Ống đựng chiếu thư thời Tây Sơn

Nhằm bảo đảm “trong ấm, ngoài êm” để giữ yên bờ cõi, cũng như những triều đại trước, vương triều Tây Sơn thiết lập quan hệ ngoại giao với nhà Thanh (Trung Quốc), Xiêm La (nước Thái Lan ngày nay), Vạn Tượng (nước Lào ngày nay). Một trong những hiện vật thể hiện bang giao giữa triều Tây Sơn với nước Vạn Tượng đang được Bảo tàng tỉnh Bình Định lưu giữ, trưng bày là ống đựng chiếu thư niên hiệu Quang Trung thứ 5 (1792) dùng để đựng văn kiện ngoại giao của triều Tây Sơn với vương quốc Vạn Tượng (ảnh).

Phần lớn ống đựng chiếu thư trong các triều đình phong kiến nước ta được làm bằng gỗ, tre, trúc, nứa để tiện cho việc vận chuyển công văn, giấy tờ. Ống đựng chiếu thư niên hiệu Quang Trung thứ 5 (1792) được làm bằng một ống trúc dài 23 cm, đường kính 3,5 cm được sơn son thếp vàng, chia làm phần thân và phần nắp đậy được khắc âm dương phía trong, ngoài. Bên trong ống được làm láng, phần thân bên ngoài được chạm khắc họa tiết, hoa văn tinh xảo.

Theo thông tin từ Bảo tàng tỉnh, năm 1978, tại huyện Hương Khê (tỉnh Nghệ Tĩnh, tức Nghệ An và Hà Tĩnh hiện nay) các nhà nghiên cứu văn hóa đã tìm thấy ống đựng chiếu thư thời vua Quang Trung chấp chính. Từ 35 chiếu thư có liên quan được người dân lưu giữ, các nhà khoa học xác định ống chiếu thư và các văn bản chủ yếu ra đời vào năm 1792, tức năm Quang Trung thứ 5. Sau đó, hiện vật ống đựng chiếu thư nêu trên được tỉnh Nghệ Tĩnh tặng lại cho tỉnh Bình Định và Bảo tàng tổng hợp tỉnh Nghĩa Bình (nay là Bảo tàng tỉnh Bình Định) được giao nhiệm vụ lưu giữ, trưng bày cho đến nay. Đây là một trong số hiếm hoi các hiện vật gốc liên quan triều đại Tây Sơn còn giữ lại được đến nay.                                  

NGỌC NHUẬN