Bệnh nhân đái tháo đường cần biết

Các yếu tố nguy cơ tiến triển nhanh bệnh võng mạc đái tháo đường (VMĐTĐ) là: Thời gian mắc bệnh đái tháo đường; kiểm soát đường huyết kém; tăng huyết áp; các biến chứng của bệnh đái tháo đường (bệnh thận, tổn thương bàn chân, tổn thương mạch máu, mù lòa không hồi phục, bệnh tim mạch, bệnh thần kinh…).

Chẩn đoán bệnh VMĐTĐ đơn giản ở cộng đồng: Chụp ảnh kỹ thuật số không giãn đồng tử là biện pháp chẩn đoán bệnh nhanh nhất (chỉ mất 1 phút), không đau, chính xác, ít tốn kém, có thể thực hiện được tại tuyến cơ sở. Vì vậy người mắc bệnh đái tháo đường nên đi khám mắt ngay khi phát hiện những dấu hiệu sau: Nhìn mờ đột ngột, mất một phần hoặc toàn bộ thị lực (đo thị lực < 5/10); hiện tượng ruồi bay hoặc nhìn hình bị méo; tầm nhìn thay đổi hoặc có vùng tối trong tầm nhìn; tầm nhìn ban đêm kém; khả năng nhìn màu bị suy giảm hay biến đổi. Và điều quan trọng nhất là phải khám mắt định kỳ để kịp thời điều trị các biến chứng mắt do đái tháo đường, nhất là biến chứng VMĐTĐ.

● Bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 cần chụp ảnh kỹ thuật số đáy mắt để tầm soát bệnh VMĐTĐ khi nào?

- Định kỳ hàng năm, tất cả bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường nên đi chụp ảnh kỹ thuật số đáy mắt để tầm soát bệnh, đặc biệt là các bệnh nhân trên 15 tuổi. Hoặc chậm lắm là 5 năm từ ngày nhận kết luận đã mắc bệnh đái tháo đường, bệnh nhân nên chụp ảnh kỹ thuật số đáy mắt để tầm soát bệnh. 

● Bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2 cần chụp ảnh kỹ thuật số đáy mắt để tầm soát bệnh VMĐTĐ khi nào?

- Bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2 nên đi chụp ảnh kỹ thuật số đáy mắt ngay để tầm soát bệnh và nên kiểm tra định kỳ tối thiểu mỗi năm một lần.

Đái tháo đường thai kỳ là gì? Khi nào cần chụp ảnh kỹ thuật số đáy mắt để chẩn đoán bệnh VMĐTĐ?

- Đái tháo đường thai kỳ là đái tháo đường được chẩn đoán trong 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ. Thai phụ nên đi chụp ảnh kỹ thuật số đáy mắt ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường và khi kết thúc thai kỳ.

Chụp ảnh kỹ thuật số định kỳ 6 tháng một lần đối với các bệnh nhân sau đây:

Đái tháo đường chưa có tổn thương thị giác nhưng đường huyết và HbA1c không được kiểm soát tốt bằng thuốc hoặc bệnh nhân tuân thủ kém; đái tháo đường chưa có tổn thương thị giác nhưng cao huyết áp không được kiểm soát tốt bằng thuốc hoặc bệnh nhân tuân thủ kém.

Để dự phòng các tổn thương mắt do đái tháo đường gây nên, chúng ta cần tuân thủ tốt việc điều trị bệnh đái tháo đường về chế độ dùng thuốc, chế độ ăn uống và chế độ luyện tập. Cần phát hiện và điều trị tốt các bệnh lý kèm theo như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu; có chế độ sinh hoạt hợp lý, hạn chế sử dụng chất kích thích, thuốc lá, rượu, bia.     

BS NGUYỄN VĂN THÀNH  (Bệnh viện Mắt Bình Ðịnh)