Cuộc thi Olympic “Tài năng tiếng Anh” lần thứ I:
Thêm động lực đổi mới phương pháp dạy - học
Kỳ thi Olympic “Tài năng tiếng Anh” (OTE) toàn quốc khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ I vừa được tổ chức tại Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn (TP Quy Nhơn) trong 2 ngày 18 và 19.4. Thành công của cuộc thi đã góp phần thúc đẩy sự thay đổi phương pháp dạy - học theo hướng chú trọng kỹ năng nghe, nói của học sinh.
OTE là cuộc đọ sức của những học sinh thật sự xuất sắc, bởi mỗi Sở GD&ĐT chỉ cử tối đa 3 học sinh ở các khối lớp 5, 9 và 11. Học sinh được chọn căn cứ vào các tiêu chí: 1- Đã được chọn tham gia đội tuyển dự thi vòng toàn quốc cuộc thi Olympic tiếng Anh trên Internet năm học 2013-2014, xét kết quả từ cao xuống thấp; 2- Kết quả học tập môn tiếng Anh của học kỳ gần nhất; 3- Kết quả khảo sát năng lực tiếng Anh, chủ yếu là kỹ năng nghe và nói do Sở GD&ĐT tổ chức (nếu cần thiết).
Khẳng định tài năng
Tham gia OTE, mỗi thí sinh phải trải qua 4 phần thi. Ở phần 1 (Khởi động - 5 điểm), học sinh giới thiệu về cá nhân, nhà trường và địa phương mình một cách sinh động và sáng tạo nhất. Phần 2 (Vào cuộc - 10 điểm) có 2 hình thức thi khác nhau. Đối với lớp 5 và lớp 9, học sinh nhìn các bức tranh xuất hiện lần lượt để đoán chủ đề, tối đa 5 tranh cho một chủ đề. Đối với lớp 11, học sinh được cung cấp lần lượt tối đa 5 từ khóa để tìm chủ đề của các từ đã cho. Với phần 3 (Trải nghiệm - 10 điểm), học sinh nghe một đoạn hội thoại và chọn tình huống đúng theo nội dung đoạn hội thoại đó.
Phần thi quan trọng nhất là “Tự khẳng định mình” có thang điểm cao nhất (bằng tổng điểm của 3 phần trước). Ở đó, kỹ năng nghe - nói thật sự được “tôn vinh”. Mỗi học sinh bốc thăm chủ đề, có 10 phút chuẩn bị và tối đa 5 phút để thuyết trình về chủ đề đã chọn. Sau đó, các em còn phải trả lời các câu hỏi của Ban Giám khảo.
Sôi nổi nhất của phần thi thứ 4 này chính là phòng thi dành cho học sinh lớp 5. Không máu lửa như phòng thi lớp 9, không ưu tư như phòng thi lớp 11, phòng thi của các thí sinh nhí luôn tràn ngập tiếng cười. Trong phần thi của mình, nhiều em rất thật thà chia sẻ cả những chuyện “tế nhị”. Như Phạm Sinh Lộc (đoàn Thanh Hóa) cho biết, đi thi xa, không giặt quần áo được nên chỉ còn duy nhất bộ đồ trên người là… sạch. Với cách phát âm rất chuẩn, Đặng Anh Sang (đoàn Lâm Đồng) nói rất tỉ mỉ về sở thích của mình. Thậm chí, khi giám khảo “hỏi xoáy”, cậu bé còn vanh vách kể tên các món khoái khẩu của mẹ.
Gây ấn tượng đặc biệt là Hồ Lê Minh Diệp (đoàn Đà Nẵng). Với chủ đề “Bạn muốn làm gì khi lớn lên”, Diệp đã chia sẻ về dự định trở thành một sinh viên sư phạm và là một cô giáo sau đó. Cô bé có khuôn mặt sáng rỡ này rất tự tin trước Ban Giám khảo và rất đông giáo viên. Diệp chinh phục mọi người bằng vốn từ vựng phong phú đến kinh ngạc. Điệu đàng một chút, vui vẻ một chút, nhưng cô bé này lại 3 lần giơ nắm tay đầy quyết tâm, khi không giấu giếm tham vọng trở thành một giáo viên giỏi cấp quốc gia và nổi tiếng trên thế giới. Giải Đặc biệt là phần thưởng xứng đáng của Diệp.
Nghe - nói cần được coi trọng hơn
Theo Giám đốc Sở GD&ĐT Bình Định Trần Đức Minh, cái đích lớn nhất của OTE là tạo điều kiện để học sinh giao lưu học hỏi, thể hiện các kỹ năng trong học tập tiếng Anh. Cuộc thi cũng góp phần thúc đẩy đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, phát triển năng lực học sinh, nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh trong nhà trường phổ thông.
Điểm đặc biệt của OTE là trong thành phần chính thức tham dự có đầy đủ các thầy cô giáo trực tiếp dạy các học sinh dự thi. Căn cứ vào kết quả thi của học sinh, Ban Tổ chức đã khen thưởng tương ứng cho các thầy cô. Không chỉ được tưởng thưởng, OTE còn là dịp để họ “mở rộng tầm mắt”. Ai cũng “lăm lăm” sổ và bút, hí hoáy ghi chép.
