng 3 tiêu chí); trong đó, gần 50% số xã đạt từ 10-16 tiêu chí. Phong trào chung tay XDNTM đã lan tỏa đến từng địa phương, từng hộ gia đình và được thể hiện trong nếp nghĩ, cách làm. Đơn cử, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hoài Hương (huyện Hoài Nhơn) đã bám sát phương châm “Làm từ ngoài đồng ruộng về thôn, từ hộ gia đình ra xóm, từ xóm thôn lên xã”. Xã đầu tư các công trình của xã, các thôn vận động nhân dân đóng góp xây dựng công trình của xóm, thôn. Mỗi hộ dân tăng gia sản xuất, cải tạo vườn cây, chuồng nuôi, chỉnh trang hàng rào, cổng ngõ… tạo bộ mặt nông thôn khang trang, sạch đẹp.
Theo Văn phòng Điều phối XDNTM tỉnh, tổng nguồn vốn huy động đầu tư tại các xã XDNTM của tỉnh trong 3 năm (2011 - 2013) trên 2.792 tỉ đồng. Trong đó, vốn Trung ương và tỉnh hỗ trợ trực tiếp cho chương trình gần 81 tỉ đồng (chiếm 2,9%); vốn lồng ghép các chương trình, dự án trên 2.300 tỉ đồng (chiếm 84,4%); vốn ngân sách cấp huyện, thị xã, thành phố trên 130 tỉ đồng (chiếm 4,8%); vốn ngân sách xã trên 95 tỉ đồng (chiếm 3,5%); vốn đóng góp của nhân dân trên 104 tỉ đồng.
ĐINH VĂN TOẠI