Cấp mã số định danh cá nhân trên toàn quốc từ 2016
Đây là nội dung được thể hiện tại buổi họp sáng 24.4, tiếp tục phiên họp thứ 27, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự án Luật Hộ tịch.
Có thể cắt giảm hầu hết giấy tờ cá nhân?
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã nhắc đến vụ án Lê Văn Luyện và những rắc rối khi tên Luyện có tới 3 giấy khai sinh khác nhau. Điều này sẽ được khắc phục khi Luật Hộ tịch ra đời, không thể lợi dụng để chỉnh sửa ngày tháng năm sinh tuỳ tiện như vậy.
Theo tờ trình của Chính phủ, hiện có khoảng 20 loại giấy tờ cá nhân như: Giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy chứng tử, chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy phép lái xe… Mỗi loại giấy tờ có một vai trò khác nhau, Luật Hộ tịch ra đời không trực tiếp xoá bỏ hay thay thế được loại giấy tờ nào nhưng về gián tiếp sẽ tạo ra bước đột phá khi quy định mã số định danh cá nhân. Mã số này sẽ tạo cơ sở pháp lý quan trọng, góp phần hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để tiến tới có thể cắt giảm hầu hết các loại giấy tờ rườm rà cho người dân sau năm 2020. Khi có cơ sở dữ liệu, sẽ cải tiến các thủ tục hành chính theo hướng hiện đại. Trong nhiều trường hợp, người dân chỉ cần cung cấp mã số định danh cá nhân, không cần nộp hoặc xuất trình các loại giấy tờ, giảm tối đa chi phí thực hiện các thủ tục hành chính, cắt giảm hầu hết các giấy tờ cá nhân.
Theo báo cáo của Văn phòng Ban chỉ đạo Đề án 896 (Đề án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư) thì từ 1.1.2016, sẽ cấp mã số định danh cá nhân trên toàn quốc cho cả những công dân sinh trước và sinh từ 1.1.2016, vì đây là thời điểm dự kiến hạ tầng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư có thể vận hành. Theo Đề án này, với những công dân khai sinh trước 1.1.2016, người đủ 14 tuổi trở lên sẽ được cấp thông qua cấp Thẻ căn cước công dân (số căn cước là số định danh cá nhân). Còn với những người dưới 14 tuổi, sẽ cấp mã số định danh và ghi vào sổ hộ khẩu khi nhập thông tin vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Trước câu hỏi của các uỷ viên UBTVQH về việc mã số này được thể hiện trong loại giấy tờ nào, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết: Sổ hộ tịch được coi là sổ gốc, nằm ở trung tâm lưu trữ quốc gia. Sau này sẽ cải tiến bỏ rất nhiều loại sổ, giấy tờ, tập trung vào sổ hộ tịch thôi. Nhà nước quản lý sổ này, chỉ cấp trích lục cho người dân khi cần thiết, không cấp bản chính. Theo phương án hiện nay, có hai giấy quan trọng là giấy khai sinh và giấy kết hôn được đề nghị vẫn giữ. Thẻ căn cước công dân ngoài dữ liệu từ giấy khai sinh còn có nội dung rất đặc biệt là nhận dạng cá nhân, vân tay, mắt mũi ra sao. Nhận dạng sẽ định hình khi người ta 14 tuổi. Cho nên, sẽ chỉnh lý dự thảo Luật Căn cước công dân theo hướng công dân đủ 14 tuổi thì cấp Thẻ Căn cước công dân.
Theo Đề án 896, từ 2014-2015 xây dựng xong hạ tầng cơ sở dữ liệu dân cư. Hiện Bộ Công an đang làm thí điểm ở Hải Phòng. Từ 1.1.2016 khi khai sinh, cán bộ hộ tịch sẽ làm khai sinh và phối hợp với công an, căn cứ vào nghị định của Chính phủ hướng dẫn để ghi mã số định danh vào giấy khai sinh cho trẻ em. Phấn đấu đến 2020, mọi công dân đều được cấp mã số định danh cá nhân.
Phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn băn khoăn về việc cần làm rõ giữa Bộ Công an và Bộ Tư pháp, ai là người chịu trách nhiệm chính trong cấp mã số định danh cá nhân.
Trẻ em mới sinh có được cấp thẻ công dân không?
Bộ trưởng Hà Hùng Cường giải thích, việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được xác định trong Đề án 896 của Chính phủ đang trong thời kỳ quá độ nên hơi bị “cắt khúc”. Sau năm 2020, cơ sở dữ liệu quốc gia đã ổn định rồi thì sẽ có nghị định của Chính phủ quy định cách thức đánh số, quy định cấp ra sao, phối kết hợp giữa hai bộ như thế nào. Cơ sở dữ liệu này sẽ quay trở lại cấp tự động cho người được sử dụng, không lo ngại phiền hà cho dân.
Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cũng đánh giá cao việc Luật Hộ tịch ra đời sẽ khắc phục được các vấn đề như chỉnh sửa giấy khai sinh nhằm trục lợi như kéo dài thời gian công tác, trốn nghĩa vụ quân sự… song cần có thêm các quy định cải chính những sai sót sao cho thật chặt chẽ.
Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Nguyễn Kim Khoa, quan điểm của Đề án 896 là bảo đảm tập trung thống nhất trong quản lý công dân từ lúc sinh ra, tiến tới xây dựng thẻ công dân điện tử để xây dựng Chính phủ điện tử. Cách tốt nhất là thống nhất Bộ Công an quản lý về mã số định danh cá nhân. Công dân sinh ra cần được cấp thẻ công dân điện tử ngay, thực chất nó là thẻ căn cước. Đến 14 tuổi ta chỉ tích hợp ảnh vào để nhận dạng. 10 năm sau cập nhật ảnh khác mà không phải đổi thẻ.
Kết luận khi điều khiển nội dung buổi họp, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị nên thống nhất giữa Luật Hộ tịch và Luật Căn cước công dân sẽ được cho ý kiến chiều nay (24.4) đối với nội dung cấp Thẻ công dân điện tử cho công dân ở thời điểm nào.
. Theo NGUYÊN MINH (QĐND)