Hoạt động Khuyến nông-Khuyến ngư:
Góp phần tăng hiệu quả sản xuất
Với vai trò cầu nối chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật (KHKT) và công nghệ mới trong sản xuất nông nghiệp đến nông dân trong tỉnh, từ đầu năm đến nay, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư (KN-KN – thuộc Sở NN-PTNT) đã có nhiều nỗ lực trong việc khảo nghiệm, xây dựng, chuyển giao các mô hình (MH) trồng trọt, chăn nuôi, chuyển đổi mùa vụ, cây trồng hợp lý, giúp nông dân nâng cao năng suất, tăng thu nhập.
Mô hình sản xuất giống lúa mới tại phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn) do Trung tâm KN-KN tỉnh xây dựng thu hút sự quan tâm của đông đảo nông dân.
- Trong ảnh: Nông dân tham quan mô hình. Ảnh: TIẾN SỸ
Nhiều MH được nhân rộng
Theo Trung tâm KN-KN, những năm gần đây việc xây dựng và thực hiện các hoạt động KN-KN đã bám sát với thực tế về tình hình biến đổi khí hậu; chủ trương chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi; xây dựng cánh đồng mẫu lớn… nhằm hạn chế rủi ro, tăng giá trị trên cùng một đơn vị diện tích. Bên cạnh đó, Trung tâm đã tập trung chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông dân, nhất là đối với nông dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số…
Từ năm 2006 đến nay, hàng năm, bằng nguồn kinh phí của Trung ương và tỉnh, Trung tâm KN-KN đã đầu tư bình quân 3,4 tỉ đồng/năm để thực hiện nhiều MH trồng trọt, chăn nuôi. Nhờ có nhiều đổi mới trong hoạt động KN-KN, từ khâu chọn đối tượng tham gia, chọn điểm để thực hiện, đến lựa chọn giống cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao gắn với thị trường, cử cán bộ KN “bám ruộng” cùng làm với nông dân, tổ chức hội thảo đầu bờ… nên nhiều MH được thực hiện thành công và đang từng bước được nhân rộng ở các địa phương trong tỉnh.
Theo số liệu của Sở NN-PTNT, đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng thành công 47 công thức luân canh cây trồng trên 210 cánh đồng với diện tích 8.600 ha, cho thu nhập 100 triệu đồng trở lên/ha/năm. Các công thức luân canh cây trồng đã khẳng định ưu thế vượt trội so với lối canh tác cũ, mang lại giá trị kinh tế cao. Trong đó có sự đóng góp tích cực của ngành KN-KN tỉnh bằng việc xây dựng thành công các MH điểm.
Từ MH điểm, nhiều địa phương đã nhân rộng trên những cánh đồng chuyên canh với diện tích sản xuất hàng trăm héc ta. Tiêu biểu như MH trồng đậu phụng và 2 vụ hành/năm tại xã Cát Hải (huyện Phù Cát) với diện tích 340 ha, cho thu nhập 180 triệu đồng/ha/năm. MH đậu phụng - ớt - bắp lai - mè - rau xanh với diện tích 874 ha tại xã Cát Tài (Phù Cát), giá trị thu nhập 150 triệu đồng/ha/năm. MH đậu phụng - dưa leo - khổ qua, hay đậu phụng - 2 vụ hành - dưa leo tại xã Tây Giang (Tây Sơn), giá trị thu nhập 337 triệu đồng/ha/năm.
