Thực hiện chính sách nạn nhân chất độc da cam/dioxin:
Còn nhiều tồn tại, vướng mắc
Ngày 12.5, tại TP Quy Nhơn, UBND tỉnh phối hợp với Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin (NNCĐDC) Việt Nam tổ chức Hội thảo về thực hiện chính sách NNCĐDC. Hội thảo đã đưa ra các giải pháp nhằm đẩy mạnh hơn nữa công tác khắc phục hậu quả do chất độc màu da cam để lại, tích cực cải thiện đời sống các nạn nhân.
Nhiều vấn đề “nổi cộm”
“Sân bay Phù Cát là điểm nóng về chất độc da cam/dioxin, thời gian qua Bộ TN-MT, Ban chỉ đạo 33 đã trực tiếp xử lý, qua thông tin đại chúng được biết chuyện này đã được giải quyết xong. Song thực tế chỉ mới gom đất ô nhiễm lại, chưa xử lý triệt để như sân bay Đà Nẵng hay các điểm nóng khác. Đề nghị Trung ương kiểm tra lại, xử lý dứt điểm và công khai cho cán bộ, nhân dân được biết”, ông Văn Hiệp, Chủ tịch Hội NNCĐDC tỉnh, đặt vấn đề với Trung tướng Nguyễn Thế Lực, Phó Chủ tịch Trung ương Hội NNCĐDC tại hội thảo.
Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cho rằng danh mục bệnh tật liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học mà Thông tư 41/2013/TTLT-BYT-BLĐTBXH đã nêu còn nhiều điểm chưa hợp lý. Về bệnh ung thư, chất độc hóa học nhiễm vào cơ thể đều gây ra ung thư ở bất cứ vị trí nào, việc Bộ Y tế chỉ quy định các dạng ung thư: phế quản, khí quản, thanh quản, tiền liệt tuyến, gan nguyên phát, phần mềm thuộc danh mục bệnh là thiếu hợp lý. Bệnh thần kinh ngoại biên cấp tính hoặc bán cấp tính lại khó xác nhận được, bởi bệnh sẽ chuyển thành mãn tính hoặc hết hẳn do tích cực điều trị, đâu để khám xác nhận bệnh do nhiễm chất độc hóa học.
Đại diện Sở LĐ-TB&XH, ông Phan Đình Hòa, Trưởng phòng Bảo trợ xã hội, cũng nêu thực trạng: Địa phương đang gặp khó trong việc tiếp nhận, xét duyệt hồ sơ của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học dẫn đến vô sinh. Theo quy định, đối tượng phải có kết luận của cơ quan y tế. Tuy nhiên, phần lớn người hoạt động kháng chiến đều đã lớn tuổi. Trường hợp nữ 55 tuổi trở lên, nam 60 tuổi trở lên không được bệnh viện địa phương khám xác nhận vì đã quá tuổi sinh sản. “Những trường hợp trên có cần giấy kết luận của cơ quan y tế có thẩm quyền không?”, ông Hòa đặt vấn đề.
Hiện tại, đối tượng được hưởng chế độ nhà nước mới chỉ dừng lại ở những người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và thế hệ thứ 2 bị dị tật, dị dạng. Tuy nhiên, ngay trong nhóm đối tượng này vẫn tồn tại nhiều điểm chưa thỏa đáng. “Nhiều đồng đội của chúng tôi bị nhiễm chất độc hóa học, di chứng không biểu hiện ở đời con mà lại xuất hiện ở đời cháu và thế hệ thứ 3 này chưa được hưởng chế độ chính sách. Bình Định là điểm nóng về chất độc hóa học. Việc mở rộng đối tượng ra đông đảo người dân bị phơi nhiễm chất độc hóa học chứ không chỉ dừng lại lực lượng vũ trang là điều hết sức cần thiết”, ông Võ Văn Chiến, Phó Chủ tịch Hội Cựu thanh niên xung phong tỉnh, bày tỏ.
