Doanh nghiệp Việt Nam trước thách thức hội nhập lớn
Sáng nay, 28.4, tại Hà Nội đã diễn ra hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp (DN) năm 2014.
Mở đầu hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Chính phủ họp với DN để đánh giá những mặt được, chưa được, thấy rõ những hạn chế khó khăn, cùng nhau đưa ra những cơ chế, chính sách, giải pháp. Hội nghị với mục tiêu tạo mọi điều kiện tuận lợi để doanh nghiệp Việt Nam từ hộ sản xuất kinh doanh, các Hợp tác xã, doanh nghiệp tư nhân, các công ty, doanh nghiệp nhà nước, các tập đoàn, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài… phát triển nhanh hơn, cạnh tranh hơn, qua đó phát huy hết nội lực, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.
Có tới 65% doanh nghiệp thua lỗ
Báo cáo của Bộ Kế hoạch-Đầu tư (KH-ĐT) cho biết, hiện số doanh nghiệp gặp khó khăn phải giải thể hoặc ngừng hoạt động rất lớn. Năm 2013 có gần 61.000 doanh nghiệp phải dừng hoạt động, tăng 12% so với năm 2012. Trong quý 1-2014, có thêm gần 17.000 doanh nghiệp phải dừng hoạt động, tăng 9,6% so với cùng kỳ năm 2013. Tăng trưởng xuất khẩu phụ thuộc chủ yếu vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), trong khi tăng trưởng xuất khẩu của khối DN trong nước còn nhiều hạn chế. Tại thời điểm tháng 9-2013, DN có lãi chỉ khoảng 35%; có tới 65% doanh nghiệp thua lỗ.
Thực tế cho thấy các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tận dụng tốt hơn các cơ hội kinh doanh, cạnh tranh so với các DN trong nước. Từ thực tế trên, bộ KH-ĐT đưa ra các giải pháp “cởi trói” cho doanh nghiệp, với nguyên tắc doanh nghiệp được kinh doanh bất kỳ lĩnh vực nào mà pháp luật không cấm. Có chính sách về tiền tệ, tín dụng phù hợp, tạo điều kiện để doanh nghiệp được tiếp cận chính sách một cách toàn diện, giúp các doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu cạnh tranh, tạo điều kiện để doanh nghiệp là khách hàng lâu dài ổn định của ngân hàng.
Cùng với đó, có chính sách phát triển thị trường tiêu dùng, trong đó có thị trường nội địa. Nhà nước bảo đảm để các doanh nghiệp được cạnh tranh bình đằng, lành mạnh. Có các giải pháp mạnh để ngăn chặn buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả vì không một doanh nghiệp nào có thể cạnh tranh được với hàng giả, gian lận thương mại. Chính phủ cũng sẽ có những chính sách để phát triển khối doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Đề xuất chưa tăng lương tối thiếu ít nhất trong 2 năm 2014-2015
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thay mặt cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam gửi tới Chính phủ, Thủ tướng bản kiến nghị của doanh nghiệp với các cơ quan Nhà nước. Theo ông Vũ Tiến Lộc, nền kinh tế nước ta có trên 500.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong số đó có trên 3.000 doanh nghiệp nhà nước, gần 8.000 doanh nghiệp FDI, còn lại phần lớn 97-98% là doanh nghiệp dân doanh. Cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp dân doanh đang đứng trước một giai đoạn rất khó khăn, thể hiện qua số doanh nghiệp phá sản, giải thể, ngừng hoạt động trong mấy năm gần đây rất lớn.
Cho đến thời điểm này, trong số trên 500.000 doanh nghiệp đang hoạt động, các doanh nghiệp lớn chỉ chiếm khoảng 2%, doanh nghiệp vừa cũng chỉ khoảng 2%. Còn lại là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, riêng doanh nghiệp siêu nhỏ (với tiêu chí là dưới 10 lao động) đã chiếm 66-67%. Con số doanh nghiệp siêu nhỏ này là trên 99,9% nếu tính cả các hộ kinh doanh cá thể. “Nói một cách hình ảnh, theo các nhà kinh tế, “đội thuyền thúng” doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước thách thức phải ra biển lớn khi thời điểm hội nhập lớn của đất nước đang cận kề”, ông Vũ Tiến Lộc ví von.
Từ thực tế đó, VCCI kiến nghị Chính phủ tiếp tục có những đổi mới về hệ thống pháp luật, bảo đảm quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh bình đẳng của doanh nghiệp, có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân, hướng tới mục tiêu Việt Nam có 1 triệu doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả trong vòng 10 năm tới.
Chính phủ cần sửa Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư theo hướng thông thoáng hơn nữa. Đề nghị bỏ yêu cầu ghi ngành nghề kinh doanh trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; bỏ thủ tục cấp giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án đầu tư. Loại bỏ những văn bản chồng chéo về thủ tục hành chính; ngăn chặn tình trạng ban hành các giấy phép con dưới mọi hình thức, cản trở quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp.
VCCI đề nghị tiếp tục giãn tiến độ tăng tiền lương tối thiếu ít nhất trong 2 năm 2014-2015, với mức tăng được ấn định tối đa trên cơ sở tỷ lệ lạm phát cộng với tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm, bảo đảm mức tăng tiền lương phù hợp với nhịp độ tăng năng suất lao động và có thể dư tính được để giảm bớt gánh nặng tăng chi phí quá nhanh cho các doanh nghiệp. Tăng thời gian làm thêm từ 200 giờ lên 300 giờ theo thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người lao động.
. Theo PHAN THẢO (SGGP)