Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ thời điểm 1.4.2014:
Để có được những con số tin cậy
Những ngày này, các điều tra viên (ĐTV) đang tích cực thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo tiến độ cho cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ thời điểm 1.4.2014. Bên cạnh tiến độ, một yêu cầu quan trọng được đặt ra là độ tin cậy, chính xác của những con số thống kê.
Các ĐTV đang thực hiện điều tra tại nhà bà Thái Thị Thể, ở thôn Hưng Nhơn, thị trấn An Lão, huyện An Lão.
Khắc phục khó khăn
Theo Chi cục trưởng Chi cục Thống kê huyện An Lão Trần Minh Nghĩa, An Lão là một trong những địa phương có số lượng địa bàn điều tra thấp. Toàn huyện chỉ có 25 địa bàn; trong đó xã An Tân và thị trấn An Lão có 3 địa bàn, 6 xã còn lại chỉ có 1-2 địa bàn. Với 8 ĐTV, có người phải hoạt động ở 2 xã.
“Trình độ nhận thức còn hạn chế của đồng bào dân tộc thiểu số, mức độ nhận biết chính xác các câu hỏi còn thấp nên thông tin thu được khó có độ tin cậy cao. Đồng bào không có phong tục thờ cúng người chết, nên các thông tin về người chết rất khó khai thác. Để khắc phục những khó khăn này, chúng tôi ưu tiên chọn ĐTV là cán bộ người Kinh làm việc ở UBND các xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số, như anh Nguyễn Cao Vinh, nhà ở xã An Tân nhưng công tác ở UBND xã An Quang thực hiện điều tra tại các địa bàn ở An Tân và An Quang. Bên cạnh đó, cũng chọn người dẫn đường hỗ trợ cho ĐTV theo 3 tiêu chí: thông thuộc địa bàn, quen mặt người dân và rành tiếng nói”, ông Nghĩa cho biết.
Khác với những lần điều tra trước đây, điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ thời điểm 1.4.2014 yêu cầu nội dung khai phải do chủ hộ chính kê khai, đặc biệt phần khai còn có thêm phần lịch sử sinh của phụ nữ. Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh Tạ Thành Nhân phân tích: “Đây được xem là phần khai khá “tế nhị”, đòi hỏi ĐTV phải được tập huấn kỹ càng, phải khéo léo khi hỏi mới có thể thu thập những thông tin chính xác. Đối với các câu hỏi về lịch sử sinh của những phụ nữ từ 15-49 tuổi, chúng tôi yêu cầu ĐTV cố gắng tránh sự có mặt của người thứ ba, để đối tượng điều tra tự nhiên hơn”.
“Ngành Thống kê Bình Định đã thực hiện tốt cuộc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ, các văn bản liên quan được triển khai kịp thời. Các địa phương đảm bảo tiến hành đúng quy định, nhưng vẫn có cách làm sáng tạo, phù hợp với tình hình thực tế”.
Ông VŨ QUỐC DŨNG, giám sát viên của Tổng cục Thống kê
Ông Nhân cho biết thêm, ngành Thống kê gặp không ít khó khăn khi cùng lúc phải thực hiện nhiều cuộc điều tra. Bên cạnh đó, điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ thời điểm 1.4.2014 được tiến hành vào thời điểm người dân thu hoạch vụ Đông Xuân, nên ĐTV phải tranh thủ làm ngoài giờ hành chính, thậm chí cả ban đêm.
“Chúng tôi đến từng nhà để đặt lịch hẹn trước, nhưng vẫn có trường hợp phải đến 2 - 3 lần mới làm việc được”, ông Nguyễn Văn Điệp, ĐTV tại xã Nhơn Mỹ, thị xã An Nhơn, chia sẻ. Từng có kinh nghiệm khi tham gia Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, ông Điệp khẳng định, để người dân thoải mái cung cấp thông tin, nhất thiết phải làm cho họ tin tưởng; bảo đảm tất cả thông tin do gia đình cung cấp sẽ được tuyệt đối giữ kín, không sử dụng cho bất cứ mục đích nào khác ngoài nghiên cứu, xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội.
Chú trọng từng chi tiết
Trong cuộc điều tra lần này, thị xã An Nhơn có 69 địa bàn điều tra. Ông Lưu Sinh Hổ, thống kê viên phụ trách công tác thống kê dân số của Chi cục Thống kê thị xã An Nhơn, cho biết: “Sau Hội nghị tập huấn nghiệp vụ ghi phiếu điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ thời điểm 1.4.2014 của tỉnh, chúng tôi còn mời tổ trưởng, ĐTV họp riêng để phổ biến lại những nội dung quan trọng, nhấn mạnh những việc tuy nhỏ nhặt nhưng cần thiết, như bảo quản phiếu điều tra, cách ghi từng chữ số đúng mẫu để máy dễ quét”. Tại cuộc họp sơ kết tình hình kinh tế - xã hội quý I.2014 của thị xã, lãnh đạo các xã, phường cũng được đề nghị bố trí thời gian hợp lý cho ĐTV tham gia hiệu quả cuộc điều tra.
Chuẩn bị chu đáo là thế, nhưng không phải ĐTV nào cũng thực hiện nhiệm vụ suôn sẻ. Sáng 1.4, “mở màn” cuộc điều tra tại gia đình anh Đoàn Tuấn Nhi (ở thôn Hòa Phong, xã Nhơn Mỹ, thị xã An Nhơn), ĐTV ghi số 1 có tới 3 nét, trong khi mẫu chữ số trên phiếu điều tra yêu cầu chỉ được ghi 1 nét. Ông Phạm Ngọc Oánh, giám sát viên của Cục Thống kê tỉnh yêu cầu ĐTV phải ghi lại cho đúng mẫu chữ số. Đồng thời, nhắc nhở khi dùng bút xóa thì phải lấy ngón tay đè lên để vết xóa bền chắc.
Theo ông Tạ Thành Nhân, điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ thời điểm 1.4.2014 được giám sát rất chặt chẽ. Những ngày đầu tiên thực hiện điều tra, 2 đoàn giám sát của Tổng cục Thống kê đã trực tiếp giám sát tại Bình Định. Cục Thống kê tỉnh cũng cử các giám sát viên thực hiện giám sát 3-5 ngày ở mỗi huyện, thị xã, thành phố. “Kết quả giám sát cho thấy, các ĐTV đã chấp hành tốt quy định do Tổ công tác của tỉnh đề ra. Tuy vậy, vẫn có số ít ĐTV còn lúng túng, mắc sai sót. Họ được hướng dẫn, kèm sát trong những ngày đầu để tiến bộ dần”, ông Nhân cho hay.
Tính đến hết ngày 10.4, dù tiến độ ở một số địa bàn miền núi còn chậm, nhưng cả tỉnh đã hoàn thành hơn 50% khối lượng điều tra. Ông Nhân cho biết, thời gian tới, công tác tuyên truyền vẫn được chú trọng, để người dân tích cực ủng hộ. Bên cạnh đó, giám sát viên cấp tỉnh, huyện tiếp tục giám sát đợt 2 từ ngày 14.4 đến 16.4, rà soát chặt chẽ, đảm bảo thông tin chính xác. Những phiếu có thông tin thiếu logic, chữ số không đạt chuẩn đều yêu cầu chỉnh sửa, thậm chí điều tra lại nếu cần thiết.
NGUYỄN VĂN TRANG