Cần tránh... “bệnh hình thức”!

Xây dựng, công nhận xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là xã) đạt chuẩn tiếp cận pháp luật có vai trò quan trọng trong cải thiện các điều kiện tiếp cận pháp luật cho người dân. Đồng thời, nâng cao trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước và công chức trong thực thi công vụ, góp phần xây dựng nền hành chính ở cơ sở ngày càng chuyên nghiệp.

Song, có thể thấy, từ khi thực hiện Quyết định số 619/QĐ-TTg ngày 8.5.2017 quy định về xây dựng xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, việc xây dựng, công nhận xã đạt tiêu chuẩn tiếp cận pháp luật vẫn còn những hạn chế, bất cập. Đáng chú ý là hệ thống tiêu chí đánh giá chưa thật sự phù hợp để đánh giá chính xác tình hình tại cơ sở. Quá trình xây dựng, kiểm tra, đánh giá, công nhận chưa mang lại hiệu quả thực chất, tác động rõ rệt đối với tình hình tiếp cận, thực thi pháp luật...

Ngày 22.7.2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, thay thế Quyết định số 619/QĐ-TTg. Với nhiều điểm mới quan trọng, Quyết định 25 tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai công tác xây dựng, đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, đảm bảo tính thường xuyên, liên tục, hiệu lực, hiệu quả.

Quyết định 25 đưa ra 5 tiêu chí đối với xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật với 20 chỉ tiêu; so với Quyết định 619 có 8 chỉ tiêu bị lược bỏ vì trùng lắp, không thuộc trách nhiệm của chính quyền cấp xã; 16 chỉ tiêu được giữ lại nhưng có chỉnh sửa và 4 chỉ tiêu được bổ sung mới để phù hợp hơn với trách nhiệm thực tiễn của chính quyền cấp xã.

Về các điều kiện công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, theo Quyết định 25, điều kiện “tổng số điểm các tiêu chí đạt 80 điểm trở lên” áp dụng đối với tất cả các xã, không phân biệt loại I, II, III. Qua đó, bảo đảm sự công bằng cho người dân ở mọi địa bàn trên cả nước trong thụ hưởng quyền, lợi ích theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, Quyết định 25 cũng bỏ điều kiện về kết quả đánh giá sự hài lòng của tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện thủ tục hành chính tại cấp xã, khắc phục tình trạng hình thức trong thực hiện quy định này trong thời gian qua.

Quyết định 25 có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2022. Để công tác xây dựng, đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật được triển khai đồng bộ, thông suốt, sớm mang lại hiệu quả, Bộ Tư pháp cần sớm ban hành thông tư hướng dẫn các nội dung được phân cấp tại Quyết định 25. Cùng với đó là ban hành các tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ, nhất là ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình thực hiện.

SAO LY