Theo ông Nguyễn Hóa, Trưởng đoàn Kon Tum, tác động của OTE không chỉ mang tính nhất thời. Cái nhìn thực tế tại cuộc thi của lãnh đạo các Sở GD&ĐT, các trường học và giáo viên sẽ góp phần quan trọng tạo ra động lực để đổi mới căn bản phương pháp dạy - học tiếng Anh theo hướng phát huy năng lực thật sự của học sinh, đặc biệt là kỹ năng nghe và nói.
Theo sát diễn biến các phần thi của OTE, thầy Nguyễn Minh Hà - Tổ trưởng Tổ Ngoại ngữ, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, Bình Định - cho rằng, trong lần đầu tiên tổ chức, OTE đã có được sự chuyên nghiệp cao. Tuy nhiên, vẫn có những điểm cần khắc phục, như độ khó của các câu hỏi dành cho thí sinh vẫn chưa thật sự đồng đều.
“Dù vậy, vẫn phải thấy rằng, OTE đã giúp chúng tôi củng cố quan điểm khi dạy - học ngoại ngữ, trong đó có tiếng Anh, phải xem đó như là công cụ giao tiếp. Nghe và nói là 2 kỹ năng rất quan trọng mà nhà trường chưa thật sự chú trọng. Thực tế đó cần được thay đổi”, thầy Hà nhận định.
Cổ động viên đặc biệt
Sớm 19.4, bà Trần Thị Thảo Nguyên đón xe buýt từ thị trấn Ngô Mây (huyện Phù Cát) vào Quy Nhơn để cổ vũ cho cháu ngoại thi Tài năng tiếng Anh. Sau hồi ngập ngừng bên cửa sổ, cụ bà tuổi thất thập này đánh bạo vào hẳn trong phòng thi, mải miết dõi theo từng phần thi. Không hiểu tiếng Anh, nhưng bà cứ gật gù thán phục, bởi “sao tụi nhỏ giỏi quá, nói tiếng Tây như gió”. Không phụ công bà, cậu bé Hồ Diên Minh Huy (đoàn Gia Lai) đã đoạt giải Nhất ở khối lớp 5.
NGUYỄN VĂN TRANG
Tiếng Anh là đam mê đặc biệt
Đoạt giải Nhất Kỳ thi Olympic “Tài năng tiếng Anh” lần thứ I, Huỳnh Ngọc Phúc Nhi (học sinh lớp 11 chuyên Anh, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn) lại làm đầy thêm bảng thành tích của mình. Với Nhi, tiếng Anh là niềm đam mê và hứng thú đặc biệt.
Là con gái duy nhất trong một gia đình bố mẹ đều là giáo viên, việc học tập của Huỳnh Ngọc Phúc Nhi rất được quan tâm. Đáp lại, Nhi cũng nỗ lực không ngừng. Và phần thưởng lớn nhất của cô bé quê Phù Mỹ này là thi đậu vào Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, nơi em có điều kiện tiếp cận chuyên sâu với môn tiếng Anh.
Nhi tâm sự: “Đối với em, tiếng Anh hấp dẫn bởi nó giúp em trình bày những vấn đề cũ bằng một hệ thống ngôn từ mới rất giàu đẹp và lôi cuốn. Em thấy thật sự thú vị khi có thể trình bày vấn đề bằng một thứ tiếng khác, nhất là thứ tiếng đó đủ khả năng biểu đạt những điều mà tiếng Việt đã truyền tải thành công. Ngoài ra, như bất kì ngôn ngữ nào khác, tiếng Anh gắn liền với văn hóa, lịch sử, con người trên một quy mô rộng lớn - người sử dụng tiếng Anh như tiếng mẹ đẻ có mặt ở hầu khắp mọi vùng miền trên thế giới. Em thấy tiếng Anh là môn có thể tạo hứng thú cao trong quá trình học tập, nó gợi mở nhiều chủ đề để ta có thể tìm hiểu, nghiên cứu hoặc chỉ đơn thuần là giải trí”.
Đến với tiếng Anh, Nhi thu thập kiến thức chủ yếu qua báo chí, phim ảnh và âm nhạc. Những nguồn tài liệu như thế thường rất có giá trị bởi thông qua chúng, Nhi được tiếp xúc với tiếng Anh một cách chủ động và trực tiếp. Chủ động vì có thể dễ dàng tìm kiếm qua internet, tivi... Trực tiếp vì ngôn ngữ trong những loại tài liệu ấy hầu hết được sử dụng bởi người bản xứ, do đó rất tự nhiên, sinh động và đáng tin cậy, đáng để ghi nhớ. “Những nguồn kiến thức ấy không hề khô khan nhàm chán, chúng duy trì hứng thú và cung cấp thông tin về nhiều chủ đề giúp em trau dồi hiệu quả cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết”, Nhi khẳng định.
Ngày 7.4, Nhi về Quy Nhơn sau Kỳ thi Olympic 30.4 ở TP Hồ Chí Minh. 10 ngày sau, em đã tham gia OTE, không có nhiều thời gian để ôn luyện. Dù chưa đạt được thành tích cao nhất, nhưng Nhi cũng không lấy làm thất vọng, vì em đã được “thi đấu sòng phẳng” với những người bạn thật sự giỏi và tự tin với vốn tiếng Anh của mình.
BÌNH PHƯƠNG