Dạy nghề cho lao động nông thôn năm 2014:
Tăng cường vai trò của cấp huyện, cấp xã
Năm 2014, thay vì đào tạo theo năng lực có sẵn của cơ sở dạy nghề, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) theo Đề án 1956 của Thủ tướng Chính phủ sẽ chuyển hướng sang đào tạo theo hướng đáp ứng nhu cầu của người học nghề và thị trường lao động. Liên quan đến vấn đề này, PV Báo Bình Định đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Mỹ Quang - Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH.
Bằng cách phân cấp về địa phương, lấy cấp huyện làm cấp xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện Đề án, cấp xã là cấp thực hiện Đề án, gắn dạy nghề với xây dựng nông thôn mới, bước chuyển này được cho là sẽ “điểm trúng huyệt” các hạn chế liên quan đến dạy nghề cho LĐNT sau 3 năm triển khai.
* Thưa ông, vì sao có bước chuyển này trong dạy nghề cho LĐNT ?
- Từ năm 2010 - 2013, đào tạo nghề cho LĐNT của tỉnh ta triển khai theo hướng: các đơn vị dạy nghề trình lên Sở LĐ-TB&XH kế hoạch và chỉ tiêu dạy nghề sau khi khảo sát nhu cầu học nghề của người dân. Trên cơ sở đó cùng với định hướng dạy nghề theo kế hoạch chung của tỉnh, Sở phối hợp với các ngành liên quan phân bổ chỉ tiêu dạy nghề về các cơ sở dạy nghề để họ tiến hành tuyển sinh. Với hướng này, ưu điểm dễ thấy là ngành quản lý dễ dàng trong phân bổ kinh phí hỗ trợ và chỉ tiêu đào tạo, các cơ sở dạy nghề chủ động trong tuyển sinh. Tuy nhiên, điều này dễ dẫn đến việc các cơ sở dạy nghề chỉ đào tạo theo thế mạnh của mình chứ chưa theo nhu cầu của người học; xảy ra thực trạng, dù không có lớp dạy nghề theo nhu cầu nhưng một số lao động vẫn đăng ký học vì lý do được hỗ trợ. Điều đáng nói hơn cả, là việc các địa phương không thể tham dự vào việc dạy nghề cho lao động của mình vì không được phân bổ ngân sách và chỉ tiêu đào tạo.
Để khắc phục những hạn chế đó, cuối năm 2013, sau khi sơ kết 3 năm thực hiện Đề án 1956 của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Dạy nghề (Bộ LĐ-TB&XH) đã có chỉ đạo chuyển hướng trong đào tạo nghề cho LĐNT. Theo đó, sẽ tiến hành phân cấp về cho các địa phương, lấy cấp huyện làm cấp xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện Đề án, cấp xã làm cấp cơ sở thực hiện Đề án. Tại tỉnh ta, trong năm 2014, việc phân cấp về các địa phương sẽ diễn ra trước hết trong lĩnh vực dạy nghề phi nông nghiệp.
* Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về hướng đi mới này?
- Bắt đầu từ năm nay, dựa trên kế hoạch dạy nghề cho LĐNT chung của tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố sẽ xây dựng một kế hoạch dạy nghề phù hợp với nhu cầu của người lao động và tình hình phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Sau khi được phê duyệt chỉ tiêu và phân bổ kinh phí, địa phương sẽ lựa chọn đơn vị đào tạo (bất kỳ một cơ sở dạy nghề nào trong và ngoài tỉnh) để ký hợp đồng dạy nghề cho người dân.
Chúng tôi kỳ vọng, với hướng đi này, những hạn chế trong đào tạo nghề cho LĐNT thời gian qua sẽ được giải quyết. Có thể nhìn thấy trước mắt, chuyện dạy nghề đã gắn chặt hơn với sự phát triển của địa phương và từng địa phương đã có thể chủ động trong việc đào tạo nghề. Họ sẽ là đơn vị thực hiện kiểm tra chất lượng dạy nghề của mỗi khóa học. Không còn được chủ động trong tuyển sinh, các cơ sở dạy nghề bắt buộc phải chạy đua trong quảng bá thương hiệu và nâng cao chất lượng đào tạo để được liên kết bền vững với nhiều địa phương. Về phía người học, nhờ việc các địa phương tiến hành khảo sát về nhu cầu ngành, nghề đào tạo cũng như việc ứng dụng thực tiễn sau học nghề nên sẽ hạn chế tình trạng đi học vì mức hỗ trợ học nghề, nâng số lượng lao động tốt nghiệp có việc làm và làm đúng nghề đào tạo.