Sau khi lắng nghe nhiều ý kiến từ các đại biểu, Trung tướng Nguyễn Thế Lực cho biết, đây đều là những phát biểu đúng, trúng và đầy trách nhiệm. Trung tướng Lực phân tích: “Hậu quả từ việc quân đội Mỹ xả chất độc hóa học ở nước ta rất nặng nề. Những người lính chiến đấu vì tương lai của thế hệ mai sau. Nhưng sau chiến tranh, những người trở về lại tiếp tục chứng kiến một nỗi đau ghê gớm hơn. Chất độc hóa học ảnh hưởng dai dẳng vào thế hệ con cháu họ. Việc điều chỉnh chính sách cho phù hợp với người bị nhiễm chất độc hóa học là hết sức cần thiết. Chúng tôi sẽ tiếp thu các ý kiến tâm huyết này, cũng như một số vấn đề khác có liên quan như: xem xét lại điều kiện xác nhận hội đặc thù; tinh gọn hơn thủ tục để được công nhận nhiễm chất độc hóa học… để thay đổi kịp thời”.
Cần đẩy mạnh tuyên truyền
Bên cạnh những vướng mắc mang tính “vĩ mô”, nhiều đại biểu cũng chỉ ra: Vấn đề trước mắt của tỉnh hiện nay là đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền rộng rãi, để toàn thể nhân dân đều biết và hiểu về các chính sách cho NNCĐDC.
Theo ông Lê Hòe, Chủ tịch Hội NNCĐDC TP Quy Nhơn, cần đưa chính sách đến với đông đảo người dân hơn nữa. Ông Hòe nói: “Hiện rất nhiều nạn nhân và người dân không biết Nghị định 54 của Thủ tướng Chính phủ, Nghị định 31 là gì. Dân không biết về chế độ chính sách mình được hưởng cái gì, thủ tục như thế nào? Vì không biết, không rõ nên dễ bị người khác lợi dụng để trục lợi”.
Còn bà Đỗ Thị Bích Phượng, Chủ tịch Hội NNCĐDC huyện Vân Canh, nhìn nhận: Trong kháng chiến, người đồng bào hết mình với cách mạng. Thời bình, họ là đối tượng nhiều thiệt thòi vì thiếu thông tin. Tại địa phương, bà con ở xã Canh Liên là thiệt thòi hơn cả vì ở cách xa trung tâm. Họ không được hướng dẫn tận tình về mọi thủ tục để được hưởng hỗ trợ của Nhà nước. Hơn nữa, đường sá trắc trở nên việc đi lại nhiều lần để hoàn thành thủ tục cũng khiến cho họ mệt mỏi. Đó là chưa kể đến đối tượng nằm liệt một chỗ.
Để kịp tháo gỡ vấn đề này, ông Mai Thanh Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã đề nghị Hội NNCĐDC tỉnh và Sở LĐ-TB&XH đánh giá lại kế hoạch tuyên truyền về chính sách liên quan đến NNCĐDC, tháo gỡ những vướng mắc trong việc thông tin đến người dân để thời gian tới đông đảo nhân dân hiểu hơn về chính sách, tham gia giám sát thực hiện chính sách có hiệu quả.
1. Theo số liệu điều tra năm 2009, số người bị phơi nhiễm chất độc hóa học của tỉnh Bình Định là: 14.064 người. Trong đó, có 7.042 người phơi nhiễm trực tiếp và 7.022 người phơi nhiễm gián tiếp (chiếm 43% trong tổng số người khuyết tật). Số nạn nhân đã chết 1.261 người; nạn nhân còn sống 12.803 người; con đẻ nạn nhân 6.922 người, cháu nạn nhân 100 người. Đa số các gia đình nạn nhân CĐDC/dioxin đều bệnh tật và có đời sống kinh tế khó khăn.
2. Đến nay, toàn tỉnh có 1.448 người được công nhận nhiễm chất độc hóa học và được hưởng chế độ trợ cấp của Nhà nước (chiếm 10,9% so với số nạn nhân toàn tỉnh). Đáng chú ý, những năm qua, Hội NNCĐDC tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và Hội Chữ thập đỏ đã tăng cường tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân giúp đỡ NNCĐDC với tổng kinh phí gần 7,3 tỉ đồng.
3. Hiện nay, Sở LĐ-TB&XH đã tiếp nhận 106 hồ sơ, xét duyệt và chuyển Hội đồng giám định y khoa tỉnh 91 hồ sơ để giám định; đã ra quyết định trợ cấp hàng tháng 20 trường hợp; đang tiếp tục kiểm tra xét duyệt 15 hồ sơ người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ.
NG.MUỘI