Hội nhập kinh tế quốc tế:
Nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức để phát triển
Thời gian qua, cùng với cả nước, tỉnh Bình Định đã có nhiều nỗ lực trong hội nhập kinh tế quốc tế (HNKTQT). Tuy nhiên, vẫn còn đó những hạn chế, khó khăn, nhất là khi Việt Nam tham gia Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Vì vậy, ngay từ bây giờ, chính quyền và các sở, ngành, doanh nghiệp (DN) trên địa bàn cần tích cực chuẩn bị để nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức và phát triển.
Thời gian qua, Bình Định đã tích cực đẩy mạnh các hoạt động XTĐT, XTTM.
Trong ảnh: Phó Thủ tướng Lào (giữa) tham quan gian hàng của Bình Định tại một Hội chợ thương mại tại Lào.
Nỗ lực hội nhập
Tại Hội nghị phổ biến thông tin về chủ đề “Hội nhập kinh tế quốc tế - Cơ hội và thách thức” vừa diễn ra tại TP Quy Nhơn, ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương) - Cố vấn của Chính phủ trong đàm phán TPP, Việt Nam - EU, cho biết: Với đường lối đổi mới của Đảng, những năm qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc mở cửa, HNKTQT. Theo đó, năm 1995, việc Việt Nam ký kết Hiệp định Mậu dịch tự do (MDTD) ASEAN đã đặt dấu ấn quan trọng, mở ra một giai đoạn mới đối với đất nước. Tiếp đó là hàng loạt các Hiệp định ASEAN được ký kết với các nước: Trung Quốc (2004), Hàn Quốc (2006), Nhật Bản (2008), Ấn Độ (2009); các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) song phương với Nhật Bản (2009); Hiệp định MDTD Việt Nam - Chi Lê (2012)… Đặc biệt, sau 9 năm nỗ lực đàm phán, năm 2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Đây là “dấu mốc” quan trọng giúp Việt Nam ngày càng HNKTQT sâu rộng.
Cũng theo ông Trương Đình Tuyển, hiện Việt Nam đang tiếp tục đàm phán một số Hiệp định MDTD, như: Hiệp định TPP; Hiệp định FTA Việt Nam - EU; FTA Việt Nam - Liên minh thuế quan Nga, Kazactan, Belarut, FTA Việt Nam - Hiệp hội mậu dịch tự do châu Âu…
Đối với tỉnh Bình Định, cùng với cả nước, những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các sở, ban, ngành, DN trên địa bàn cũng đã có nhiều nỗ lực để đổi mới tư duy, từng bước HNKTQT. Ngay từ những năm 2005-2006, cùng với những Hội nghị Xúc tiến đầu tư (XTĐT), Xúc tiến thương mại (XTTM), lãnh đạo tỉnh đã chủ động HNKTQT bằng những cuộc XTĐT, XTTM tại một số quốc gia; trong đó có các tập đoàn kinh tế, các nhà đầu tư Hồng Kông, Đài Loan - Trung Quốc, Nga, Lào, Nhật Bản… Trong đó, “điểm nhấn” quan trọng nhất là việc xây dựng Khu kinh tế (KKT) Nhơn Hội. Kết quả, trung tuần tháng 6.2005, KKT Nhơn Hội chính thức được Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập.
Nhờ tích cực cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh công tác XTĐT, XTTM, đến nay tỉnh ta đã thu hút được 54 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 1.626 triệu USD, trong đó có 43 dự án 100% vốn nước ngoài và 11 dự án liên doanh giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Đặc biệt là sự kiện tỉnh Bình Định vừa mời gọi Tập đoàn Dầu khí Thái Lan đăng ký đầu tư dự án Tổ hợp lọc, hóa dầu công suất 30 triệu tấn sản phẩm/năm, tổng vốn đầu tư trên 27 tỉ USD tại KKT Nhơn Hội.
Tiếp tục vượt qua thách thức
Theo ông Trương Đình Tuyển, quyết tâm và sự năng động của tỉnh Bình Định trong việc HNKTQT thời gian qua là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, ông Trương Đình Tuyển cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế, khó khăn trong việc thực hiện HNKTQT của tỉnh. Vấn đề quan trọng không phải là quá tập trung vào công tác XTĐT mà quên đi vấn đề cải cách, đổi mới từ chính nội tại, nhất là việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính.
Về triển vọng trong tương lai, ông Trương Đình Tuyển phân tích: Khi Việt Nam tham gia Hiệp định TPP sẽ mở ra một cơ hội lớn cho các DN, trong đó có các DN Bình Định, nhất là lĩnh vực dệt may, chế biến thủy hải sản, chế biến gỗ và lọc hóa dầu. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo những thách thức khi Việt Nam tham gia TPP; trong đó có một số vấn đề về pháp lý và thể chế; chính sách cạnh tranh và DN nhà nước; môi trường; an ninh mạng; lao động và công đoàn.
Theo ông Trương Đình Tuyển, ngay từ bây giờ tỉnh Bình Định và các sở, ngành, DN cần nắm chắc các cam kết TPP để tận dụng cơ hội và tránh được các thách thức khi đàm phán kết thúc; coi trọng đào tạo nguồn nhân lực (nhất là quản lý nhà nước, quản trị doanh nghiệp, chuyên gia kỹ thuật, pháp lý…); tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất và quản lý, tạo nền tảng cho phương thức phát triển mới. Đồng thời, Bình Định cần tập trung vào một số vấn đề, như: Cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh; tăng cường các hoạt động XTĐT. Đồng thời, đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu kinh tế theo 2 hướng, gồm: chuyển những ngành nghề có năng suất lao động thấp sang những ngành nghề có năng suất lao động cao hơn; phát triển những ngành công nghiệp có giá trị gia tăng lớn, hàm lượng nội địa cao (nhất là công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp chế biến nông, lâm sản, công nghiệp công nghệ thông tin).
Riêng đối với các DN, theo ông Trương Đình Tuyển, tỉnh cần khẩn trương tái cơ cấu DN, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN; xây dựng các mối liên kết và phát triển mạng lưới cung ứng để tạo lập thị phần; coi trọng đào tạo nguồn nhân lực và xây dựng văn hóa DN; đề cao trách nhiệm xã hội, trách nhiệm môi trường, trách nhiệm cộng đồng.
Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, Hiệp định TPP có thể sẽ kết thúc đàm phán vào tháng 5.2014 và đi đến ký kết vào quý III-2014. Điều đó cũng có nghĩa, thời gian chuẩn bị bước vào “sân chơi” TPP không còn nhiều. Do đó, mỗi sở, ngành, đơn vị và DN trên địa bàn tỉnh cần nỗ lực chuẩn bị để chúng ta có thể nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức, tự tin HNKTQT và từng bước phát triển.
VIẾT HIỀN