Tại các cánh đồng sản xuất lúa năng suất bấp bênh ở các xã Phước Sơn, Phước Hiệp, Phước Lộc (Tuy Phước), nông dân chuyển đổi sang sản xuất 1 vụ lúa + 1 vụ hoa huệ cho thu nhập 120 triệu đồng/ha/năm. Đáng chú ý, trên diện tích chân cao, bấp bênh nước tưới ở các xã: Ân Phong, Ân Tường Đông, Ân Hảo Đông, Ân Thạnh (Hoài Ân), MH xen canh lúa - đậu phụng - lúa; đậu phụng - bắp lai - kiệu cho thu nhập 70-150 triệu đồng/ha/năm. Trên địa bàn các xã Mỹ Trinh, Mỹ Châu (Phù Mỹ), nông dân chuyển trên 500 ha diện tích 3 vụ lúa bấp bênh/năm sang luân canh lúa - mè - bắp lai hoặc đậu phụng - mè - bắp lai - kiệu, thu nhập từ 76 - 96 triệu đồng/ha/năm. Điều đáng nói là chính quyền các địa phương đã làm tốt công tác quy hoạch đất sản xuất và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và nông dân liên kết, hợp tác làm ăn, xây dựng các cánh đồng mẫu lớn mang lại hiệu quả. Nhờ vậy, thu nhập của nông dân tăng và ổn định hơn trước.
Chuyển giao KHKT cho nông dân
Ông Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm KN-KN, cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Sở NN-PTNT, hoạt động KN-KN năm 2014 được thực hiện theo các tiêu chí: 30% MH KN đã được Bộ NN-PTNT công nhận tiến bộ KHKT; 30% MH sản xuất đã triển khai thành công tại tỉnh ta để nhân rộng và 40% MH từ các huyện, thị xã, thành phố đề xuất. Trên cơ sở đó, Trung tâm đã xây dựng kế hoạch thực hiện các MH sản xuất để chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông dân.
Trên lĩnh vực trồng trọt, trong vụ Đông Xuân 2013-2014, Trung tâm KN-KN tỉnh đã xây dựng 7 MH (thâm canh lúa nước vùng cao, chuyển đổi cơ cấu cây trồng lúa Đông Xuân - đậu phụng Hè Thu, trình diễn các giống lúa mới, thâm canh giống lúa thuần chịu phèn mặn, nhân nuôi bọ đuôi kìm phòng trừ bọ cánh cứng hại dừa, rau an toàn, bắp lai giống mới) tại xã An Vinh (An Lão); Canh Liên, Canh Vinh (Vân Canh); Ân Tường Tây (Hoài Ân); Hoài Đức, Hoài Hảo, Tam Quan (Hoài Nhơn); Nhơn Bình (Quy Nhơn); thị trấn Phú Phong (Tây Sơn); Nhơn An (An Nhơn); Phước Sơn (Tuy Phước); Cát Khánh, Cát Hanh (Phù Cát).
Trên lĩnh vực chăn nuôi, Trung tâm đã xây dựng 7 MH (nuôi thâm canh bò thịt chất lượng cao giai đoạn bê con; nuôi gà trên nền đệm lót sinh học; cộng đồng quản lý dịch bệnh gia súc, gia cầm; chăn nuôi bò thịt bán thâm canh ở miền núi; chế biến phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn cho bò; sử dụng máy ép rơm rạ để dự trữ thức ăn cho trâu, bò) tại các huyện: Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Tuy Phước, Tây Sơn, Vĩnh Thạnh, Hoài Ân, Phù Cát, An Lão. Ngoài ra, Trung tâm cũng đã xây dựng 9 MH nuôi trồng thủy sản để chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông, ngư dân.
Theo ông Hồ Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT: Các MH khuyến nông trên lĩnh vực trồng trọt đều đã khẳng định được tiềm năng, năng suất và hiệu quả vượt trội so với đối chứng, được chính quyền và nông dân các địa phương đánh giá cao. Đối với MH nhân nuôi bọ đuôi kìm phòng trừ bọ cánh cứng hại dừa thực hiện tại Hoài Hảo và Cát Hanh, đến nay Trung tâm đã nhân nuôi được 660 cặp bọ đuôi kìm, hứa hẹn sẽ là đối tượng tiêu diệt bọ cánh cứng hại dừa có hiệu quả. Các MH khuyến ngư và chăn nuôi cũng đang được triển khai thuận lợi. Qua quá trình thực hiện, Sở NN-PTNT đã chỉ đạo Trung tâm KN-KN xây dựng quy trình đầu tư, sản xuất phù hợp và hướng dẫn nông dân áp dụng vào thực tế. Có thể nói, các hoạt động KN-KN đã và đang góp phần thiết thực tăng hiệu quả sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
PHẠM TIẾN SỸ