* Dạy nghề cho LĐNT theo hướng mới đã triển khai đến đâu, thưa ông?
- Đến thời điểm hiện tại, các thủ tục, các quyết định, văn bản liên quan đến hoạt động dạy nghề cho LĐNT đã hoàn tất. 11/11 huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh đã hoàn tất kế hoạch dạy nghề cho LĐNT tại địa phương. Ngày 24.4 tới, Sở sẽ tiến hành tập huấn cho các địa phương và các cơ sở dạy nghề về dạy nghề cho LĐNT theo hướng phân cấp về địa phương. Sau đó, các địa phương sẽ triển khai. Xác định là hướng đi mới, không ít địa phương và đơn vị dạy nghề lúng túng trong quá trình thực hiện nên chúng tôi sẽ thường xuyên tổ chức các buổi trao đổi giữa hai bên để cùng tháo gỡ các khó khăn và rút kinh nghiệm.
Thời gian tới, Sở LĐ-TB&XH tiếp tục giữ nhiệm vụ hướng dẫn cho các huyện về việc xây dựng hợp đồng giữa địa phương và cơ sở dạy nghề; hướng dẫn kiểm tra thực hiện, nghiệm thu hợp đồng. Bên cạnh đó, Sở sẽ tăng cường thanh tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng đào tạo nghề giữa hai bên, và tiến hành xử lý (nếu có vi phạm).
Năm 2013, các cơ sở dạy nghề đã đào tạo 3.476 lao động theo Đề án 1956, đạt 91,93%. Trong đó, đào tạo nghề nông nghiệp cho 885 người, nghề phi nông nghiệp cho 2.591 người. Năm 2014, tỉnh phấn đấu dạy nghề cho 5.600 lao động nông thôn, trong đó dạy nghề nông nghiệp cho khoảng 1.700 lao động, dạy nghề phi nông nghiệp cho khoảng 3.900 lao động. Riêng lĩnh vực dạy nghề phi nông nghiệp, huyện Vân Canh có 100 chỉ tiêu (150 triệu đồng), huyện An Lão có 100 chỉ tiêu (150 triệu đồng), huyện Vĩnh Thạnh có 200 chỉ tiêu (250 triệu đồng), huyện Hoài Ân có 300 chỉ tiêu (350 triệu đồng), huyện Tây Sơn, Phù Mỹ, Phù Cát có 400 chỉ tiêu/huyện (400 triệu đồng/huyện), huyện An Nhơn và Tuy Phước có 550 chỉ tiêu/ huyện (500 triệu đồng/huyện), huyện Hoài Nhơn có 650 chỉ tiêu (676 triệu đồng), TP Quy Nhơn có 250 chỉ tiêu (250 triệu đồng).
NGUYỄN MUỘI
Gởi Ông : Phó Giám đốc Sở! Ông đánh giá như thế nào trong công tác đào tạo Nghề phi Nông nghiệp cho Nông thôn hiện nay về Quá trình Dạy và Học.Giải quyết việc làm cho trường hợp này? ( thực chất Nó có thiết thực không? người Học và người Dạy có mang tính chạy theo chỉ tiêu hoặc đối phó không? Chất lượng như thế nào? và Ai là người lấy tiêu chí Chất lượng này để đánh giá tuyển dụng? và mức Cầu về lao động nông thôn trong xã hội là như thế nào?) Những nghề mang tính tư duy cao như Sửa chữa điện dân dụng, Điện tử thì học xong 3 tháng. Người học nghề liệu có sửa nổi một chiếc catset Cũ không? Dự báo của Ông là như thế nào khi đến năm 2020 ở Bình Định có bao nhiêu lượt lao động Nông thôn học nghề và bao nhiêu học viên sẽ có thu nhập từ chính nghề của mình học sau 3 tháng đào tạo?