Ông Hồ Đắc Chương, Giám đốc Trung tâm NS - VSMTNT tỉnh:
Đến cuối năm 2014 sẽ có 93% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh
Năm 2014, tỉnh ta tiếp tục huy động nhiều nguồn lực, triển khai nhiều biện pháp nhằm thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn (NSVSMTNT). PV Báo Bình Định đã phỏng vấn ông Hồ Đắc Chương, Giám đốc Trung tâm NS - VSMTNT tỉnh, xung quanh vấn đề này.
* Xin ông cho biết thực trạng của việc cấp nước sinh hoạt ở khu vực nông thôn tỉnh ta?
- Trong những năm qua, từ nhiều nguồn vốn khác nhau, tỉnh ta đã xây dựng được 136 công trình cấp nước tập trung (CTCNTT) bằng trọng lực và động lực. Trong đó, cấp nước qua hệ thống bơm dẫn có 36 công trình; cấp nước tự chảy 100 công trình với tổng công suất thiết kế là 44.920 m3/ngày đêm. Riêng năm 2013, tỉnh ta đã thực hiện nhiều dự án cấp nước lớn, phục vụ nước sinh hoạt cho người dân các địa phương. Trong đó đáng chú ý là công trình cấp nước sinh hoạt huyện Phù Cát, công suất thiết kế 5.600m3/ ngày đêm, do Vương quốc Bỉ tài trợ. Công trình này đã hoàn thành đưa vào sử dụng trong tháng 9.2013, cấp nước sinh hoạt cho 6.000 hộ dân tại 5 xã khu Đông huyện Phù Cát và 2 xã của huyện Tuy Phước. Ngoài ra, tỉnh ta còn thực hiện tiểu dự án thí điểm cấp nước sạch và vệ sinh xã Tây Giang và Tây Thuận (Tây Sơn), công suất 1.500m3/ngày do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tài trợ, dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng trong quý III- năm 2014. Nhìn chung, các công trình đạt chất lượng tốt, bảo đảm các quy định hiện hành và đã phát huy hiệu quả tích cực. Đến cuối năm 2013, có trên 1,176 triệu dân ở nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, đạt 90,5% dân số ở khu vực này. Trong đó tỉ lệ người được sử dụng nước sinh hoạt theo quy chuẩn của Bộ Y tế là 53,5%. Tỉ lệ hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 65,3%; hộ gia đình có chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh đạt 87,4%.
* Thực tế cho thấy, tuy đã đầu tư xây dựng nhiều CTCNTT nhưng công tác quản lý, khai thác còn nhiều hạn chế, gây lãng phí. Vấn đề này đã được khắc phục chưa, thưa ông?
- Qua kiểm tra 136 công trình cấp nước sinh hoạt tại 11/11 huyện, thị xã, thành phố, chúng tôi phát hiện 27 công trình cấp nước bị hư hỏng không hoạt động. Cuối năm 2013, lại có thêm nhiều CTCN bị hư hỏng do lũ lụt gây ra, chưa được sửa chữa. Điều đáng lo ngại hơn, là nhiều CTCNTT có chất lượng nước sau khi xử lý chưa đảm bảo theo quy định. Công tác vệ sinh bể lọc nước tại cụm đầu mối CTCNTT cũng chưa được quan tâm. Khâu xử lý, khử trùng nước để điều chỉnh, cân đối các thành phần vô cơ, vi sinh vật và tiêu diệt vi khuẩn trong nước là rất quan trọng, nhưng nhiều địa phương không thực hiện công đoạn này hoặc có thực hiện nhưng không đảm bảo yêu cầu. Do đó, nguồn nước cấp cho dân sử dụng không đảm bảo tiêu chuẩn như thời điểm công trình mới đưa vào sử dụng. Điều đáng buồn là những hạn chế, tồn tại trong công tác quản lý, vận hành các CTCNTT tại các địa phương vẫn chưa được khắc phục.
* Trong thời gian tới, tỉnh ta đặt ra mục tiêu như thế nào đối với hoạt động NS-VSMTNT?
- Mục tiêu của tỉnh ta đến cuối năm 2014, đảm bảo 93% người dân ở khu vực nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó có 55% được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn của Bộ Y tế, với số lượng 60-80 lít/người/ngày. Năm 2015, phấn đấu tỉ lệ này là 95 - 60%. Đối với hoạt động VSMT, phấn đấu đến cuối năm 2014, đảm bảo tỉ lệ hộ gia đình vùng nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh là 67% và năm 2015 là 70%.
* Để đạt được mục tiêu trên cần phải làm gì, thưa ông?
- Năm 2014, tỉnh ta đầu tư 19,95 tỉ đồng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia cho NS-VSMTNT. Để đạt được mục tiêu đề ra, bên cạnh việc đầu tư nâng cấp, xây dựng các CTCNTT, các địa phương cần sớm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, bảo vệ và khai thác CTCNTT đã xây dựng. Chủ đầu tư các công trình cần nghiêm túc chấp hành các Nghị định của Chính phủ về quản lý đầu tư xây dựng, quản lý công trình xây dựng và quy định của Chương trình mục tiêu quốc gia NSVSMTNT giai đoạn 2012-2015 theo tinh thần Quyết định 366/QĐ-TTg ngày 31.3.2012 của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh đó, lựa chọn đơn vị giám sát công trình có kinh nghiệm trong lĩnh vực nước sạch giúp chủ đầu tư giám sát chất lượng công trình xây dựng; điều chỉnh mô hình quản lý vận hành CTCNTT hợp lý, loại bỏ mô hình quản lý không phù hợp. Mỗi huyện, thị xã, thành phố thành lập Ban quản lý cấp nước sạch và vệ sinh để quản lý vận hành công trình có quy mô nhỏ hơn 1.000m3 nhằm mục đích tăng nhanh diện bao phủ cấp nước sạch, quản lý chất lượng nước, bảo đảm an toàn công trình trong mùa kiệt và cả mùa lũ, tăng cường trách nhiệm của Nhà nước đối với nhân dân.
* Xin cảm ơn ông!
PHẠM TIẾN SỸ (Thực hiện)